Үлгілік оқу жоспары техникалық және кәсіптік білім

Қоршаған ортаны қорғаудың ғылыми негіздері; қоршаған ортаны қорғау және минералды ресурстарды тиімді пайдалану бойынша жұмыстарды ұйымдастыру; қоршаған ортаны қорғау іс-тәжірибе мен ғылыми зерттеулердің саласы ретінде; геологобарлау жұмыстарын жүргізгенде тибағи ортаны қорғау: жер қойнауларын қорғау және табиғи қазбаларды тиімді пайдалану; қоршаған ортаны ластанудан қорғау; ландшафтар мен табиғи ескерткіштерді, атмосфералық ауаны, су ресурстарын, топырақ пен өсімдіктерді, жануарлар әлемін қорғау.

- адамның қоршаған ортамен әрекетінің ерекшеліктерін, қоршаған ортаға техногенді әсерін, ГБЖ –да қоршаған ортаны қорғаудың нормативтік құжаттарын білу.

- іс-тәжірибеде заңдарды қолдану, нақтылы жағдайларда қоршаған ортаны қорғау бойынша іс-шаралар кешенін құра алу керек.

БҚ 2

БҚ 7

КҚ 3.7.10

Электр өрісі; тұрақты тоқтың электр тізбегі;

электромагнетизм; электрлік өлшемдер, айнымалы тоқтың бір фазалы және үш фазалы электр тізбектері; трансформаторлар;

тұрақты және айнымалы тоқтың электр машиналары; автоматиканың электрлі және магнитті элементтері; аспаптар, түзеткіштер, тұрақтандырғыштар, күшейткіштер; геологиялық барлау жабдықтарына арналған электр жетектер, оның сипаттамасы, монтажы пайдалануы және жөндеу; басқару мен қорғаныстың электр аппаратурасы; геологиялық барлау машиналары мен механизмдердің электр жабдықтары; геологиялық барлау жұмыстарды электрмен қамтамасыз ету; қорғаныс құралдары.

- электрикалық және магнитті өріс қасиеттерін, негізгі заңдар мен формулаларды,

- электрлі тізбектің жұмыс тәртібін, өлшеуге арналған аспаптарды, электр тоғының сипаттамаларын, қосып реттейтін және қорғаныс аппараттарының негізгі сипаттамаларын білу.

Іскерліктер:

- электр энергиясын сатып алушы мен генераторлардың жұмыс істеу тәртіптерін және негізгі параметрлерін анықтау.

БҚ 2

КҚ 3.7.2

КҚ 3.7.6

Қара металдар өндірісі, металтану мен термиялық өңдеу негіздері; қатты қорытпалар, оларды геологиялық барлау салаларында қолдану; түсті металдар; антифрикационды қорытпалар; бейметалл материалдар (пластмассалар, резеңке техникалық заттар, лакпен қаптау), оларды геологиялық барлау ісінде қолдану; металдар коррозиясы.

- қазіргі заман өндірісінің негізгі қасиеттерін, металды және бейметалл материалдарын тәжірибеде қолдануды білу.

Іскерліктер:

- нақтылы тәжірибелік міндеттерді шешу үшін материалдар түрлерін таңдай алу керек.

КҚ 3.7.3

Теориялық механиканың негізгі ережелері; материалды денелердің тепе-теңділігі; кинематика мен динамика элементтері; материалды денелер қозғалыстарының заңдары; материалдар кедергілерінің негіздері; созылуы,қысылуы;

Материалдарды сынау әдістері;

ширатылу иін; қысылған қылта беріктігі; қаттылықтарын есептеу;

машиналар мен механизмдердің бөлшектері;

негізгі түсініктер мне анықтамалар; бөлшектерді байланыстыру; берілістер; берілістердің негізгі түрлері; бәсеңдеткіштер, белдер мен өстер; мойынтіректер; муфталар; көтеру-транспорттық механизмдер.

-Іс-тәжірибеде нақтылы материалдарды пайдалану мүмкіндігін үшін статика мен кинематиканың негізгі ережелерін білу.

- тәжірибелік жұмыстарда бөлшектердің өзгеру мүмкіндігін анықтау.

БҚ 5

КҚ 3.7.11

КҚ 3.7.13

Ұңғыма және оның элементтері;

Ұңғымаларды бұрғылағанда қолданылатын негізгі операциялар,

Тау жыныстарының физико-механикалық қасиеттері және оларды анықтау әдістері, тау жыныстрының бұрғылануы;

Бұрғылау кезінде тау жыныстарын талқандау әдістері;

әр түрлі бұрғылау әдістеріне арналған ұңғыма құрылымдарын жобалу негіздері мен жалпы мәліметтер; жыныстарды талқандайтын және қосымша құралдар, әр түрлі бұрғылау әдістеріне арналған бұрғылаудың тәртіп параметрлерін анықтау.

