«мектепке дейінгі балалық шақ» республикалық орталығы мектепке дейінгі кіші жастағЫ
Адамгершілік нормалары туралы түсініктер
жүктеу/скачать 1.5 Mb.
|
| Адамгершілік нормалары туралы түсініктер
Балалардың топта бір-бірімен байланысты және біртұтас екендіктері жайлы сезімдерін дамыту (бірге жинастыру немесе бірге тамақ ішуге дайындалу). Баланың топтық әрекеттерге қатысу мүмкіндігін қамтамасыз ету (қарастыру). Баланың мінез-құлық ережелері мен өзара әрекеттерді қалай орындайтынын қадағалау. Баланы бірде көшбасшы, бірде орындаушы болып, топтағы үлкенді-кіші әрекеттерге қатысуына мүмкіндіктер туғызу. Топ бөлмесіндегі міндеттерді орындау (балықтарға жем шашу, өсімдіктерді суару), басқа балаларға қосылу. Баланың бір немесе бірнеше бала қатысып ойнайтын ойындарды ойластыруына жағдай құру. Ойын барысында баланың рольдерді тағайындауына мүмкіндіктер туғызу. Балаға ойын ережесін құруға немесе өзгертуге рұқсат беру. Балалардың ересектерді бақылауына мүмкіндік жасау. Баланың ересектермен және құрбыларымен бірлесіп шешім қабылдауы. Бала қандай болса. оны сол қалпында қабылдау, күнделікті өмірдегі өзгерістер балаға ыңғайсыз болса, оған басу айту. Мәдени орындарға баруға балаларды тарту (кинотеатр, мега-орталық, саябақ, мұражай). Бір баланың қылығы екіншісінен ерекшеленетіні жайлы баламен әңгімелесу. Жағымды эмоционалдық көңіл-күй туғызатын қоршаған орта құру. Баланың үйдегі мәдениетін бейнелейтін орта құру. Баланың ересектермен және құрбыларымен бірге объектілер мен материалдарды зерттеуіне мүмкіндіктер туғызу. Ересектердің басшылығымен бір істен келесі түріне жайлап көшу мүмкіндігін құру. Түрлі жағдайларға сәйкес баланы өзінің мінез-құлқын реттеу мүмкіндіктерімен қамтамасыз ету. Түрлі жағдайларға сәйкес мінез-құлықты көрсетіп, түсіндіру. Әлеуметтік ортада өзін-өзі ұстауы жайлы шығармалар оқу. Балаға өзінің көзқарасын қалайша қорғау керектігін көрсетіп, түсіндіру. Баланы түрлі бірлескен әрекеттерге дайындау (автобуста, саябақта, аквапаркте, театр мен циркте). Мәдени орындарға бару туралы баланың ойын қолдау, қоғамдық орындарда өзін-өзі ұстау ережелерін еске түсіру. Балаға өзі барған мәдени орындардың суретін салып, баяндап беруін ұсыну. Жорық түрлерімен байланысты мінез-құлық ережелерін еске түсіру (экскурсия, сапар, саяхат). Баланың өз құрбыларын сыйлауына мүмкіндіктер туғызу. Егер бала басқалар (ересектер мен құрбылары) қиналғанда немесе ренжігенде жұбатса, мадақтау. Баланың кейбір шығарма кейіпкерлерінің сезімдерін түсіне білуіне мүмкіндіктер туғызу. Баламен табиғаттағы мінез-құлық мәдениеті: өсімдіктерді жайпамау, жануарларға жәбір көрсетпеу, қоқыстарды шашпау сияқты мәселелерін талқылау. Баламен бірге жануарларға қайырымдылықпен, қамқорлықпен, абайлап қарау керектігін талқылау. Балаларға үй жануарларымен ойнауға, қамқорлық жасауға мүмкіндік беру. Балаға құрметпен қарау, әңгімесін, түсініктемесін, ұсынысын отыңдай білу. Баламен бірге әдеби шығарма оқи отыра, кейіпкерлердің мінезін суреттеу және талқылау. Түрлі адамгершілік қасиеттер мен сезімдерді анықтап, талқылау. Балалар өзара түсінісетін ойындар жүргізу. Балалар арасында жанжал пайда болғанда жаны ашуын көрсету. Бала жыламас үшін жайлы орта құру. Жайсыздықты тудыратын қоршаған орта факторларын түсінуге тырысу. Отбасы мүшелеріне, жануарларға қатысты эмоцияларды бет-әлпет қимылдарымен, сөзбен, ыммен, белгілермен білдіруге мүмкіндік туғызу. Адамның уайымы, кектенуі, қуанышы, таң қалуы, түңілуі және т.б. сезімдерінің көрінуі адам үшін қалыпты екендігін білу үшін өз сезімдеріңіз бен баланың сезімдері жайлы айту. Баланы қызығушылықпен тыңдау, әңгімесін қолдап, қызығушылық білдіру. Баланың пікірталастар мен сезімдерін білдіру қажеттілігіне мұқтаж екенін түсіну. Баланы түрлі эмоциялар мен сезімдерді білдіретін сөздерге үйрету, пиктограммалар мен басқа құралдарды қолдану. Жағымсыз эмоциялардың алдын-алу мақсатында балаға жайлы жағдай жасау. жүктеу/скачать 1.5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|