М. Д. Адамбаев автоматтық басқару негіздері
жүктеу/скачать 2.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| t
; - сатылы әсер кезінде реттелетін шама өзгеретін немесе басқа да көрсеткіштер өзгеретін максимал үдеу max a . Жүйенің динамикалық қасиеттері кірісіне бірлік сатылы әсерді берген кезде қарастырылады. Өзімізге қажетті амплитудалы жиіліктік сипаттаманы құру кезінде оны үш сипатты аймаққа бөлуге болады: 1)Төменгі жиілікті аймақ, нөлден бірінші көбейтілетін жиілікке дейінгі аралықта жатады. Статикалық жүйелер үшін логарифмді амплитудалы жиіліктік сипаттаманың төменгі жиілікті бөлігінің еңкіштігі 0 дБ/сек, астатикалық үшін – 20 v дБ/дек ( v жүйедегі интегралдаушы үзбелердің саны немесе жүйе астатизмінің реті). Екі жағдайда да төменгі жиілікті асимптота ординатасы жиілігі 1 болған кезде K lg 20 -ге тең болуы қажет ( K ажыратылған жүйенің жалпы күшею коэффициенті). Қажетті сипаттаманың төменгі жиілікті бөлігі ретінде түзейтілмеген жүйенің сипаттамасының төменгі жиілікті бөлігін қабылдауға болады. Сипаттаманың бұл аймағы баяу өзгеретін әсерлі жүйені көрсету дәлдігін анықтайды. 91 2) Орташа жиілік аралығында орналасқан және жүйе тұрақтылығының қоры мен оның сатылы әсер кезіндегі сапасын анықтаушы аймақ. Орташа жиілік аймағында амплитудалы сипаттамасы c қию жиілігі деп аталатын жиіліктегі абсцисса өсімен қиылысады. Жиілікті тұрақтылық қорын қамтамасыз ету үшін c қию жиілігі кезіндегі қажетті сипаттаманың иілуі – 20 дБ/дек болуы тиіс. 3) Жиілігі жоғары аймақ, жиілігі өтпелі процестің сапасына аз ғана әсер етеді, түзету жасамасақта болады. Қажетті сипаттаманың орта жиілікті аймағының көршілестерімен тікелей немесе мүмкін болса, иілуі 40 не 60 дБ/дек түзетулердің көмегімен бірігеді. Бұл кезде қажетті логарифмді амплитудалық сипаттаманың иілуі түзету жүргізілмеген сипаттама иілуінен кіші болуына ерекше көңіл бөлген жөн. Бұл түзеткіш құрылғының ең қарапайым беріліс функциясын алу үшін маңызды. Орта жиілікті аралықтағы 𝜔 с қию жиілігі берілген 𝛿%- мен 𝑡 0 мәндері бойынша 4.3 - суретте берілген номограммамен анықталады. Берілген 𝛿% бойынша қажетті амплитуда жиілікті сипаттамаға сәйкес нақты жиілікті сипаттаманың максималды 𝑃 𝑚𝑎𝑥 ординатасы анықталады. 𝑃 𝑚𝑎𝑥 – ың мәні бойынша 𝑡 0 = 𝑓(𝑃 𝑚𝑎𝑥 ) қисық ординатасын табамыз. Ординатасы 𝑛𝜋 𝜔 с -ге тең және сол уақытта 𝑡 0 - ның берілген мәнін анықтайды. Осылай 𝑡 0 = 𝑛𝜋 𝜔 с ; осыдан 𝜔 с = 𝑛𝜋 𝑡 0 . (4.22) Мысалы 𝛿% = 25, 𝑡 0 = 0 сек делік. Сонда 𝛿% қисығы бойынша 𝑃 𝑚𝑎𝑥 - ты табамыз – 1,2. 𝑃 𝑚𝑎𝑥 -ңың бұл мәніне 𝑡 0 = 3𝜋 𝜔 с мәні сәйкес келеді. Бірақ , 𝑡 0 = 1 болса, онда (4.22) өрнектен мынаны аламыз: 𝜔 с = 3𝜋 1 ≈ 10рад сек . Егер қажетті логарифмді амплитудалық сипаттаманың қию жиілігі (4.22) өрнектен алынғаннан кіші болса, онда өтпелі процестің уақыты берілген, яғни 𝑡 0 –ден асып кетпейтініне кепілдік бере алмаймыз. 92 4.3 сурет - Сапа көрсеткіштерін байланыстыратын диаграмма Нақты жиіліктік сипаттаманың жоғарыдағы табылған 𝑃 𝑚𝑎𝑥 максималды мәні бойынша 𝑃 𝑚𝑖𝑛 минималды мәнін табамыз; оны типтік нақты сипаттаманың жорамал қатынасынан аламыз: 𝑃 𝑚𝑖𝑛 = 1 − 𝑃 𝑚𝑎𝑥 . (4.23) Жоғарыда қарастырылған жағдай үшін: . 2 , 0 2 , 1 1 min жүктеу/скачать 2.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|