-тау жыныстарын талқандау әдістерін;

- барлау ұңғымаларының теориялық негіздерін және бұрғылау технологиясын;

- ұңғымаларды жағалата құбырлармен отырғызудың міндеті мен түрлері және олардың типтері;

- апаттық жағдайлар және оларды жою;

- су ұңғымалар құрылысының технологиясын білу.

-геологтехнология

лық нарядты құрастыру.

БҚ 2

КҚ 3.7.8

КҚ 3.7.14

КҚ 3.7.15

КҚ 3.7.16

КҚ 3.7.17

КҚ 3.7.23

КҚ 3.7.24

Тау-кенжұмыстары және тау-кен қазбалары; бұрғылап-жару жұмыстары; шпурларды бұрғылау технологиясы мен техникасы; жарылыс материалдары, жарудың тәсілдері мен құралдары, жару жұмыстар өндірісіндегі негізгі есептемелер; бұрғылап-жару жұмыстарының паспорты; желдету, жарықтандыру және тау-кен жұмыстарын жүргізген кездегі сутөкпе, жыныстарды тиеу және тасымалдау, геологиялық барлау қазбаларын бекіту, көлденең, тік және көлбеу қазба жұмыстарын жүргізу, қиын тау-кен геологиялық жағдайларда қазба жұмыстарын жүргізу: арна мен жыраларды үңгілеу; тау-кен-барлау жұмыстарын ұйымдастыру, пайдалы қазба кен шығару негіздері;тау-кен жұмыстарының өндірісінде қоршаған ортаны қорғау және жердің топырақ құнарлығын қалпына келтіру.

- тау –техникалық жағдайларға байланысты тау жыныстарын талқандау тәсілдерін таңдай алу,

-кен атмосфера жағдайын бақылау үшін аспаптармен жұмыс істей алу керек.

БҚ 2

БҚ 5

КҚ 3.7.2

КҚ 3.7.12

Әр түрлі бұрғылау тәсілдерінде қолданатын бұрғылау, тау-кен жабдықтары және төмен механизация құралдары, колонковалық бұрғылаудың станоктары мне қондырғылары; көтеріп-түсіру операция өндірістеріне арналған жабдықтар, ұңғымаларды жууға арналған жабдықтар, бұрғылау мұнаралары мен мачталар; жук-көтергіш құралдары, бұрғылау қондырғыларының күштік жетектері, роторлы, шнекті, соққы-арқандыбұрғылау қондырғылары, бұрғылаудың дірілдік тәсілдері, ұңғымалардан суды шығаруға арналған жабдықтар; сусымалы, жұмсақ және әлсіз тасты жыныстарда тау-кен қазбаларын үңгілеу үшін арналған жабдықтар (шойбалғалар, жер қазатын машиналар), шпурларды бұрғылауға арналған жабдықтар, компрессорлы бекеттер, жук машиналары және шахта көліктері, көтеруге, сутөкпеге, желдету мен жарықтандыруға арналған жабдықтар; тау-кен-бұрғылау техникасының болашақтағы дамуы.

- құрылғыларды, жұмыс істеу принциптерін, бұрғылау станоктарының, қосымша жабдықтарының пайдалану ережелерін, бұрғылау қондырғы техникалық сипаттамаларының жіктелуін білу.

- техникалық қызмет ету мен жабдықтарды жөндеуді жүзеге асыру, оның техникалықжағдайын бақылау.

БҚ 2

КҚ 3.7.2

КҚ 3.7.11

КҚ 3.7.13

КҚ 3.7.22

Өлшеу аспаптары мен автоматика құралдарының негізгі элементтері, бұрғылау үрдісінің технологиялық парамтрлерін өлшеу үшін негізгі берілістер: «Курс», «Румб» сериялы аппаратурасы; дефектоскопия негіздері, бұрғылау құбырларының тозуын бақылау, бұрғылау жабдықтары мен құрал-саймандарының дефектоскопиясы; тау-кен-барлау жұмыстарының негізгі автоматизация құралдары (сутөкпе, желдеткіш, шахта көтеру машиналары, компрессорлы қондырғылар); жөндеу шеберханаларындағы жұмыс автоматизациясы; геологиялық барлау жұмыстарындағы микро-процессорлы техника негіздері.

