КІРІСПЕ
Бұл әдістемелік нұсқау студенттердің «Машина жасау технологиясының негіздері» пәнін өзіндік талдауға және университеттегі дәрісханалық оқуға арналған.
Оқудың мақсаты – студенттердің машина өндірісіндегі жалпы салалық түсініктерін, өңдеудің дәлдіктері мен қателіктері, тетікті механикалық өңдеудегі орнықтырулар, механикалық өңдеудің тетік сапасына әсері, өңдеулердің әдіптері, тетіктерді және машинаны толық дайындаудағы техникалық процестердің өнімділігі және үнемділігі, техникалық процестерді жобалау негіздері туралы түсініктерін қалыптастыру.
Оқудың шарты болып машина жасау технологиясының негіздерін тетіктерді және машиналарды тұтастай дайндауда техникалық процестерді дайындауда іс жүзінде қолдану болып табылады.
Екі бақылау жұмысын орындағанда студенттерге машинажасау технологиясы негіздерінің әлдеқайда күрделі сұрақтарын шешуге іс жүзінде біліктілігін арттыру шарты қойылады: өңдеудің ауытқуларын есептеу, сонымен қатар ауытқуларды базалау, әдіптік есептеулерімен қарапайым операциялардың операциялық сұлбаларын ресімдеу, дайындамалар өлшемдері және операция аралық өлшемдер, машина жасау-технологы анықтамасын іс жүзінде пайдалану.
«Машина жасау технологиясының негіздері» пәні «Салалық машина жасау технологиясы» пәнінің бір саласы бола отырып, келесі пәндер салаларына бөлінеді:
-
Машина жасау өндірісінің технологиялық процестері;
-
Металдарды термоөңдеу және конструкциялық материалдар;
-
Өзара ауысымдылық және стандарттау негіздері;
-
Металдарды кесу теориясы;
-
Металкескіш құралдарды жобалау;
-
Машина жасау зауыттарының жабдықтары;
-
Дайындамаларды жобалау және өңдеу.
1 БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСТАРЫН ОРЫНДАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
Студент «Машина жасау технологиясының негіздері» пәні бойынша төменде көрсетілген кестеден оқытушының таңдауымен бір нұсқа бойынша екі бақылау жұмысын орындауы керек: (1БЖ - өңдеудің қателіктері, базалау. 2БЖ – материалдарды нормалау, әдіптердің, операция аралық өлшемдердің, дайындамалар өлшемдерінің есептеулері).
-
(1БЖ) 1 бақылау жұмысының мазмұны
Тапсырма шарты бойынша және өлшемдері автоматты түрде алынатын тетіктер тобының сұлбасы бойынша білдекті реттеу үшін:
а) өзара орналасу шақтамаларын немесе есеп шартында көрсетілген өлшемдер шақтамаларының орындалуын есептеулер арқылы тексеру;
б) көрсетілген өлшемдерді қамтамасыз ететіндей, есептеулер арқылы дәлелденген ұсыныстар беру, қажеттігіне қарай реттеу өлшемдерін есептеп, және тиімді нұсқаны таңдау керек ( ұсыныстар көлемі шектелмейді);
в) өз ұсынысың бойынша технологиялық орнық белгілері, қыспақ белгілері бар, сол операциядағы өңделінетін беттің қалың сызықпен ерекшеленген, кедір-бұдырлықтары және орындалатын өлшемдері көрсетілген операциялық нобайды ресімдеу;
Ескерту: Есептеулерде тек тапсырма шартында көрсетілген қателіктерді ғана қолдану керек.
