Тақырыбы: Микробиологиялық зерттеу әдістері. Шартты – патогенді микроорганизмдер. Мақсаты

ШПМ-ар кейбір жағдайда адам ағзасымен симбиоздық /комменсализм, нейтрализм/ кейбірлері конкуренттік қатынасқа түсіп, ауруға алып келеді. Сондықтан олар «шартты-патогенді» микробтар, яғни адамдар үшін төменгі патогенділікке ие болғанымен, ағзаның иммунды статусы төмендеген кезде аура тудырады. ШПМ-ар әдебиеттерде жиі «микробтар оппортунисттер» (ағылшын тілінен «to take opportunity»), олар шақырған аурулар «оппортунистік инфекциялар» деп аталады.

ШПМ-дер экологиялық тұрғыдан біркелкі емес, олардың арасында еркін өмір сүруші топтар түрлері болып, негізгі мекен етуші ортасы әр түрлі биорганикалық субстраттардан (тағам өнімдері, су, дәрілік препараттардың аэрозольдары ).тұрады. Көбінесе осы түрлердің көбі адам ағзасында мекендейді және қалыпты жағдайда ауру жақыруы мүмкін (сапроноздар), олардың түрінің сақталуы және көбеюіне тірі ортаның болуы маңызды емес, ауруханалық стационарларда осы түрлерден клебсиеллалар, протейлер, серрацилер, псевдомонадалар, ацинетобактериялар мекен етеді.

Адам ағзасындағы (биотоптарда) көптеген мүшелерде мекен ететін ШПМ-дар тұрақты «қалыпты» болып, симбиотикалық қатынаста болады. Белгілі жағдайда олар қожайынымен қарсыластық қатынасқа түсіп, әр түрлі аурулар тудыруы мумкін, бірақ бұл құбылыс оларға биологиялық үстемдік бермейді, кейбір жағдайда қожайынын жоғалтуға әкеліп соқтырады.

ШПМ-дар көптеген агрессиялық ферменттер (гиалуронидаза,эластаза, коагулаза, фибринолизин, нейраминидаза, лецитиназа, нуклеаза, дезаминаза, декарбоксилаза және т.б.) бөледі, бос немесе жасуша құрамына кіретін молекула талшықтарына деполимеризациялық немесе конформациялық әсері етуі. Агрессиялық ферменттердің зақымдау әсері жасуша құрылымдарын, тіндерді және мушелерді бұзып қана қоймай, ферментативті өнімдердің ыдырауымен токсикалық әсері (мочевина, күкіртті сутек, аминдер және т.б.).

ШПМ-ң патогенді факторлары көптеген патогенді микробтарға ұқсас. Бірақ патогенді микробтарда патогенді факторлары талғампаз және универсалды болса ШПМ-да олар вариабельді және талғампаздығы төмен болады.

Популяциялар. Патогенді микробтарға қарағанда, ШПМ популяциясының гетерогенділігі жоғары дәрежеде айқындалған. ШПМ популяциясы гетерогенділігі әр – түрлі белгілермен айқындалады, ерекше антибиотиктерге, антисептиктерге, дезинфектанттарға, физикалық факторларға,бактериофагқа және бактериоциндерге тұрақты болады. Көпшілік жағдайда ШПМ –дің антигендік құрылымының гетерогенділігі жоғары екендігі мәлім, бөлінген дақылдың идентификациясында қиындық туғызады.

Колонизация жиілігі иммунды тапшылық түрлерінде жоғарғы категорияда болып, медициналық қызметкерлерде де жоғары дәрежеде кездеседі. Микробиоценоздар биотоптардың патологиялық өзгеруі стационарлы науқастарда аутостабилизацияға қабілеттілігінің төмендеуімен ерекшеленеді, микробиоценоз мүшелері арасындағы бәсекелестікті арттырады және жеке өкілдері қожайын ағзасындағы ішкі жиілікті көбейтеді және популяция аралық – генетикалық алмасуды арттырады.

4. 
   Иллюстрациялы материалдар: таблицалар, плакаттар, схема, мультимедиялық проектор.
   
5. 
   Әдебиет:
   

1. 
   Воробьев А.А., Кривошейн Ю.С., Широбоков В.П. Медицинская и санитарная микробиология М.: Издательский центр "Академия" – 2003. – 464 б.
   
2. 
   Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология.- М.: МИА, 2001.- 734 б.
   
3. 
   Внутрибольничные инфекции // Под ред. Р.П. Венцелла - М.:Медицина, 1990.- 656 б.
   
