Мемлекеттік мекемесі
жүктеу/скачать 2.12 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұлттық мазмұндағы логикалық есептер
|
Тапсырма №5 1. 542 521 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз. А) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8 2. 2500 5879 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз. А) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 0 3. 652445 620 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз. А) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 4. 210511 20121 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз. А) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 5. 257 542 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз. А) 1 B) 5 C) 3 D) 7 E) 9 6. 123 546 +3215 545 мына қосынды қандай цифрмен аяқталады? А) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9 7. 25465 100 +700 875 +253 123 мына қосынды қандай цифрмен аяқталады? А) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 8. 1-ден 60-қа дейінгі сандардың көбейтіндісі неше нөлмен аяқталатынын табыңыз. А) 10 B) 11 C) 12D) 13 E) 14 29 9. 20! cаны неше нөлмен аяқталатынын табыңыз. А) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 10. Алғашқы 1000 жай санның көбейтіндісі неше нөлмен аяқталатынын табыңыз. А) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 11. Марат машиналарды бояғанда келесі ретпен бояды: көк, жасыл, қызыл, қара және сары. Онда 116-шы машинаның түсін анықтаңыз. А) көк B) жасыл C) қызыл D) қара E) сары 12. 00001 , 0 001 , 0 2 саны неше таңбалы сан екенін табыңыз. А) 7 В) 6 С) 8 D) 9 Е) 10 Ұлттық мазмұндағы логикалық есептер Ұлттық мазмұндағы логикалық есептер шығару - оқушыларды математикаға қызықтырудың негізгі бір жолы деп қарастыруға болады. Ғылым мен техника ұшқан құстай дамыған қазіргі таңда да өз құндылығын жоғалтпаған, өткен мен бүгінді байланыстыратын, салыстыратын ұлттық мазұндағы есептеріміз ата-бабаларымыздан бізге жеткен асыл қазынамыз. Талай-талай ғұлама абыздардың ойына түйін, тіліне тиек болған бұл есептер аса математикалық ойды өмірмен байланыстырып, қысқа да бейнелі тілмен жеткізудің нәтижесінде ұмытылмай есте сақталып келеді. Ұлттық мазмқндағы есептер оқушыларды аңғарымпаздыққа, алғырлыққа, ой ұшқырлыққа тәрбиелейді. 1-есеп. « Алты қанат киіз үйге екі мысық келіп кірді де, бірінші керегенің түбіне екеуі балалап, әрқайсасы алтыдан балалады. Олардың бәріде мысық болып өсті де, тағыда алты- алтыдан балалады, т.с.с. осылайша әр керегенің түбіне барып балалап шықты».Сонда киіз үйден неше мысық өсіп шығады? Шешуі: Алты қанат киіз үйде 6 кереге болатынын білеміз. Әр мысық әр керегенің түбіне алтыдан балалайтынын ескеріп, жалпы киіз үйден неше мысық өсіп шығатынын табамыз. 1-керегенің түбінде: 2∙6=12 2-керегенің түбінде: 12∙6=72 3-керегенің түбінде: 72∙6=432 4-керегенің түбінде: 432∙6=2592 5-керегенің түбінде: 2592∙6=15552 30 6-керегенің түбінде: 15552∙6=93312 Енді барлығын қосамыз. 12+72+432+2592+15552+93312=111 972 Жауабы: 111 972 мысық. 2-есеп. Алдар көсе бір байдың үйіне жұмысқа жалданады. Бір жылдық жұмыс істегені үшін 1 жылқы мен 100 000 теңге алуы керек болатын, бірақ ол 7 айдан кейін жұмыс істегісі келмей, жұмыстан кетті. Өзімен 1 жылқы және 20 000 теңге алып кетеді. 1 жылқының құны қанша? Шешуі: бір жылда 12 ай бар. Алдар көсе бір жылдық жалақысы үшін 1 жылқы мен 100 000 теңге алуы керек. Алайда ол 7 ай істеген соң жұмыстан кетті. Осы 7 ай үшін 1 жылқы мен 20 000 теңге алды. Сонда 80 000 теңге қалған 5 айдың жалақысы болып тұр. 80 000:5=16 000 тг. Демек, Алдар көсенің 1 айлық жалақсы теңгемен есептегенде 16 000 теңге болады. Енді Алдар көсенің 12 айдағы жалақысын теңгемен есептеп көрейік. 12∙16000=192000 тг. Осы 192 000 теңгенің 100 000 теңгесін ақшалай алады да, қалған 92 000 теңгесінің орнына 1 жылқы алады. Ендеше, 1 жылқының құны 92 000 тг. 3-есеп. Базарға алып келді қой мен тауық, Сатпақшы баға келсе ебін тауып. 46 аяқ, 16 бас болса егер, Неше қой, неше тауық көрші тауып. А) 6 қой, 7 тауық B) 7 қой, 8 тауық C) 7 қой , 9 тауық D) 8 қой, 9 тауық E) 10 қой, 6 тауық Шешуі: Қойда 4 аяқ, тауықта 2 аяқ болатынын білеміз. Бұл есепті шығарудың 2 түрлі тәсілін қарастыайық. 1-тәсіл. Тест түрінде берілгендіктен әрйне жауаптарын орнына қойып тексерген оңай болады және уақыттан ұтамыз. Есептің шарты бойынша жауаптарына талдау жүргізетін болсақ, 16 бас болатын нұсқалар: С) мен Е) нұсқалары. Қалған нұсқалар сәйкес келмейді. Осы екі нұсқадан аяқтарының саны тура келетін нұсқаны таңдайміз. С) нұсқасын тексерсек, 7∙4+9 =46 Демек дұрыс жауабы С) нұсқасы болады. 31 2-тәсіл. Теңдеулер жүйесін құру арқылы шығару. х- қой, у- тауық деп алсақ, Осы теңдеулер жүйесін шешетін болсақ, x=7; y=9 шығады. Жауабы: 7 қой, 9 тауық. 4-есеп. Бір кісі өмірін әлемдік саяхатпен өткізгісі келді де, әйеліне өсиет қалдырды: егер ұлым дүниеге келсе, оған мүлкімнің бөлігін, ал анасына бөлігін беремін деді. Ал қыз болса, онда оған анасына бөлігін беремін деді. Алайда оның әйелі ұл мен қыз босанды. Бұл үшеуіне мүлікті өсиеттің шартын сақтай отырып қалай бөліп беруге болатынын табыңыз. Шешуі: есептің шарты бойынша ұлына анасына қарағанда 2 есе көп бөлігін қалдыратынын, ал қызына анасынаа қарағанда 2 есе кем бөлігін қалдыратынын айтты. Осы шартты қатынас түрінде жазатын болсақ, қызына мүліктің 1 бөлігі, анасына 2 бөлігі және ұлына 4 бөлігі тиеселі болады. яғни 1:2:4 қатынасындай бөлінеді. Сонда жалпы мүлікті 7 бөлікке бөлсек, оның -і қызына, -сі анасына, -і ұлына қалатын болады. Жауабы: мүліктің -і қызына, -сі анасына, -і ұлына қалатын болады. жүктеу/скачать 2.12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|