- аспаптарды және тәртіп парметрлерін өлшеу әдістері мен бұрғылау үрдісін бақылауды білу.

- бақылап-өлшейтін аспаптар көрсеткіштері бойынша бұрғылаудың үйлесімді тәртіп параметрлерін анықтай алу керек.

БҚ 2

БҚ 5

КҚ 3.7.2

КҚ 3.7.15

Гидравлика негіздері; сұйықтықтардың түрлері; гидростатикалық қысым; Паскаль заңы; гидрокөтергіштердің жұмыс істеу сұлбасы; қысымды өлшеуге арналған пәндер; өзара байланыстағы ыдыста сүйықтықтардың тепе-теңдігінің жағдайлары; құбырлар қабырғасындағы қысым; Архимед заңы;

гидродинамика: көздердің ажырағысыз теңдігі; Бернулли теңдігі; құбырлардағы сұйықтықтардың козғалысы; қысымды жоғалту; гидравликалық соққы; гидравликалық машиналардың жұмыс істеу принципі, олардың негізгі түрлері; гидрожетек; жуып-шаятын сұйықтықтар, бұрғылаудағы олардың ролі, жуып-шаятын агенттердің қызметі, қолдануға арналған материалдар, сұйықтықтардың параметрлері; ерітінділер сапасын анықтауға арналған асппатар; тазалау агентттер түрлері мен оларды пайдалану аймақтары, ерітінділер сапасын жақсарту; химиялық өңдеу, жуып-шаятын сұйықтықтарды дайындау және тазалау; жуып-шаятын сұйықтықтар ластануынан қоршаған ортаны қорғау; жуып-шаятын сұйықтықтарды дайындау мен тазалауда еңбекті қорғау.

-сұйықтықтардың статика мен динамикасы туралы жалпы мәліметтерді, сорғылар мен гидроқозғалтқыштардың жіктелуін, пайдалану аймағын, жуып-шаятын сұйықтықтар түрлерін білу.

- нақтылы жағдайлар үшін гидравликалық машиналарды, жуып-шаятын сұйықтықтарды пайдалану үшін бастапқы материалдарды таңдай алу керек.

БҚ 2

КҚ 3.7.14

КҚ 3.7.16

Геологиялық барлау жұмыстарында көліктің рөлі және оларды пайдалану ерекшеліктері, автомобильдер мен тракторлардың құрылымдарына қойылатын талаптар; автомобильдер мен тракторлардың жалпы құрылғысы; пайдалану негіздері; автотракторлы транспортта еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі.

-ГСМ қолданылатын автомобиль құрылғысын, жөндеу мен техникалық қызмет көрсету мерзімдерін білу.

Іскерліктер:

- автомобильдің негізгі түйіндерін бұзып, жинай алу керек.

БҚ 2

КҚ 3.7.10

Ақпарат: оны жинау, беру, өңдеу мен жинау; геологиялық есептерді шешу үлгілері; кенорындардың үлгілері; математикалық қамтамасыз ету; алгоритмдер мен бағдарламаларды жазуға арналған жоғары деңгейлі тілдерді пайдалану; геологиялық, геофизикалық және геодезиялық ақпараттарды ыңғайлы ЭЕМ өңдеу; алгоритмдерді жазу; геологиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық және маркшейдерлі-геодезиялық есептерді ЭЕМ –да бағдарламалау және жүзеге асыру; компьтерлі графика негіздері.

-салада қолданылатын негізгі бағдарламалық қамтамасыз етуді, Интернеттегі жұмыс істеу пинципін білу.

- мәтінді және графикалық редактормен жұмыс істей алу, файлды жүйемен негізгі операцияларды орындау, электронды почтаны жіберу және қабылдай алу керек.

БҚ 2

КҚ 3.7.4

КҚ 3.7.10

Іс –тәжірибенің міндеттері мен мақсаттары. Механикалық шеберханаларда жұмыс жүргізу кезіндегі қауіпсіздік ережесі. Слесарлы аспаптармен, жұмыс орындарымен таныстыру. Өлшеу аспаптарын қолдану тәсілдері, өлшеу тәсілдері. Металдарды шабу, кесу, егеу (қайрау). Жалпақ тілікті (металл) мөлшер бойынша тойтару. Табақтар, шыбықтар, құбырларды майыстыру. Металлды арамен кесу. Тесікті бұрғылау, кеңейту және қазнақты тілу. Шабровкалау. Негізгі кескіш тау-барлау құрал-жабдығына жанармай құю. Арамен тілу, жапсыру, қысу, қалпына келтіру.