4. 
   Маянский А.Н. Микробиология для врачей. – Нижний Новгород: Издательство Нижегородской государственной медицинской академии, 1999. — 400 б.
   
5. 
   Актуальные вопросы эпидемиологии и инфекционных болезней. / Н. А. Семина. – М.: Медицина, 1999
   
6. 
   Внутрибольничная инфекция. / Шерертц, Хэмптон, Ристуцина. – Под ред. Р. П. Венцела. – М.: Медицина 1990.
   
7. 
   Внутрибольничная инфекция. / соавторами. – учебно-методическая пособия, Иркутск, 1999. – 32 б.
   
8. 
   Медицинская микробиология / Под ред. акад. РАМН В.И. Покровского. – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2001ж.
   

2. 
   Борисов Л.Б., Козьмин-Соколов Б.В., Фрейдлин И.С. Руководство к лабораторным занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии, иммунологии. - М.: Медицина, 1993.
   
3. 
   Медицинская микробиология / Гл. ред. В.И. Покровский, O.K. Поздеев. - М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 1998, 2001, 2006. — 1200 б.
   
4. 
   Определитель бактерий Берджи / Под ред. Д. Хоулта, Н. Крига, П. Снитаи др.// М.: Мир, 1997. - В 2 том.
   
5. 
   Методические указания, составленные сотрудниками кафедры. 2009 ж.
   
6. 
   Дезинфекционное дело. / Гандельсман Берта Израиловна. – Под ред. И. И. Карон. – М.: Медицина, 1971ж
   
7. 
   Медицинская микробиология. / Гл. ред. В.И. Покровсктй, О. К. Поздеев – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 1998. – стр. 631-656б
   
8. 
   "Медицинская энциклопедия" РАМН 2001 Russ Portal Company Ltd.
   
9. 
   Санитарная микробиология и вирусология./ З. Н. Качемасова, С. А. Ефремова, А. М. Рыбакова – М.: Медицина, 1987. – 352 б.
   
10. 
    "Справочник госпитального эпидемиолога". М.: Хризгостом, 1999ж
    
11. 
    Эпидемиология внутрибольничной инфекций. / Р. Х. Яфаев, Л. П. Зуева. – Ленинград: Медицина, 1989ж
    
12. 
    Эпидемиологические особенности внутрибольничных инфекции в районах Сибири и Крайнего севера. / Ратушняк С. С. – автореферат, Иркутск, 1999ж
    

1. 
   Қандай микроорганизмдерді ШПМ деп атаймыз?
   
2. 
   ШПМ-ның адам ағзасындағы ролі?
   
3. 
   ШПМ-ның АІИ-дағы ролі?
   

1. 
   Тақырыбы: Госпитальды инфекцияның этиологиясы. Ятрогенияның шығуындағы медицина қызметкерлерінің ролі.
   
2. 
   Сабақтың мақсаты: Студенттерді госпитальды инфекцияның пайда болу себебі және ятрогенийлердің пайда болуындағы шығуындағы медициналық қызметкерлердің ролімен таныстыру.
   
3. 
   Дәріс тезистері. Бірден бір ежелгі дәрігерлердің айтуынша: Primum non nocere (алдымен зиян келтірме). Науқастарға стационарда, амбулаториялар мен емхана мекемелерінде және үй жағдайында көрсетілетін медициналық көмек арқылы ятрогения (грек.ятрос-дәрігер, генус-шығу тегі) деп аталды. Ятрогендік инфекция (синонимдері: ауруханаішілік, госпитальды, назокоминальды) медициналық көмек көрсету барысындағы залалданудан туындайтын инфекциялық ауру деген түсінікті білдіреді.
   

Ауруханаішілік (госпитальды, нозокомиальды) инфекция – бұл инфекцияның жұқтырылуы аурухана мекемелерінде пайда болады; негізгі аурудың үстіне қосыла жүріп аурудың клиникалық ағымын күрделендіріп, емдеуді және диагностикалауды қиындатады, аурудың болжамын және шығуын нашарлатып, аурудың өліміне алып келеді.

