Тақырып 5 Өндіріс корпусында цехтарды компоновкалау және өндіріс залында жабдықтарды планировкалау (2сағат)
Дәрістер жоспары
Өндіріс корпумында цехті компоновкалау.
Өндіріс және қосымша аудандарын жуықтап анықтау тәсілдері.
Пластмасс және рәзенке қайта өңдеу цехтарындағы жабдықтарды планировкалау.
Бірнеше аралықтарынан құрылған өндіріс корпусында бірнеше цехтар орналаса алады. Жеке цехтардын орналасуы корпустың компоновкалау жоспарына орналастырады. Осы компоновкалау жоспарының тағайындалуы корпус құрамына кіретін цехтар мен учаскілерді байланыстыруы мен өндіріс процесінің және ішкі транспорты оптимальді бағытың таңдауы және қосымша, қызмет беру орындарың тиімді орналасуы болып келеді. Компоновкалау жоспарында көрсетіледі [1-1том,226бет]:
-ғимараттың ( корпустың) габариттері, ғимарат өстерінің маркировкаларың, сыртқы капитальды және ішкі бөлу қабырғаларың, аралық колона торларың, цехтар мен учаскілер аралығындағы шегараларың, қосымша қызмет беру орындарын, бөлімдер мен құрылғыларын (трансформаторлы станцияларын, ыенткамералар ж т.б.);
— жалпы корпусты және цехтік көтеру-транспорты құрылғылар;
— подвалдар, тонельдер, антресльдер ( еденде белгілеп).
Метал жабу, пластмасс пен рәзенке өңдеу және сырлау цехтары компоновкалау жоспарында ғимаратың сыртқы қабырғалары бойында орналасқан жөн, басқадай өндірістен бітеу бөлулер арқылы міндетті түрде оқшаулап. Терезелер арқылы табиғи сәулелендіру мен вентиляция осы цехтардың қосымша қауіпсіз факторлары болып келеді.
Цех құрамына өндірі және қосымша аудандары кіреді. Өндіріс аудандарына келесілермен орналасатың аудандар жатады: өндірісті және транспорты жабдықтарымен;жұмыс орындарындағы және жабдықтар маныңдағы даярламалар мен бөлшектерімен; жабдықтар аралығындағы өтпелдерімен ( магистральді өтпелдерінен басқа). Қосымша аудандарына келесі аудандар жатады: аспапты және жөндеу шаруашылығының; цехтік қоймаларымен кладовкларының; ТББ (ОТК) бөлімдерімен; басқадай қосымша бөлімдері және өрт пен магистральді өтпелдер.
Пластмасс бұйымдарының өндіру цехтарының аудандарын жуықтап 5.1 кестесіндегі келтрілген жуық технологиялық жобалаудын нормалары бойынша анықтауға болады.
Кесте 5.1 Пластмасстарды қайта өңдеу цехтар аудандарының нормалары
Бөлмелер
|
Әр түрлі өндіріс түрлеріне негізгі бірлік жабдықтарына ауданы, м2
|
құю
|
престік
|
үрілеу
|
Өндіріс залы
|
30
|
16
|
72
|
Цехтің жалпы ауданы
|
60
|
40
|
148
|
Термиялық цехтарына цехтің ауданың жуықтап келесі қатынастар арқылы анықтауға болады F=МГ/МН м2, мұнда МГ — өнімнің жылдық бағдарламасы, т; МН – 1м2 жалпы ауданынаң алынатың өнімнің үлесті мәні, жуықталынған мәні аймақты анықтамадаң алынады [1-3том,168бет].
Дәлірек өндіріс залдарының аудандарын графикалық тұрғызу тәсілдермен анықтауға болады, қабылданған жабдықтардың габариттерің қолданып және төменгі келтірілген ұсыныстары арқылы.
Бөлмелерді планировкалағанда және жабдықтарды орналастыруында машина жасау өндірісіндегі қабылдаңған ережелер мен нормаларды қолдану қажет[1-1,4том].
Жабдықтарды орналастыруына бір қатар факторларының жиынтығы ықпал береді. Бірақ, жобалаушы келесі талаптарды орындауға міндет:
-жабдықтар минимальді аудан орындарын алу қажет және бос орындар болмау керек, егерде көршілес қатарында (сызықтарында) тақ санды жабдықтар орналасса, онда алынбаған бос орынды резервті жабдықтарына орын ретінде белгіленеді (жиектері пунктирлі сызықтарымен белгілеп);
-ішкі транспорттың жетілу шегінде барлық престер қондырғылары сызықтары мен құю машиналарының қатарлары болу керек (құю машиналарың екі қатар қоюға болады);
-минимальді габариттері бар машиналарды шеткі қатарда терезелер маңында орналасқан жөн, басқадай аудандарды көлнекелемей;
-машина аралғындағы қашықтықтар ғимараттың бөгеу құрылғыларымен, өтпелдермен нормаланған арақашықтығың сақтау керек.
Жабдықтарды нақты орналастыру сүлбасын таңдау жабдықтың типінен
тәуелді. Мысалы, гидравликалық престерді тип өлшемдері бойынша топтап орналастырады, немесе біртипті машиналар сызығын береді. Орналасу негізіне фронтальді (сызықты) өзараорналасуын қабылдайды, жабдықтарды тиімді күтуіне мүмкіндік беретін және коммуникация өткізуін женілдететің ( сумен, қысылған ауамен, электрэнергиясымен ж т,б,). Мұндай жабдықтарды орналастыруы бір оператормен екі жабдықты бірдей күтуіне мүмкіндік береді (сурет 5.1). Графикалық тұрғызуларды женілдету үшін келесі ұсыныстырың қолдануға болады: престеушілердін жұмыс орындары орналасқан фронтальды жағынан сызықтар өсінің аралығындағы арақашықтығы 4800 м құрайды, ал артқы жағынан – 2700 м құрайды; көршілес престер сызықтар өстерінің аралығындағы арақашықтық әр бір жұмыс орындарының ұйымдастыруымен анықталынады, бірақ орташа мәні 2500-2700 м құрайды [11-43].
