Мария, тірімісің? — деп, Болатов Марияны жат-
кан жерінен көтеріп алды.
Сендер оқ ата бастаған кезде, мені бір жендет
атып жіберді. Николай бар ма? — деді Мария қинала сөйлеп.
Бар. Келеді — деді Болатов оны көтеріп тұрып.
Мария, Мария! — деп Абраменко да келіп жет- ті сол кезде.
Мария жаралы. Міне,— деп, Болатов Марияны машина үстінен Николайға ұсынды. Николай Мария- сын көтеріп апарып анадай жол жиегіне жатқызды.
Николай, Витя, Витям қайда! — деп сұрады Мария жалғыз ұлын.
Витя отрядта,— деп жауап қайтарды не дерін білмеген күйеуі. Сол кезде Марияның қасына Серік жетіп келіп:
Мария апай,— деп оны бассалды.
Сережамысың? Тірі жүрмісің? Мамаң, Бористер қайда? Менің Витямның досы гой! — деп Серікті ай- малап жатып Мария жан тапсырды. Болаттай берік патриотканың басында тұрып халық кегін алуға тағы ант етті партизандар.
Машинаны пайдалануға болмайды, қирап қа- лыпты,— деп баяндады машина тілін білетін топ ко- мандирі Клопов, Иван Кузьмич оған қатты қиналды. МариА.іың сүйегі мен ауыр жаралы Викторды қалай алып жүрмек? Қысқа таң атуға да айналды.
Вася, тез қамданыңдар. Марияның сүйегін Гри- горий қартқа гапсырыңдар. Викторды да астыртын ұйымға жасырын тастап кетпесе болмайды. Манағы келісім бойынша жүре беріңдер. Біз Серік екеуміз сен- дерді қуып жетеміз,— деп бұйрық берді отряд коман- дирі Примак. Клопов бастаған партизандар тобы тос- кауыл жаеаған жерден ұзап кетіп бара жатты.
Иван Кузьмич Серікті ертіп, партизандар байлап тастаған тұтқынның жанына келді. Серік оның қолын шешті, орта бойлы, дембелше, отыздарға келген тұтқын аҚсай басып орнынан тұрды. Бұл Миронов аудандық полиция бастығы Синявский еді. Ол Примактың жер- лесі, тіпті, екеуі бір кезде бірге оқыған. Соңынан ол ор- ^аң шаруашылығы ма, әйтеуір, бір жоғары оқу орнын ‘.тіРіп, соңынан Ңызыл Армия қатарында болган. Не- Містер жаулап алысымен, Миронов аудан орталығына
келіп басқыншыларға беріле қызмет істеп, аудандық полиция бастығына дейін жоғарылаған. Примак оньщ полиция бастығы болғанын білмейтін еді. Бір күні ас- тыртын жұмыста жүріп Примак жандармдардың қо- лына түседі. Неше күн бойы жауап алып, оны азаптай- ды, дүре соғады, етіне темір қыздырып басады. Ол еш- бір жауап бермейді.
Сонсоң неміс фашистері: «Әлде өз ұлтына жауап алдырсақ, жауап берер ме екен?» — деп, оны полиция бастығының қарамағына береді. Примакты кезекті жауапқа алып келсе полиция бастығы болып отырған Синявскийді бір-ақ көреді.
«Бұл азғындық тақтың иесі сен екенсің ғой»,— дейді Примак оған. Ол не дерін білмей қалады да: «Иә, менмін»,— дейді. «Онда сен болсаң алдыңа келдім»,— дейді Примак. «Не істейін саған?» — дейді Синявский. «Не істесең еркің. Билік сендердікі, өкімет сендерді- кі»,— дейді Примак. «Мен Совет өкіметіне бағынамын. Коммуниспін. Сен фашист өкіметіне бағынасың, өз хал- қыңның мүддесін сатқан азғынсың. Осының барлығын біле отырып нееін сұрайсың?» — дейді Примак. Екеуі әрі айтысып, бері айтысып, ақыры Примак: «Сен, те- гінде бірге оқып едім, жерлесім еді деп аяма. Тек жау қолында қалған украиндық туғандар үшін, мені бір рет босат. Екінші рет түссем, өзің де аямассың»,— дейді.
Ол халық үшін емес, «бет көрсе жүз ұялады» деген дей, Примактың түрмеден қашып шығуына көмектесе- ді. Сонан, міне, бүгін өзі қолға түсті. Примак онан өзі не керекті көп мәліметтерді сұрап алды да:
— Сені босатайын. Сен Мироновка түрмесіндегі басты-басты саяси тұтқындарды босатып жібер. Сонсоң әлгі өзің уәде берген істі екі күн ішінде орында,— деп тапсырма берді. Ол отряд командирінің тапсырмала рын бұлжытпай орындауға ант ішіп уәде етті.
Достарыңызбен бөлісу: |