Қазіргі таңда ауруханаішілік инфекциясына бірнеше анықтама берілген. ДДҰ (Копенгаген, 1979ж. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы) комитетінің эксперттері берілген анықтамасы қабылданған, «кез келген клиникалық тұрғыдағы жұқпалы аурулардың байқалуы» кез келген клиникалық көрініс ол жұқпалы ауру, науқастың госпитальды немесе емделу орындарын да емделу мақсатына тікелей қатысты, сондай-ақ аурухана ішілік күшінің күшінің мақсаты тәуелсіз болады, аурухана ішіндегі аурудың белгілері дер кезінде көрінуде көрінбеуі де мүмкін. Медициналық көмек көрсетумен байланысты аурулар, сонымен қатар, ятрогения немесе нозокоминальды инфекция терминдерін білдіреді.

Соңғы онжылдықта ауруханаішілік инфекция денсаулық сақтаудың маңызды мәслелерінің бірі болып, елдердің экономикалық дамуында пациенттердің 5-10% пайда болады, негізгі аурулардың өтуін күделендіріп, аурудың өміріне қауіп тудырады және де емдеу ақысын жоғарлатады. Көбінесе бұл популяциядағы созылмалы аурулармен, интоксикациямен не болмаса иммунодепресанттарды қабылдайтын, жоғарғы рисктегі аурулардың көбейіп демографиялық көрсеткіштің ауытқуын көрсетеді. Ауруханаішілік инфекциялардың келесі негізгі себептерімен ерекшеленеді.

• 
  Микроорганизмдердің «госпитальды штамдарының» құрылуы және селекциясы, көптеген дәрілік тұрақтылықпен және жоғарғы вируленттілікпен иемденеді.
  
• 
  Антимикробтық химиятерапияны рациональсыз жүргізу және дәрілік тұрақтылықтың штамдар циркуляциясының бақылау жүргізілмеуіне байланысты.
  
• 
  Медициналық персоналдар арасындағы (40%-ға жетеді) патогенді микрофлораларының (мысалы, алтынша стафилококк) жиі тасымалдануы.
  
• 
  Өзіндік арнайы экологиялық ауқымды ауруханалық комплекті құру – емханалар мен емханалардағы топталу, негізгі контингенттердің ерекшеліктерімен (көбінесе әлсіз пациенттер), мекемелердің жабық болуымен байланысты (палаталар, процедуралық кабинеттер және т.б.)
  
• 
  Стационарлар және емханалар үшін санитарлы - гигиеналық қалыптылықтың ауытқуы, асептика және антисептиканың ерекжелерінің бұзылуы.
  

1. 
   инфицирленген терілік жарақаттарға, шырышты қабаттарға, және де операция жасалған мүшелердегі инфекциондық асқынулар мен байланысты жасалған операциялар.
   
2. 
   Емдік және профилақтикалық препараттарды иньекция жасау нәтижесінде пайда болған инфильтрат, абсцесс, флегмона.
   
3. 
   Қан және қан алмастырушы заттарды құю, парентеральды тамақ, тамырларға катетеризация жасау, гемодиализ, гемадсорбция, тамырлардың тромбоз, жұмсақ тіндердің абсцесіне алып келуі мүмкін.
   
4. 
   Қуықты катетеризациялау, уретраны бужирлеу, цистоскопия, уритритке, циститке, пиелонефритке алып келеді.
   
5. 
   Аппараттық жасанды тыныс алу, трахеостомия, интубация, бронхоскопия, бронхтарды шаю, шырышты сору, антисептиктер және антибиотик аэрозольді түрде енгізуі нәтижесінде бронхитті, пневмонияны, ларингитті, өкпе гангренасын, плевритті және сепсисті де алып келуі мүмкін.
   
6. 
   Стоматологиялық манипуляциялар, стоматитті, жұмсақ тіндердің абсцесі және флегмонасын, жақтың остеомиелитін, синуситті, мидың абсцесіне алып келуі мүмкін.
   
7. 
   Жасанды түсіктер, эндоскопиялық және жыныс сферасының аумағында мануальды зерттеуде эндометритті сальпингоофоритті, шатаралық іріңдеуіне алып келуі мүмкін.
   

4. 
   Иллюстрациялы материалдар: таблицалар, плакаттар, схема, мультимедиялық проектор.
   

1. 
   Воробьев А.А., Кривошейн Ю.С., Широбоков В.П. Медицинская и санитарная микробиология М.: Издательский центр "Академия" – 2003. – 464 б.
   
2. 
   Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология.- М.: МИА, 2001.- 734 б.
   
3. 
   Внутрибольничные инфекции // Под ред. Р.П. Венцелла - М.:Медицина, 1990.- 656 б.
   
4. 
   Д. Саттон, А. Фотергилл, М. Ринальди. Определитель патогенных и условно-патогенных грибов. - Изд. Мир.-2001. 470 б.
   