Құю машиналарын тип өлшемдері бойынша топтап және қатарлап орналастырады, арақашықтығы (проезд) 2500-3500 мм еніне тен. Қатарлар екіеселенген де болады. Екіесе қатарларында құю машиналар аралығындағы өтпел 800 мм болу керек ,бір оператормен бір немесе екі мшиналарын күту жағдайында, ал үш машинаны күтуде – 1400 мм болу керек. Көпстанокты күту жағдайында құю машиналарың жұптап орналасуын талап теді, бір біріне фронтальді жағымен орналасқан, немесе «тройкамен» дейді, 5.2 сурете көрсетілгендей.
Сурет 5.1 Төрт гидравлткалық престі орналасу сүлбасы
Сурет 5.2 Д-3231 құю машиналарын орналасу сүлбасы және автоматтық тәртібіндегі жұмыс орындағы оргонаскаларын
Кез келген жабдықтар орналасу жоспарының негізі болып архитектуралы-құрылыс сызбасы болып келеді. Сондықтанда цех ғимаратының бөлу өстері (колона қатарларының өстері) және құрылыс конструкцияларының басқадай элементтері құрылыс сызбаларындағыдай белгілену керек.
Жоспарда ғимаратың негізгі өлшемдері ғана көрсетіледі (ғимаратың ұзындығы, ені, аралық ені, колона қадамдары), Ғимарат конструкциясының құрылыс өлшемдерін, терезе және есік проемдарын ж т.б. планировкасында көрсетілмейді.
Цехтін планировкасында келесілер көрсетілу керек:
— ішкі және сыртқы қабырғалары, колоналар, бөлуқабырғалар, есік және терезе проемдары, есіктер, антресольдар, галерея және люктер;
— негізгі технологиялық жабдықтардын орналасуы және шеткі механизациялау құралдары, материалдар мен жартылай фабрикаттарының қойма аландары және бұйымдарды бақылау орындары, цехішкі өтпелдер мен сызықтарына заезділері;
— қосымша жабдықтарының орналасуы.
Жабдықтарды габаритті өлшемдер шегінде қарапайым контурларымен
бейнелейді. Контур ішінде (ұсақ жабдықтарына-контур сыртында шығару полкасында көрсетеді) жоспар спецификациясы бойынша жабдықтар нөмірін көрсетеді. Жабдықтардың габаритерінің маныңда жұмысшы орынының шарты белгілеуі көрсетеді және энерготасымалдаушы, су, қысылған ауа әкелуін көрсетеді және жергілікті вентиляционды сорылуын ж т.б. көрсетеді. Өндіріс, транспорт және қосымша жабдықтарды шарты белгілеу үшін және құрылыс конструкцияларын элементтерін аймақты анықтамаларының талаптарына сәйкес болу керек [1-1том,224-230бет].
Өндіріс залын планироакасын аяқтағансон сызба бойынша оның нақты
аудуның анықтайды, және цехтің басқадай бөлімдерінің компоновкасына кіріседі.
Цехтардың бөлімдерін компоновкасы өндіріс қуатынан тәуелді. Үлкен емес пластмасс және рәзенке-техникалық бұйымдарды шығару цехтарымен учаскілеріне дайын өнімдері мен шикізаттарының ілмекбейнелі транспорты сүлбасы сипаты болады. Шикізат қоймаға немесе шикізаттарды дайындау учаскісіне беріледі, одан кейін дайындалған күйде өндіріс залына жеткізіледі, дайын бұйым қоймаға қайтақайтарылады немесе қайта өндеуге беріледі.
Үлкен емес цехтар мен учаскілерінде қосымша қызмет орындары біріге алады өндіріс аудандарын үнемдеу үшін. Бірігуде ПУЭ бойынша сыныбы мен өрткеқауіпті категориясын бірдейлігін ескеру керек. Өрітке қауіпті категориясын СНиП И-М.2-72 «Өндіріс кәсіпорындарының өндіріс ғимараттары», ал бөлме сыныбын- электр жабдықтарын орнату ережелері бойынша іске асырылады(ПУЭ). Тұрмыс бөлмелерін өндіріс залының қарама қарсы жағынан орналастырылады жеке шығуымен. Қосымша учаскілерінің және қызмет орындарының аудандарын өндіріс залынының аудандарына пайыздық қатынасы бойынша анықталынады, сәйкес ұсыныстары [1,2,9,11] әдебиеттерінде келтірілген. Ен сонында жобалаушы цехтін жалпы ауданың анықтайды.
Ұсынылатың әдебиеттер
1. [1- том1,3, 4,5].
2. [2]
3.[9]
СӨЖ үшін бақылау тапсырмалары (тақырып 5) [1-том1,4]
1.Өндіріс залдарымен және қосымша бөлмелерінің аудандарын есептеу (жуықтап).
2. Компоновкалау жоспарларына шарты белгілеулер.
3.Жабдықтардын орналасу орындары мен жұмысшы орындарының шарты белгілеулері.
Достарыңызбен бөлісу: |