Құқықтық мемлекет дегеніміз – адамның құқықтарын бірінші орынға қоятын билікті болу тәртіпке заңның үстемдігін мойындайтын мемлекет.
Құқықтық мемлекеттің белгілері:
- Адам құқығы мен бостандығының басымдылығы;
- Заңның үстем болуы;
- Билікті бөлу тәртібі;
- Тұлға мен мемлекеттің өзара жауаптылығы;
- Саяси және идеялогиялық флюрализм;
- Азаматтық қоғамның болуы;
- Ұлттық заңдардың көпшілік таныған халықаралық актілерге сай болуы.
- Қоғамның және тұлғаның құқықтық сана және құқықтық мәдениеті жоғары деңгейде болуы.
СУБЪЕКТИВТІ ҚҰҚЫҚТАР МЕН ЗАҢДЫ МІНДЕТТЕРДІ АТҚАРУШЫ ЖАҚТАР ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТЫҢ СУБЪЕКТІЛЕРІНЕ ЖАТАДЫ.
ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ СУБЪЕКТІЛЕРІНЕ: ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАР, ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАР, МЕМЛЕКЕТ ОРГАНДАРЫ, ӘКІМШІЛІК БӨЛІМДЕР ЖАТАДЫ.
ҚҰҚЫҚТЫҚ СУБЪЕКТІЛІК 3 ЭЛЕМЕНТТЕН ТҰРАДЫ:
СУБЪЕКТІНІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ –
заңды түрде бекітілген құқыққа ие бола алу және міндеттерді орындай алу қабілеттілігі
СУБЪЕКТІНІҢ ӘРЕКЕТ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ –
тұлғаның өзінің әрекетімен құқықты алу және іске асыру, міндеттерді орындай алу қабілетттілігі. Түрлері: әрекет қабілеттілігі жоқ, жартылай, толық емес, толық, шектелген.
6 жасқа дейінгі балалар әрекет қабілеттілігі жоқ деп есептеледі.
6-14 жасқа дейінгі балалар жартылай әрекет қабілеттілікк тән.
14-18 жасқа дейінгі азаматтар толық емес әрекеттілік қабілетке тән.
18 жастағы азаматтар толық әрекет қабілеттілікке ие.
Шектелген әрекет қабілеттілік сот шешімімен ішімдікке нашақорлыққа салынып, өзін-өзі ұстай алматын азаматтарға қолданылады.
ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ – заңды жауапкершілік тудыратын, мемлекеттік не қоғадық мәжбүрлеу шарасы қолданылатын, заңда көрсетілген, жасқа тодған адам,
ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАУАПКЕРШІЛІК– заңды жауапкершілік тудыратын, мемлекеттік не қоғадық мәжбүрлеу шарасы қолданылатын, заңда көрсетілген, жасқа тодған адам,
Достарыңызбен бөлісу: |