5. 
   Маянский А.Н. Микробиология для врачей. – Нижний Новгород: Издательство Нижегородской государственной медицинской академии, 1999. — 400 б.
   
6. 
   Тец В.В. Справочник по клинической микробиологии – СП Стройлеспечать. –1994.–224 б.
   

7. 
   Борисов Л.Б., Козьмин-Соколов Б.В., Фрейдлин И.С. Руководство к лабораторным занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии, иммунологии. - М.: Медицина, 1993.
   
8. 
   Н. Красильников А II. Справочник по антисептике. - Минск. – Выс. шк.- 1995.-367б.
   
9. 
   Галактионов В.Т. Иммунология. - М. - Изд. "РИЦ МДК". - 2000. -487
   
10. 
    Воробьев А.А. "Микробиология, иммунология" М.: МИА,2002
    
11. 
    Коротяев А.И, Бабичев С.Л. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология. - СПб.: Спец. лит, 2000.- 591 б.
    
12. 
    Медицинская микробиология / Гл. ред. В.И. Покровский, O.K. Поздеев. - М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 1998, 2001, 2006. — 1200 б.
    
13. 
    Тец В.В. Руководство к практическим занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии и иммунологии – М.:Медицина, 2002. - 352 б.
    
14. 
    Компьютерная программа "Диаморф" - "Медицинская микробиология" - атлас-руководство по бактериологии микологии, протозоологии и вирусологии под редакцией акад. проф. Воробьева А.А.
    
15. 
    Определитель бактерий Берджи / Под ред. Д. Хоулта, Н. Крига, П. Снитаи др.// М.: Мир, 1997. - В 2 том.
    
16. 
    Методические указания, составленные сотрудниками кафедры. 2009 ж.
    

1. 
   АІИ дегеніміз не?
   
2. 
   Қандай инфекциялар ятрогенді деп аталады?
   
3. 
   Госпитальді инфекцияның себептерін атаңыз?
   

№ 4

Ауруханаішілік инфекцияның қоздырғыштарының спектрі: вирустарды, бактерияларды, саңырауқұлақтарды, қарапайымдыларды қамтиды. Госпитальды штамдардың бірнеше вируленттілігін көрсетеді. Олардың саны шартты патогенді микроорганизмдердің есебімен жыл сайын өсуде. Бактериальды инфекциялардың қоздырғыштарына – стафилококтар, пневмококтар, грамм (-) энтеробактериялар, псевдомонадалар және анаэробтар жатады. Негізгі рольді стафилококтар, (барлық ауруханаішілік инфекциялардың 60% дейін) грамм (-) бактериялар Candida саңырауқұлақтық туыс астығы, респираторлы вирустар атқарады. АІИ (ауруханаішілік инфекция) шартты патогенді микроорганизмдердің жүздеген түрін шақырады. Көп жағдайда олардың этиологиясын келесі туыс өкілдері атқарады: Staphylococcus, Streptococcus, Peptostreptococcus, Escherichia, Enterobacter, Klebsiella, Citrobacter, Serratia, Proteus, Hafnia, Providencia, Pseudomonas, Haemophilus, Branhamella, Acinetobacter, Moraxella, Alcaligenes, Flavobacterium, Vibrio, Propionibacterium, Bacteroides, Fusobacterium, Bacillus, Mycobacterium, Eikenella, Mycoplasma, Actinomyces, Candida, Cryptococcus, Pneumocysta.

Ауруханаішілік инфекциялармен күресу шаралары. Эпидемиялық бақылауды орнату, профилактикалық және эпидемиологияға қарсы іс – шараларды өткізу, осы инфекциядағы эпидемиялық процестердің басқаруына ықпал етеді.

Мұндай жолмен, денсаулық сақтау тәжірибесінде және теориялық медицинада госпитальды инфекциялардың актуальды мәселелері күдік шақырмайды. Дені сау пациенттерде ол бір жағынан үлкен дәрежелі ауруларда летальды әлеуметтік – экономикалық және рухани кедергіге алып келеді, екінші жағынан ауруханаішілік инфекциялар медициналық қызметкерлерге де зиянын тигізеді.

1. 
   Воробьев А.А., Кривошейн Ю.С., Широбоков В.П. Медицинская и санитарная микробиология М.: Издательский центр "Академия" – 2003. – 464 с.
   
2. 
   Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология.- М.: МИА, 2001.- 734 б.
   
