мен (4) ќатарлардыѕ барлыќ мїшелері теріс емес, сонымен бірге аn>0 болса
Математикалық ұғымдардың анықтамасы
жүктеу/скачать 83.07 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұғымның анықтамасы
- Ұғымды тегі және түрлік ерекшеліктері бойынша анықтау. А В
| Математикалық ұғымдардың анықтамасы
Және олармен жүргізілетін жұмыстар Ұғымдармен жұмыс жүргізгенде қолданылатын логикалық амалдардың бірі- ұғымдарды анықтау. Ұғымның анықтамасы деп ұғымның қажетті және жеткілікті белгі- шарттарын көрсететін сөздік немесе символдық сөйлемді айтады. Оқыту үрдісінде оқушыларды математикалық ұғымдардың анықтамаларын дұрыс және дәл тұжырымдауға баулуға ерекше назар аударылады. Математикалық ұғымдарға дәл анықтама беруге үйрету арқылы оқушылардың математикалық білімдерді саналы игеруі қамтамасыз етіледі, олардың логикалық ойлауы жетілдіріле түседі. Ұғымның анықтамасын басшылыққа ала отырып, берілген обьект ұғымдар класына жататындығын немесе жатпайтындығын қатесіз анықтау үшін анықталатын ұғымның барлық сипаттық елеулі белгілерін білу және берілген обьектілерде осы белгілердің барлығының барын не жоғын тексеруге тура келеді. Обьектінің ұғымдар класына жататындығын, не жатпайтындығын, ұғымның барлық елеулі белгілерінің орындалатынын, орындалмайтындығын тексеріп шығу өте қиын және ол ұзақ уақытты қамтамасыз ететін өте тиімсіз жол. Сондықтан ұғымдарды анықтаудың өзіндік ережелерімен талаптары болады. Ұғымдарды анықтаудың жолдары мына төмендегідей: Ұғымды тегі және түрлік ерекшеліктері бойынша анықтау. А В Ұғымды тегі және түрлік ерекшеліктері бойынша анықтау үшін алдымен қандайда бір ұғым танылады да, ол ұғымның белгілі бір- түрлік ерекшелігі бойынша одан басқа ұғым бөлініп алынады. Бөліп алынған ұғымда тектік ұғымның барлық белгілері сақталады да, оған қандай белгілері бойынша бөлінгенін білдіретін жаңа белгілер қосылады. Алғашқы ұғым тектік ұғым немесе ұғымның тегі, одан бөлініп алынған ұғым түрлік ұғым немесе анықталатын ұғым делінеді. Тектік ұғымнан түрлік ұғымды (анықталатын ұғымды) бөліп алатын белгі түрлік айырмашылық немесе түрлік ерекшелік деп аталынады. Мысалы, паралеллограмның анықтамасы былай тұжырымдалады: «Параллелограмм деп қарама –қарсы қабырғалары паралель төртбұрышты айтады».Бұл анықтамадағы тектік ұғымның аты – төртбұрыш, анықталатын ұғым паралелограм, ал түрлік айырмашылық- қарама- қарсы қабырғалары паралель. Оқушылар анықталатын ұғым мен тектік ұғым арасындағы қатысты (байланысты) айқын түсініп, көзге елестете алу үшін дөңгелек диаграмма арқылы көрсету пайдалы (3- сурет). Мұндағы А- анықталатын ұғым, В- тектік ұғым. Диаграммаддан көрінгендей тектік ұғым анықталатын ұғымды қамтып тұрады, басқаша айтқанда, анықталатын ұғым тектік ұғымның ішкі жиыны болады. Ұғымдарға анықтама беру, оның ең жақын тегі бойынша жүзеге асырылады. Мысалы, 3-сурет жоғарыдағы келтірілген параллелограмның анықтамасы, оның ең жақын тегі төртбұрыш арқылы анықталған. Әрине параллелограмды көпбұрыш арқылы да анықтауға болар еді, ондай жағдайда анықталатын ұғымға қосымша түрлік ерекшеліктер қосуға тура келеді. Сондықтан ұғымның тегі туралы әңгіме болғанда, оны ең жақын тегі деп түсінуіміз керек. жүктеу/скачать 83.07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|