4. Тұтынушының тепе-теңдігі
Егер бюджеттік шектеу сызығын талғаусыздық қисық сызықтар картасына көшірсек, тұтынушының тепе-теңдік моделін (үлгісін) аламыз (30 сурет). Алынған графиктегі Е нүктесі – бюджеттік сызық сәйкес талғаусыздық қисық сызығына тиіп тұрған нүкте. А және В нүктелері тепе-теңдік шартын қанағаттандырмайды, өйткені олар құрылымы бойынша оңтайлы емес жиынтықтарды ұсынады. Тұтынушы үшін оңтайлы, оның бюджетіне сәйкес, қолы жететін жиынтықта Х тауарлардың ХЕ бірлігі және Y тауардың YЕ бірлігі бар. Талғаусыздық қисық сызығының және бюджеттік сызықтың еңкіштік бұрыштары Е нүктесінде дәл келеді. Бюджеттік сызықтың еңкіштігі РХ /РY тең болғандықтан, ал талғаусыздық қисық сызығының еңкіштігі MRSXY тең, тұтынушының тепе-теңдік шарты келесі болады:
РХ /РY = MRSXY
Y U1 U2 U3
•A •B
Е
YE
XE X
30 сурет. Тұтынушының тепе-теңдік моделі (үлгісі)
Сұрақтар мен тапсырмалар
Талқылауға арналған сұрақтар
1. Пайдалылық категорияларын талдаудағы кардиналистік және ординалистік амалдардың мәнін түсіндіріңіз. Араларындағы айырмашылық неде?
2. Талғаусыздық қисық сызығы деген не? Ол қалай жасалады?
3. Бюджеттік шектеу сызығының мәнін түсіндіріңіз.
4. Тұтынушының тепе-теңдік моделін (үлгісін) сызыңыз. Оған түсінік беріңіз.
Есептер, жаттығулар, тестілер
1. Сұраныс қисық сызығы көрсетеді:
а) осы баға бойынша тұтынушы қандай жалпы пайдалылыққа ие болады?
б) осы баға бойынша тұтынушы қандай шекті пайдалылыққа ие болады?
в) осы баға бойынша ие болатын жалпы және шекті пайдалылық
г) пайдалылықтың кез келген санын алу үшін тұтынушы ақшаның қандай сомасын ұстауға (шығаруға) дайын?
Достарыңызбен бөлісу: |