3. 
   Внутрибольничные инфекции // Под ред. Р.П. Венцелла - М.:Медицина, 1990.- 656 б.
   
4. 
   Д. Саттон, А. Фотергилл, М. Ринальди. Определитель патогенных и условно-патогенных грибов. - Изд. Мир.-2001. 470 б.
   
5. 
   Маянский А.Н. Микробиология для врачей. – Нижний Новгород: Издательство Нижегородской государственной медицинской академии, 1999. — 400 б.
   
6. 
   Тец В.В. Справочник по клинической микробиологии – СП Стройлеспечать. –1994.–224 б.
   

1. 
   Борисов Л.Б., Козьмин-Соколов Б.В., Фрейдлин И.С. Руководство к лабораторным занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии, иммунологии. - М.: Медицина, 1993.
   
2. 
   Н. Красильников А II. Справочник по антисептике. - Минск. – Выс. шк.- 1995.-367 б.
   
3. 
   Галактионов В.Т. Иммунология. - М. - Изд. "РИЦ МДК". - 2000. -487
   
4. 
   Воробьев А.А. "Микробиология, иммунология" М.: МИА,2002
   
5. 
   Коротяев А.И, Бабичев С.Л. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология. - СПб.: Спец. лит, 2000.- 591 б.
   
6. 
   Медицинская микробиология / Гл. ред. В.И. Покровский, O.K. Поздеев. - М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 1998, 2001, 2006. — 1200 б.
   
7. 
   Тец В.В. Руководство к практическим занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии и иммунологии – М.:Медицина, 2002. - 352 б.
   
8. 
   Компьютерная программа "Диаморф" - "Медицинская микробиология" - атлас-руководство по бактериологии микологии, протозоологии и вирусологии под редакцией акад. проф. Воробьева А.А.
   
9. 
   Определитель бактерий Берджи / Под ред. Д. Хоулта, Н. Крига, П. Снитаи др.// М.: Мир, 1997. - В 2 томах.
   
10. 
    Методические указания, составленные сотрудниками кафедры. 2009 ж.
    

1. Госпитальді инфекция қоздырғышына қандай микроорганизмдер жатады?

2. Госпитальді штамдардың құрылымының себептері?

3. Ауруханаішілік инфекциясының лабораториялық диагностикалық ерекшкліктері?

№ 5

1. 
   Тақырыбы: Зерттелетін обьекттер, материалдар және зерттеу әдістері. Қоршаған орта обьектілерінің микробтық залалдануын зерттеу.
   
2. 
   Мақсаты: Студенттерді микробиологиялық зерттеу обьектілерімен, материалдарымен және әдістерімен және де қоршаған ортадағы обьектілердің микробтық залалданудың принциптерімен таныстыру.
   
3. 
   Дәріс тезистері: Зерттеу обьектілері, материалдары мен әдісері.
   

Санитарлы – гигиеналық жағдайларды оқып-білуде сынапты және спиртті термометрді қолдану арқылы арнайы мекемелерде (аурухана палаталары, емдеу, таңу бөлмелері, ота жасайтын бөлме және басқа да мекемелер) ауаның температурасын анықтауды, ассман психрометрінің көмегімен салыстырмалы ылғалдылықты өлшеуді, шар тәрізді катетермен ауаның қозғалу жылдамдығын, Ю-16 люксиметрімен жарықтық қолданады.

Стационарда микробиологиялық бақылау жасауда ауруханаішілік инфекция шақыруға бейім, қоршаған ортадағы патогенді микроорганизмдерге бактериологиялық зерттеу обьектілері қолданылады. Жоспарлы бактериологиялық бақылау жалпы микробтық және санитарлық көрсеткіш микроорганизмдерді (стафилококтар, ішек таяқшалары тобындағы бактерияларт.б.) анықтауға негізделген.

1. 
   Ауадағы микробтық залалдануды зерттеу.
   

• 
  ауадағы микроорганизмдердің жоғары болуы, аздаған көлеммен анықталады (өсіп шыққан колониялар 200-300-ге жетпейді, себебі көп мөлшерде колонияларды микробиологиялық зерттеу қиынға түседі).
  
• 
  Ауадағы микроорганизмдердің төмен болуы немесе патогенді бактериялардың анықтау керектігінен ауаның көлемінің ұлғаюы.
  

Ауа ортасы бактериологиялық зерттеуде қарастырылады:

Ауаның 1м³-тағы микробтық жалпы құрамын анықтау.