Металлды дәнекерлеу, тазарту, флюстар. Дәнекерлеу тәртібі, слесарлық жұмыстардың құрама түрлері. Темір соққылау жұмыстары. Соғу, суару, өңдеу. Соғуға арналған аспаптар мен механизмдер. Үйренген жұмыстарының үлгісі мен қолмен және машинамен соғу барысындағы қауіпсіздік техникасы. Газбен және электрмен пісіру жұмыстары. Пісіру және газбен пісіру агрегаттарының құрылысы. Регаттар,кескіштер, электрод түрлері, газбен және электр пісіру барысындағы жұмыс тәсілдері. Металдарды термиялық өңдеу (өңдеу, нормалау, жіберу, суару және цементтеу). Термиялық өңдеу мысалдары, термиялық өндеудегі қауіпсіздік техникасы. металл кескіш станоктарда жұмыс істеу, кесу тәртібі, кескіштерді өңдеу, оның құрылымы, оларды қайрау (егеу), өлшеу құралдарын пайдалану. Пісіру жұмыстары. Станоктар, бұрғылар, кеңейткіштер. Бұрғыларды қайрау тәсілдері. Бұрғы станоктарында жұмыс істеу тәсілдері, қауіпсіздік техникасы. Фрезерлі станоктар, сүргілейтін, ажарлайтын қондырғылар, жұмыс істеу принципі, кескіш құрал-саймандар, жұмыс тәсілдері. Жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасы. Кешенді сипатты станокты жұмыстар (токарьлы, фрезерлы, бұрғылау станоктарын пайдалану арқылы заттарды дайындау, зөаттың бетін өңдеу). Заттарды тапсыру және күнделікті рәсімдеу. Сынақ тапсыру.

- әр түрлі әдістермен металдарды байланыстыру және өңдеудің ережелері мен тәсілдерін білу.

Іскерліктер:

- слесарлы, пісіретін және станогтық жабдықтарда қауіпсіз жұмыс істей алу керек.

БҚ 3

КҚ3.7.13

Іс-тәжірибе аймағының геологиялық құрылымы мен тірек қималарын зерттеу, тау жыныстарының, минералдардың, фауна мен флораның эталондық

коллекцияларын зерттеу; маршруттық түсірілімдерді іске асыруға арналған аспаптар мен құралдар; далалық зерттеулер, далалық бақылаулар материалдарын ағымдағы камералдық өңдеу; камералдық кезең.

-төрттік және тасты жыныстардың негізгі қасиеттерін, олардың құжаттар ережелерін білу.

- жергілікті жерде карта бойынша бағдарлай білу.

БҚ 2

БҚ 5

КҚ 3.7.4

Іс-тәжірибенінің міндеттері мен мақсаттары, жұмыс ауданының геологиялық құрылысы.

Жұмысты жүргізген кезде техниқа қауіпсіздігі мен полигондағы өндірістік санитария.

Роторлы, соққылы-арқанды және соққылы –айналмалы бұрғылау қондырғыларындағы жұмыс. Жұмыс орынындағы нұсқама. Басқарудың қауіпсіз тәсілдерін қондырғылармен өңдеу және көтеріп- түсіру операцияларын орындау.

Құрал-сайманды дайындау. Снарядтарды жинау.

Әр түрлі ұштықтармен бұрғылағанда МТН сай бұрғылаудың рационалды тәртіптерін таңдау.

Колонкалық бұрғылауда кернды сыналау, жыныстардың үлгілерін алу, ұңғыма тереңдігін соңғы рет өлшеу, бұрғылаудың механикалық жылдамдығы мен тереңдігін анықтау. Геологотехникалық құжаттарды енгізу. Жуып-шаятын сүйықтықтарды дайындау бойынша бекеттердегі жұмыс. Ерітінділерді дайындау және жуып-шаятын сүйықтықтар сапасының реттелуін анықтау.

Бұрғылау қондырғыларындағы жуып-шаятын сүйықтықтар сапасын бақылау. Есепті дайындау және графикалық қосымшаларды орындау.

- іс-тәжірибені өткізу үшін жабдықтарды, құралдарды және материалдарды дайындай алу;

- тау-кен қазба жұмыстарын жүргізгенде барлық операция үрдістерін орындау;

- ұңғыманы геофизикалық жұмыстарға дайындау;

- геолого-техникалық құжаттарды жүргізу;

- нақтылы жұмыс мамандығы бойынша жұмыстарды орындау;

- металдарды, бөлшектерді пісіру мен ерітуде слесарлық және механикалық өндеу бойынша жұмыстарды орындау.

