Күшейткіштегі транзистордың жұмыс режімі

Күшейткіштегі транзистордағы күшейткішке жабатын сигнал кірксін беру алдында, бастапқы жұмыс режімін қамтамасыз ету керек (статикалық режім, тұрақты ток режімі, тыныштық режімі). Бастапқы жұмыс режімі транзистор электродтарының трақты тогымен және осы электрод арасындағы кернеумен сипатталады. ”Транзистордың бастапқы жұмыс режімі” деген термин және оған тең “Күшейткіштің бастапқы жұмыс режімі” термині қолданылады.

Бұны анықтау үшін жалпы эмиттерлі және транзистор шығу сипаттамасына сәйкес келетін сұлбаны қарастырамыз. Онда бастапқы жұмыс режімі (Uкэк, Kкк) координаталарымен бастапқы жұмыс нүктелері деп аталатын жағдаймен сипатталады, бұнда Uкэк-бастапқы коллектор және эмиттер арасындағы кернеу, Kкк- бастапқы коллектор тогы. Күшейткіштің тұрақты жұмысы үшін бастапқы жұмыс нүктесінің жағдайымен өзгеріс жібермеу керек.

Резисторлық –сиымдылық байланысты периодталмаған күшейткіш. Резисторлық R1 және R2 кернеулерінің бөлгіші резистордың кедергілері салыстырмалы түрде аз болса, егер коллекторлық ток ауысудың кері тогы өзгергенде, Rэ ООС құрайды да базаның потенциалын тұрақтырландыруға жол береді, және күшейткіштің сипаттамаларының тұрақтылығын арттырады, яғни таңдалынған жұмыс нүктесінің Iк тогының тұрақтылығын (Iко тогының тұрақты тыныштығын) және транзистордың күшейткішінің тұрақтылығын реттейді.

R1және R2 кедергілері аз болса күшейткіштің Rе ену кедергісі айнымалы токқа дейін түседі, сондықтан резисторлық кернеу бөлгіштің қосынды кедергісі бірнеше кОм-ға тең болуы керек. Сондықтан Rэ кедергісі транзистордың жұмыс нүктесінің вольт-амперлік сипаттамада тұрақтандыру керек. Rэ резисторды Cэ онша үлкен емес сиымдылықты конденсатормен шунттайды, ТКБ (ООС) тек тұрақты ток құраушысы арқылы іске асады.

Сурет 2. Апериодтық күшейткіш (а) жəне эмиттерлік қайталағыш (б)

Rэ көмегімен жұмыс нүктесінін тұрақтандыру эмитерлік тұрақтандыру деп аталады. Коллекторлық токты қиып жұмыс істейтін күшейткіштерде мұндай тұрақтылық қолданылмайды, өйткені бұл жағдайда тұрақты ток құрайшысы кіріс сигналының амплитудасына байланысты.

Периодты емес үшін күшейткіштер көбінесе алғашқы сатыларда кездеседі, оларды ортақ эмиттер сұлбасы бойынша жинайды, ал ол I және Uбойынша күшейтуді іске асырады. Осындай күшейткіштерде сатыаралық байланыс бөлгіш конденсаторлары арқылы асырылады; сондықтан оларды резисторлық-сиымдылық байланысты күшейткіштер деп те атайды.