Гидроаэростатика
Гидроаэростатика – сұйық немесе газдың тыныштық күйін немесе олардың қозғалыс жылдамдығы аз күйін зерттейді. Гидростатиканы ғылым ретінде қалыптастыруда ежелгі грек ғалымы Архимед, итальяндық физик Э.Торричелли, француз физигі Б.Паскаль сияқты көптеген ғалымдар үлкен рөл атқарды.
Идеал сұйықтарқозғалысы
Идеал сұйықтар– тұтқырлығы мен жылу өткізгіштігі болмайды деп есептелетін сұйықтық.
Идеал сұйықтықта ішкі үйкеліс болмағандықтан оның көршілес екі қабатының арасында жанама кернеу болмайды. Идеал сұйықтық – үзіліссіз дене және оның өзіне тән құрылымы да жоқ. Идеал сұйықтықты мұндай етіп сипаттау гидроаэромеханикада қарастырылатын ағындардың көпшілігі үшін дұрыс болып есептеледі әрі ол сұйықтықтар мен газдардың нақты ағындарының заңдылықтарын ашу кезінде жақсы нәтиже алынады. Идеал сұйықтық моделін қолдану сұйықтықтар мен газдардың әр түрлі пішінді құбырлардағы қозғалысын, олардың сорғалап ағуы мен денелерді орай ағып өтуі жөніндегі есептерді теориялық тұрғыда шешуге мүмкіндік береді.
Қысым
Қысым -(орыс. давление ) бір дене екінші дене бетіне (мысалы, ғимарат іргетасының грунтқа, сұйықтықтың ыдыс қабырғасына, қозғалтқыш цилиндріндегі газдың піспекке, т.б.) әсер еткенде пайда болатын қалыпты күштің (дене бетіне перпендикуляр) қарқындылығын сипаттайтын физикалық шама. Егер денеге әсер ететін күш оның бетіне біркелкі таралса, онда қысым (р) былай өрнектеледі:
p=F/S
мұндағы S – дене бетінің күш түсетін бөлігінің ауданы, F – сол бөлікке перпендикуляр түсірілген күштердің қосындысы. Күшбіркелкітаралғанжағдайдақысымденебетініңбарлықнүктесіндебірдейболады, алкүшбіркелкітаралмаса, ондақысымбірнүктеденекіншінүктегеөткенсайынөзгеріпотырады.Тұтас, үздіксізортаүшінсолортаныңәрбірнүктесініңқысымытуралыұғыменгізіледі.Бұлұғымсұйықтықпенгазмеханикасындамаңыздырөлатқарады.
Паскаль және Архимед заңдары
ПаскальЗаңы - тепе-теңдіккүйдежатқансұйық не газғаәсеретілгенқысымсолсұйықне газдыңкезкелгеннүктесінебарлықбағыттарғабірдейтаралады. Бұл заң француз философы Блез Паскаль есімімен аталынған, бірақ та осы заңды Г.Б.Бенедитти (1530-1590) мен Симон Стервин (1548-1620) екеуі 1586 дәлелдеген.[1] Осы заңсұйық не газ қозғалыпжатқанда, бұлзаңғасүйенугеболмайды, сондықтан гидродинамика теңдеулерінқолданукерек, соныменқатарсұйық не газғагравитациялықөрісәсереткенде, Паскаль заңықолданылмайды, себебібиіктікөзгергенсайынсұйық пен газдардыңқысымыөзгередіекенімәлім.
Достарыңызбен бөлісу: |