Дағдылар:

- нақтылы жұмыс мамандығының талаптарына сәйкес жұмыстар жүргізу.

БҚ 2

БҚ 5

КҚ 3.7.3

КҚ 3.7.7

Жұмыс орының ұйымдастыру, құрал-саймандарды, жабдықтарды дайындау. Іштей жанатын қозғалтқышқа, электр қозғалтқышқа, беріліс қорабқа, тарату қорабқа, жетектерге қызмет көрсету. Есептерді дайындау

- күштік қондырғылар типтерін, техникалық қызмет көрсету мерзімдерін негіздеу;

- агрегатқа құятын май түрлерін таңдау, электр қозғалтқыштарға қызмет көрсету.

БҚ 2

БҚ 5

КҚ 3.7.3

Мақсаттары мен міндеттері және олардың мазмұны. Жұмыс телімдерінің қысқаша геологиялық құрылысы. Іс-тәжірибелерді өту тіртіптері. Тау-кен барлау жұмыстарын жүргізгенде қауіпсіздік техника ережелері (нұсқама).ашық тау қазбаларын үңгілу.Орларды қолмен қазу және ысырма қондырғыларымен үңгілеу.

Құжаттары, сынамалау. Бекітпелерді дайындау және қондыру. Қазбаларды жою. Жер құнарлығын қалпына келтіру. Тік және көлбеу тау қазбаларын жүргізу. Үңгілеу мен бекітпелер паспорттарымен таныстыру. Шурфтарды үңгілеу. Шурф өтетін кешенмен таныстыру. Шурфтарды бекіту. Көлденең Көлденең тау қазбаларды үңгілеу. Бұрғылап-жару жұмыстарының паспорттарымен таныстыру.

Шойбалталармен, бұрғылап-жару тәсілдерімен қазбаларды үңгілеу. Жыныстарды қолмен, жүк машиналарымен тиеу.

Вагоншалармен тасу, бекітпелерді дайындау және қазбаларды бекіту. Кенді атмосфера жағдайын бақылау. Бұрғылап-жару паспорты бойынша оқтам әдістерімен және жарумен таныстыру. Үлгілерді оқтаммен дайындау, шартты жарылыс материалдарымен оқтамдау. Қосымша жұмыс түрлерімен (ауаны беру, сутөкпе, желдету) таныстыру. Тау қазбаларын жою және тоқтату. Есепті рәсімдеу және тапсыру.

- қазба пішінін белгілеу; бекіту тәсілдерін негіздеу, бекіткішті дайындау, қазбаны консервіле, есепті рәсімдеу.

Проходки горных выработок

КҚ 3.7.1

Іс- тәжірибенің мақсаттары мен міндеттері. Ұңғымалардағы геофизикалық зерттеу әдістерімен және ұйымдастыруымен таныстыру.

Қаіпсіздік техника бойынша нұсқама. Каротаж бекеттерін қондыру үшін аудандарды дайындау. Құрылғы және жұмыс техникасымен, каротаж бекетімен, зертханалар мен аппаратураларды қосу тәртібімен таныстыру, оны тексеру және реттеу. Каротажды жүргізген кезде қондырғы масштабтары мен тереңдіктер белгілерінің тәсілдерін меңгеру.

Үңғымада өлшеу жұмыстарын жүргізу. Радиоактивті каротаж аппаратурасының құрылғысы. Радиоактивті каротажды жүргізу. Ұңғыманың техникалық жағдайын бақылау. Кавер-номір, резистивиметр, расходометр құрылғысы және жұмыс істеу принципі. Ұңғыма сұлбасын жинау және миаметр мен саласын өлшеу. Инклинометр құрылғысы және жұмыс істеу принципі. Сұлбаларды жинау және өлшеу жұмыстары. ұңғыма жоспарын және саласын құрастыру. алынгған материалдарының өңдеу мен рәсімдеу. Есепті қорғау.

- Алға қойылған геологиялық мақсаттарға сәйкес каротаждың қажетті түрлерін негіздеу.

-каротаждың жүргізуін бақылау және технологиялық үрдісті қамтамасыз ету үшін пайдалану.

КҚ 3.7.1

Іс-тәжірибенің мақсаттары мен міндеттері. Компьютерлік геометрия және графика, векторизациялар, картографиялық жобалар, қазіргі заманға сай бағдарламалық қамтамасыз ету жұмыстары. Есепті рәсімдеу.

- графикалық редактор, қазіргі компьютерлік бағдарламалармен жұмыс істеу.

- ДК геологиялық материалмен жұмыс істей алу керек.

БҚ 2

БҚ 5

КҚ 3.7.1