Үзіліссіздік ұғымы. Тізбек графигі нүктелер жиынтығы болады. Бұл нүктелер әрқайсысы бір-бірінен қандай да бір қашықтықта орналасады. Мысалы, дәрежелік функцияның графигі үзіліссіз қисық сызықты береді. Бұл айырмашылық математикалық ұғымда үзіліссіздік деп аталады.
Айталық, функциясы қандай да бір аралықта анықталған болсын, нүктесі функциясының анықталу облысында жатсын және нүктесінің кез келген маңайы облысының ден өзге де нүктелерін қамтиды дейік.
Анықтама. Егер
(1)
болса, онда нүктесінде функциясы үзіліссіз деп аталады.
Егер (1) теңдікте санын теңдіктің сол жағына көшіріп және одан шек алатын болсақ, сонымен бірге, және шарттарының мәндестігін ескерсек, онда
.
айырымын аргумент өсімшесі деп атап арқылы белгілейді. Сонда бұдан , ал , функцияның нүктесіндегі сәйкес өсімшесінің белгіленуі.
Анықтама. Егер
теңдігі орындалса, онда функциясы нүктесінде сол (оң) жақты үзіліссіз функция деп аталады.
Анықтама. Егер функциясы қандай да бір аралықтың әрбір нүктесінде үзіліссіз болса, онда ол сол аралықта үзіліссіз функция деп аталады.
Мысалы, функциясы интервалының әрбір нүктесінде үзіліссіз болып, ал нүктесінде оң жақтан және нүктесінде сол жақтан үзіліссіз функция болса, онда ол кесіндісінде үзіліссіз функция болады.
Функцияның үзіліс нүктелері.
Функцияның үзіліссіздік қасиеті орындалмайтын нүктелері осы функцияның үзіліс нүктелері деп атайды.
Функцияның әрбір үзіліс нүктесінде оның үзіліссіздік шарттарының кемінде бір шарты бұзылады. Осы шарттардың бірі болмаса бірі орындалмауына қарай үзіліс нүктелері мына түрге бөлінеді.
1. Жойылатын үзіліс нүктесі. Егер бар болып және нүктесінде функциясы не анықталмаған, не болмаса болса, онда нүктесі функциясының жойылатын үзіліс нүктесі деп аталады. Мысалы, нүктесі функциясының жойылатын үзіліс нүктесі болады.
Достарыңызбен бөлісу: |