Мазмұны Кіріспе 2
Университеттің қазіргі таңдағы тарихы
жүктеу/скачать 0.62 Mb.
|
| Университеттің қазіргі таңдағы тарихы
Тараз мемлекеттік университетінің тарихы 1958 жылдан бастау алады. Дәл сол кезде облыс орталығында Қазақ химия-технологиялық Институтының филиалы ашылды. Бұл оқу орны облыс орталығындағы қант зауыты, ет комбинаты, аяқ киім фабрикасы сынды кәсіпорындарға білікті кадрлар даярлау мақсатында құрылған. Жамбыл технологиялық институтының түлектері облысымызда ғана емес, республиканың басқа аймақтарында да жеңіл және тамақ өнеркәсібінде сұранысқа ие болды. Әр жерден жас мамандарға өтініштер түсе бастады. 1963 жылы филиал дербес институт болып қайта құрылды. Жамбыл жеңіл және тамақ өнеркәсібі технологиялық институтының бірінші ректоры болып экономика ғылымдарының кандидаты, доцент Хамза Сейтұлы Сейтов тағайындалды. Институтта үш факультет жұмыс істеді, 114 оқытушы және 1600 студент болды. 1972 жылы химия ғылымдарының кандидаты Тасболат Мәрденұлы Мұхаметқалиев Жамбыл жеңіл және тағам өнеркәсіптік технологиялық институтының ректоры болып тағайындалды. Оның келуімен оқу орнының материалдық-техникалық базасы кеңейіп, нығая бастады. Аз уақыттың ішінде екі оқу корпусы, студенттер жатақханасы, 500 орындық асхана салынды. Мамандық тізімі кеңейді, профессорлық-оқытушылық құрамның ғылыми әлеуеті артты. 1987 жылы сайлау нәтижесінде техника ғылымдарының докторы Владимир Иосифович Миллер Жамбыл жеңіл және тамақ өнеркәсібі технологиялық институтының ректоры болып сайланды. Жылдар өте университеттің мәртебесі көтерілді. Институт бірқатар шетелдік ғылыми орталықтармен байланыс орнатып, оның қабырғасында маңызды ғылыми конференциялар мен кездесулер өткізілді. Техника ғылымдарының докторы, профессор Өскенбай Қабылбекұлы Мәдиев Жамбыл жеңіл және тағам өнеркәсіптік технологиялық институтты сегіз жылдан астам басқарды. Осы кезеңде университеттің ғылыми бағыты одан әрі дамыды. Бірнеше ғылыми орталықтар ашылып, институт ғалымдары ғылым жетістіктерінің қазынасына өз үлестерін қосты. Университеттің материалдық-техникалық базасы заманауи құрал-жабдықтармен толықты. ТарМУ-дың құрылуы М.Х.Дулатиге оның базасында Жамбыл гидромелиоративтік құрылыс институтының ашылуы да ықпал етті. 1962 жылы Қазақ ауыл шаруашылығы институтының ирригация-дренаждық филиалы ретінде ашылды. Оқу орны өнеркәсіптік және азаматтық құрылыс, гидротехникалық құрылыстар мен энергетика нысандары үшін мамандар дайындады. Оқыту күндізгі және толық емес бөлімдерде жүргізілді. Институттың тұңғыш ректоры Қазақ КСР Ғылым академиясының корреспондент-мүшесі, Қазақ КСР-нің еңбек сіңірген инженер-гидротехникі Рахмет Жанғазиұлы Жолаев болды. Гидротехника саласындағы белгілі ғалым институтты 1973 жылға дейін жемісті басқарды. 1992 жылы Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының корреспондент-мүшесі, техника ғылымдарының докторы Жүнісбек Тәшірбайұлы Сүлейменов Жамбыл Гидро мелиоративтік құрылыс институтының ректоры болып тағайындалды. Ж.Сүлейменовтың жетекшілігімен институт АҚШ, Германия ғалымдарымен байланыс орнатып, бірнеше ғылыми жобалар әзірледі. Қазақстандағы ең алғашқы мекемелердің бірі Ғалымдар кеңесін құрды. Институтта «Су шаруашылығы», «Гидравлика» т.б мамандықтар бойынша диссертациялар қорғалды. 1996 жылы облыс орталығында жаңа оқу орны – Жамбыл Университеті пайда болды. Университет ректоры болып Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының корреспондент-мүшесі, техника ғылымдарының докторы Уәлихан Қозыкеұлы Бішімбаев тағайындалды. Сол жылдың қараша айында университетке тарихшы, философ және мемлекет қайраткері Мұхаммед Хайдар Дулатидің есімі берілді. М.Х. Дулати атындағы ТарГу 1998 жылы 24 наурызда үш жоғары оқу орны: Жамбыл университеті, Жамбыл гидромелиоративтік-құрылыс институты және Жамбыл жеңіл және тамақ өнеркәсібі технологиялық институты негізінде құрылды. 2001 жылға дейін университетті Уәлихан Қозыкеұлы Бішімбаев басқарды. Бұл университеттің рухани көтерілу кезеңі болды. Дулатов оқулары алыс-жақын шетел ғалымдарының қатысуымен жыл сайын өткізіле бастады. ТарМУ-дың бас ғимаратының алдына орнатылған даңқты баба ескерткішінің іргесіне қойылған бейіттен Таразға бір уыс топырақ жеткізілді. Университет мұражайы ашылды. Оған 1500-ге жуық экспонат қойылды. 2008-2012 жылдар аралығында Тараз мемлекеттік университеті М.Х.