-
(2БЖ) 2 бақылау жұмысының мазмұны
Тапсырманың бастапқы берілгендері бойынша (тапсырмалар нұсқасының кестесін қара):
а) дайындамалар алудың әдісі мен тәсілін таңдау, оны экономикалық есептеулерсіз негіздеу;
б) әріптік өлшемдермен, сандық шақтамалармен белгіленген, беттердің кедір-бұдырлығы белгіленген дайындама нобайын сызу, дайындамаға техникалық талаптар қою;
в) тетік беттерінің қажетті кедір-бұдырлығын алудың нақты сұлбасын құру, білдектің аты және тетікті қысуда қолданылатын жабдықтың түрі көрсетілген, операциялық нобайы ресімделген оны өңдеудің жоспар-технологиясын құру;
г) өңдеу технологиясын ескере отырып, екі графикалық сұлба сызу: цилиндрлік бет кедір-бұдырлығы Ra 0.8 болатын диаметрлік өлшем бойынша және ұзындық бойынша, яғни біреуінің кедір-бұдырлығы дәл сондай Ra 0.8 қарапайым беттер арасындағы өлшем бойынша; көрсетілген екі өлшем бойынша дайындаманың номинал өлшемдерін және операцияаралық өлшемдерді есептеу формулаларын беру;
д) Г. бөлімінде көрсетілген екі өлшемдерді өңдеу бойынша әрбір операция үшін геометриялық форма қателіктерін, өзара орналасу және орнату қателіктерін, жүйелілік қателіктерін орнату;
е) Г. бөлімінде көрсетілген өлшемдер бойынша операцияаралық өлшемдерді жәнен дайындама өлшемдерін, әдіптерді есептеу;
ж) материалдың шығын нормасын (МШН) және материалды қолдану коэфицентін (МҚК) есептеу.
1.3 Тапсырмалар нұсқаларының кестесі
№
нұсқалар
|
1 БЖ
бойынша тапсырма
|
2БЖ бойынша бастапқы берілгені: 7 сур., өндіріс түрі -жаппай, қалған кедір-бұдырлық – Ra12,5
|
D
|
D
|
Dтес
|
|
|
Raа
|
Raб
|
Raв
| Raг |
Raд
|
Raе
|
1
|
1.1
|
180h14
|
105h14
|
80Н8
|
66h14
|
35h14
|
0,8
|
|
|
|
|
0,8
|
2
|
1.2
|
178h7
|
100h14
|
75H14
|
68h10
|
28h14
|
|
0,8
|
|
|
0,8
|
|
3
|
2.1
|
175h14
|
98h7
|
72H14
|
70h14
|
28h11
|
|
|
0,8
|
0,8
|
|
|
4
|
2.2
|
172h7
|
95h14
|
70H14
|
66h10
|
32h14
|
0,8
|
0,8
|
|
|
|
|
5
|
3.1
|
170h13
|
90h13
|
68H8
|
60h10
|
30h14
|
|
|
|
|
0,8
|
0,8
|
6
|
3.2
|
165h14
|
88h14
|
65H8
|
66h14
|
24h11
|
|
|
0,8
|
|
|
0,8
|
7
|
4.1
|
162h14
|
84h7
|
60H14
|
70h10
|
30h14
|
|
|
|
0,8
|
0,8
|
|
8
|
4.2
|
160h14
|
80h7
|
55H14
|
65h14
|
26h11
|
0,8
|
|
|
0,8
|
|
|
9
|
4.3
|
155h7
|
76h14
|
52H14
|
68h14
|
28h11
|
|
0,8
|
0,8
|
|
|
|
10
|
4.4
|
150h7
|
74h14
|
50H14
|
65h10
|
25h14
|
|
0,8
|
|
|
0,8
|
|
11
|
4.5
|
182h13
|
108h14
| 82H9 |
68h14
|
38h10
|
0,8
|
|
|
|
|
0,8
|
12
|
4.6
|
184h8
|
102h13
|
78H14
|
70h13
|
28h10
|
|
0,8
|
|
|
0,8
|
|
13
|
4.7
|
185h14
|
100h8
|
75H14
|
68h14
|
26h10
|
|
|
0,8
|
0,8
|
|
|
14
|
4.8
|
186h8
|
98h14
|
72H13
|
65h11
|
30h13
|
0,8
|
0,8
|
|
|
|
|
15
|
5.1
|
188h14
|
100h13
|
70H7
|
62h11
|
32h14
|
|
|
|
|
0,8
|
0,8
|
16
|
5.2
|
190h13
|
90h14
|
62H7
|
66h14
|
26h10
|
|
|
0,8
|
|
|
0,8
|
17
|
5.3
|
192h14
|
92h8
|
65H14
|
66h11
|
32h14
|
|
|
|
0,8
|
0,8
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |