Май қЫШҚылдарының ТҮзілу әдістемесі/Әдістемелік қҰрал 2024
жүктеу/скачать 173 Kb.
|
| Майлар және олардың қоры
Май тканьдеріне түсетін майдың біразыв эпителиальды клеткаларында синтезделеді. Дегенмен май тканін тек ғана майдың жиналатын орны деп қарауға болмайды, себебі май тканьдерінің майдың алмасуы жүріп отырады. Мысалы, тышқандарда денедегі барлық майдың жартысы 5-6 күн ішінде жаңарып отырады. Май тканьдерінде триглицеридтердің синтезі мен ыдырауы, май қышқылдарының гидрогензациясы мен дигидрогенизациясы, белоктардың синтезі мен ыдырауы, глюкозаның гликолиттік және пентозофосфаттық жолмен алмасуы, көмірсулардың және белоктардың алмасуынан түзілетін заттардың үздіксіз жүріп отырады. Сондықтан май тканьдеріндегі май қорының жиналуы тек дайын күйінде келіп түскен майлардың есебінен ғана емес, көмірсулар мен белоктар түзілуі есебінен де толықтырылып отырады. Мысалы, киттерде тюленьдерде, дельфиндерде, торайларда негізінен тамақтың көзі көмірсулық болғанына қарамастан, май қорының көп болуы жоғарыда айтылғанға дәлел бола алады. Көмірсулардың және кейбір амин қышқылдарының алмасуынан түзілетін пирожүзім қышқылы ацетил- КоЛ – ға айналады, ал ацетил – КоЛ көптеген реакциялардың көмегімен май қышқылына айналады. Көмірсулардың кейбір аминқышқылдарының алмасуы нәтижесінде түзілетін α – фосфоглицерин альдегиді α- глицеролфосфатқа айналады. Ал май қышқылынан және α- глицерол фосфаттық қатысуымен май тканьдерінде майлар синтезі жүреді. Майдың шамадан тыс қор ретінде жинаулы тамақпен ғана емес, көмірсулардың артық мөлшерінің есебінен ғана емес, майлардың энергия көзі ретінде жеткіліксіз жұмсалуынан да / алиментарлық семіздік/ болады. Метаболиттік семіздік көмірсулардан майдың синтезделуінің жылдамдығының күшеюінен пайда болады. Май организмге қажеттілігіне қарай, эмульсия түрінде қан плазмасы арқылы бауырға жеткізіледі. Бауырдан әрі қарай органдарға және тканьдерге жеткізіліп, энергитикалық және пластикалық материал есебінде қолданылады. Қандағы бос май қышқылының көбеюі, қорлық майдың жұмсалуының күшейгендігін көрсетеді, себебі май қышқылы май қорының бірі ретінде, организм энергия қажет емес кезінде сақталады. Сонымен, май тканьдеріндегі негізінен энергитикалық қор ретінде жұмсалады. жүктеу/скачать 173 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|