Дулатиді Әшімжан Сүлейменұлы Ахметов басқарды. Университет дамуының жаңа кезеңі басталды. Университетте 530 оқытушы жұмыс істеді, оның ішінде 28 ғылым докторы, профессор, 206 ғылым кандидаты және доцент. Көп сатылы білім беру жүйесі – бакалавриат, магистратура, аспирантура және PhD-докторантура енгізілуде. Оқу және ғылыми қызметті жандандыру мақсатында жаңа қызметтер мен бөлімдер: оқу-әдістемелік бөлім, тіркеу бөлімі, жаңа ақпараттық технологиялар орталығы, ғылыми-зерттеу бөлімі, ғылыми кітапхана, баспахана, спорт клубы және т.б. Университет республиканың жоғары оқу орындарына кредиттік оқыту жүйесін енгізу мәселелері бойынша кеңес беретін орталыққа айналды. 2005 жылы университетке халықаралық сапа стандарттарына сәйкестік сертификаты берілді. Университетте халықаралық стандарттарға сәйкес келетін ISO-9001 менеджмент жүйесі енгізілген. Жарты ғасырлық тарихы үшін М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университеті. Дулати заңды түрде Жамбыл облысындағы жетекші оқу орны болды. 2012-2020 жылдар аралығында Тараз мемлекеттік университеті. М.Х.Дулатиді педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Оңтүстік өңірі ректорлар кеңесінің төрағасы Махметғали Нұрғалиұлы Сарыбеков басқарады. Махметғали Сарыбековтың жетекшілігімен университетте жан-жақты жұмыстар жандана түсті. Халықаралық ынтымақтастыққа, білім беру, ғылыми және инновациялық қызметке, үш деңгейлі білім беруді жүзеге асыруға, жоғары білікті мамандарды даярлауға баса назар аударылады. Университетте мықты профессорлық-оқытушылық құрам бар. Оған дәлел, жыл өткен сайын байқау жеңімпаздары мен «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» гранты иегерлерінің саны артып келеді: 2014 жылы – 3 адам, 2015 жылы – 4 адам, 2016 жылы – 5 адам, 2017 жылы – 7 адам, 2018 ж. - 8 адам. 2018 жылы қол қойылған келісімдер негізінде 23 ЖОО оқытушысы алыс және жақын шетелдердің жетекші университеттері мен институттарында тағылымдамадан, 136 оқытушы республиканың орталық ғылыми-зерттеу институттары мен жоғары оқу орындарында біліктілігін арттыру курстарынан өтті. Университет ұжымы білім беру бағдарламаларын әзірлеумен айналысуда. Қазіргі білім беру үрдістері инновациялық білім беру технологияларын белсенді пайдалануды талап етеді. Осыған байланысты кейбір кафедралар жаңартылған білім беру бағдарламаларына сәйкес оқу және ғылыми зертханаларды жаңартты немесе жаңадан құрды. Халықаралық ынтымақтастық аясында өткен оқу жылында ғана Польша, Оңтүстік Корея, Армения, Грузия, Өзбекстан, Непал, Беларусь, Венгрия университеттерімен 12 келісім-шартқа қол қойылды. Бірқатар жылдар бойы Люблин политехникалық университетімен (Польша) бірлесе отырып, келісімнің екі жаққа да тиімді шарттарында университет «Мехатроника» бакалавриаты бойынша бірлескен білім беру бағдарламасын сәтті жүзеге асырып келеді. Сондай-ақ 2018 жылы 6М060600-«Химия» және 6М070300-«Ақпараттық жүйелер» магистратурасының екі бірлескен қос дипломдық білім беру бағдарламасын шетелдік серіктес – Браганза политехникалық институтымен (Португалия) жүзеге асыру басталды. 2013 жылдан бастап университетте көптілді білім берудің тиімді жүйесін қалыптастыру бойынша жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Динамика өсу үстінде: 2013 жылы 4 арнайы кафедра ашылды, 2014 жылы - 5 және 2015 жылы - 8, ал 2016 жылы - 10, 2017 жылы - 13. Өткен жылы 16 мамандық бойынша 324 студент тартылды. Бүгінгі таңда көптілді білім беру бакалавриаттың 18 мамандығы бойынша жүзеге асырылуда. Жүйелі жұмыстың арқасында Тараз мемлекеттік университеті. М.Х. Дулати – еліміздің және облысымыздың экономикалық, әлеуметтік және мәдени өмірінде білім беру, ғылыми және жаңашыл. Мұхаммед Хайдар Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті Республикамыздағы ең ірі жоғарғы оқу орындарының бірі. Университет 138 мамандық бойынша бакалавриат, 107 мамандық бойынша магистратура және 14 мамандық бойынша–доктарантура мамандарын дайындайды. Сонымен қатар, университетте әскери кафедра жұмыс істейді. Университетте 60 кафедраны біріктіретін 6 факультет, 2 институт және колледж бар. Оқытушылар мен білімгерлер Платонус және Портал жүйелері арқылы ақпаратпен алмасады. 2020 жылғы дерек бойынша университеттің 37 ғимаратында, 963 оқытушылардан 19620 бакалавр, 631 магистр, 50 докторант студент білім алады. жүктеу/скачать 0.62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|