Жылу алмасу беті. Жалпақ қабырға немесе құбыр қабырғасы арқылыжылу алмасу беті, диаметрмен салыстырғанда оның қалыңдығы аз болғанда (2.2) теңдеумен анықталады:
(2.2)
Мұндағы: -жылу алмасу беті, м2; -берілетін жылу мөлшері, ккал/сағ; -жылу беру коэффициенті, ккал*м-2*ч-1-град-1; -жылу алмасатын орталар арасындағы температуралардың орташа айырмашылығы, 0С;
Жылу беру коэффициентін(2.3) теңдеу бойынша анықтайды:
(2.3)
Мұндағы: - жылуалмасу өтетін қабырғаның әр жағанан жылу беру коэффициенттері, ккал*м-2*ч-1-град-1; -қабырғаның жеке қабаттарының қалыңдығы, м; -қабырға қабатының жылуөткізу коэффициенті,ккал*м-1*ч-1-град-1;
Жылу алмастырғыштарда ағынның гидравликалық кедергісі барлық жергілікті кедергілер мен үйкеліс кедергілерінің жиынтығы ретінде анықталады. Толық кедергі (2.4) теңдеу бойынша есептелінеді:
(2.4)
Мұндағы: гидравликалық кедергі коэффициенті; -есептелінетін ағын жолының ұзындығы, м; -құбыр диаметрі, м; -ағын қозғалысының жылдамдығы,м/с; -ағынның меншікті үлесі, кгс/м3; - жергілікті гидравликалық кедергі коэффициенті.
Жылу өткізгіштік коэффициентіқабырға қабаттарының материалына және қабырғаның бетінде уақыт өте келе пайда болатын шөгінділердің сипатына байланысты.
Температуралардың орташа айырмашылығыжылу алмастырғыш орталардың өзара қозғалысына байланысты. Барлық жылу алмасу аппараттарында жылу беру процесі бір немесе екі ағын температурасының өзгеруіне байланысты жүреді. Айнымалы температуралық арын кезінде бір ортадан екіншісіне берілетін жылу мөлшері ауыспалы болады.
Ағын қозғалысының түрлері. Жылу алмасу аппараттарында олардың құрылымдық орындалуына байланысты ағындардың өзара қозғалысының мынадай жағдайлары кездеседі: тура ағындар (екі ағынның бір бағыты болған кезде), қарсы, қиылысқан ағындар (ағынның бағыты қиылысқан кезде) және аралас ағындар (өзара қозғалыс бағытының жекелеген бөлімшелерінде өзгерген кезде). Ағын қозғалысының басқа да тең жағдайларында жылу алмасу аппараттарының жылу жүктемелеріне әсер етеді.
