Гибридологиялық әдісте белгілердің тұқым қуалауын зерттеу үшін шағылыстыру схемасын құрастырады. Будандастыру немесе шағылыстыру х белгісімен таңбаланады.♀- ұрғашы жыныс, ♂- еркек жыныс. Р- ата-ана, будандар F1 - бірінші ұрпақ, F2 - екінші ұрпақ. Мендель бір не екі жұп белгілері бойынша айырмашылығы бар бұршақтарды шағылыстырып олардың бірінші және екінші ұрпақта тұқым қуалауын талдады, сонымен қатар будандарды бастапқы формалармен шағылыстыру (кері шағылыстыру) нәтижесін де зерттеді. Осының нәтижесінде Мендель үш заңды ашты. - Гибридологиялық әдісте белгілердің тұқым қуалауын зерттеу үшін шағылыстыру схемасын құрастырады. Будандастыру немесе шағылыстыру х белгісімен таңбаланады.♀- ұрғашы жыныс, ♂- еркек жыныс. Р- ата-ана, будандар F1 - бірінші ұрпақ, F2 - екінші ұрпақ. Мендель бір не екі жұп белгілері бойынша айырмашылығы бар бұршақтарды шағылыстырып олардың бірінші және екінші ұрпақта тұқым қуалауын талдады, сонымен қатар будандарды бастапқы формалармен шағылыстыру (кері шағылыстыру) нәтижесін де зерттеді. Осының нәтижесінде Мендель үш заңды ашты.
2. Моногибридтік будандастыру - Гибридологиялық талдауда будандастырудың ең қарапайым түрі - моногибридтік будандастыру. Бір-бірінен бір жұп белгілері бойынша айырмашылығы бар ата-аналық форманы будандастыру моногибридті деп аталады. Жұп белгілірдің белгілері аллельді гендер деп аталады. Доминанттық (үстемдік ету) белгілердің гендері бас әріптермен, рецессивтік (шегіну, жою) кіші әріппен белгіленеді. 1909 жылы Иоганнсен ген, генотип, фенотип ұғымдарын енгізді. Ген - тұқым қуалау бірлігі. Ген доминантты не рецессивті болуы мүмкін. Организм гендерінің жиынтығы генотип деп аталады. Генотип гомозоготалы (бірдей гендерден тұрады, мысалы АА не аа, ВВ не вв), гетерозиготалы (әр түрлі гендер, мысалы Аа не Вв) болып келеді. Генотип пен ортаның өзара әрекеттесу нәтижесінде қалыптасқан организмнің байқауға болатын белгілерінің жиынтығы фенотип деп аталады. Организм тіршілігі бойынша оның фенотипі өзгеруі мүмкін, бірақ генотипі өзгермейді.
Достарыңызбен бөлісу: |