Ауаның 1м³-тағы алтынша стафилококты анықтау.

Бактериялық зерттеу үшін ауаның іріктеп алу әдісі келесі мекемелерде жүргізіледі: ота блоктарында таңу бөлмесінде ота жасаудан кейінгі палаталарда, асептикалық жағдайлардағы бөлімдерде және реанимация палаталарында, интенсивті терапия және т.б. мекемелерде.

Ауаның іріктеп алу әдісі Кротов аппаратының көмегімен аспирациялық әдіспен анықталады. Ауаның созылмалы жылдамдығы минутына 25 литрге тең. Жіберілген ауаның мөлшері бактерияның жалпы құрамын анықтау үшін 100 литрін құрау қажет немесе алтынша стафилакокты анықтау үшін 250 литр болу керек. Ауаны седиментациялық әдіспен анықтау басқа жағдайларда қолданылады.

2. 
   Қоршаған ортадағы обьектілердің микробтық ұрықтануын зерттеу.
   

бактериологиялық зерттеу жүргізу- стафилококтың, көкіріңді таяқшасының, ішек таяқшасының тобындағы бактериялардың және аэромонадалардың (қатаң көрсетілім бойынша) пайда болуын қарастырады.

3. 
   Бактериологиялық бақылауға жататын обьектілердің тізімі.
   

Б. Ота жасауға дайындау бөлмесі: хирургтың қолын жууға арналған шаралар, қол жууға арналған таза щеткалар, алжапқыштар (кленкалы немесе полиэтиленді).

В. Ота жасау бөлмесі: анестезиологтың жұмыс үстелі, ота жасау үстелі, вакумды насос шлангасы, оттекті шлангасы.

Г. Ота жасаудан кейінгі палаталар, мекемелер және реанимация палаталары, интенсивті терапия: науқас кереуеті, қызметкердің қолына арналған сүлгі және қолынан алынған шайынды, раковинадағы щетка, оттекті шлангасы, қосымша наркоз аппараты, вакум насос шлангасы, тоңазытқыштың ішкі бөлігі (дәрілерді сақтауға арналған), градусниктер, таңу бөлмесі,таңуға арналған кушетка, қызметкердің қолына арналған сүлгі, раковинадағы щетка, медбикелердің халаты, дәрігерлердің медбикелердің , медициналық жұмыс үстелі.

3.4. Хирургиялық аспаптардың стерильдігіне бақылау жасау.

Медициналық манипуляцияға арналған қауіптілігі бойынша бөлінеді: критикалық – стерильді тіндерге немесе тамырларға енеді: имплантаттар, скальпелдер, инелер т.б. хирургиялық аспаптар. Стерилизация – спороцидті химиялық зат, ұзаққа созылған байланыс.

Жартылай критикалық – кілегейлі қабықшаларға жабысады (стоматологиялық аспаптардан басқасы), иілгіш эндоскоптар, ларингоскоптар, эндотрахеальды түтікшелер, сонымен қатар басқа да аналог аспаптар. Жоғары деңгейлі дезинфекция – спорацитті химиялық зат, қысқа мерзімді байланыс. Стерилизация және дезинфекциялауға арналған: термометрлер, гидротерапияға арналған ванна. Орташа деңгейдегі дезинфекция. Критикалық емес (зақымдалмаған тері арқылы енеді): стетоскоптар, үстелдік құрал-жабдықтар және т.б. Төмен деңгейдегі дезинфекция. Маркеровкадағы туберкулециттік белсенділіктің нұсқауы көрсетілмеген ауруханалық дезинфицирлеуші заттар.

4. 
   Зерттеуге арналған материалдарды жинау ережелері.
   

Биологиялық материалды микробиологиялық зерттеу үшін максималды стерильді жағдайда, сыртқы ортадағы микроорганизмдердің контоминациялық үлгісінен алшақтай отырып, асептиканы қатаң түрде сақтау ережесімен алу қажет.

Егуге арналған үлгінің міндетті түрде антибактериялық препараттармен немесе антибиотиктердің қабылдау аралығы (12 сағаттан көп емес) интервалдармен емдеудің алдында алу қажет. Таңдап алынған материал маркеровка жасалуы қажет және мүмкіндігінше тез микробиологиялық лабороторияға жеткізілуі қажет. Егер қажет болса үлгілерді транспортқа да орналастырады. Кей үлгілер t 37°С-та сақталу қажет, ал кейбіреулері төменгі температурада сақталады (тоңазытқышта).