168
оңнан жіңішке ішектердің ілмектерімен, ал
сол жағында соқыр ішекпен
бөлектенген.
Жиі жағдайда аналық бездер лық толған соқыр ішекпен ығыстырылып,
құрсақтың оң қабырғасында орналасады. Шошқаның басын төмен қаратап
бекіткенде соқыр және жіңішке ішек төмен жылжып, қарынның артқы
бөлімін азат етеді. Шошқалардың жатыр мүйіздері
ұзын болып, көп санды
ілмектерді құрастырады. Жатыр мүйіздерінің ұзындығы кейде 150 см жетеді.
Сурет 127. Жатыр және аналық бездердің топографиясы: 1 - жасы кіші
шошқаларда; 2- есейген шошқаларда; ов - аналық без; св – аналық бездің брыжейкасы
(байламы); ма — жатыр; п - қуық
Қанмен қамтамассыз етілуі. Екі қайнардан болады.
Қолқадан ішкі
тұқымдық артерия бөлінеді, ол аналық безге барып (аналық без артериясы),
жатырға бұтақ қайтарады - краниалдық жатырлық артерия. Ішкі бүйір
артериядан орта жатырлық және каудалды жатырлық артерия бөлініп
шығады (сурет 128).
Жүйкеленуі. Каудалдық шажырақай түйінін және жамбас жүйкесінің
парасимпатикалық талшықтары постганглионарлық бұтақтармен жүзеге
асады.
Пішуге көрсетілімдер. Бордақылаудың жақсаруы. Көпшілік жағдайда
4-8
айлық жастан басталатын, оқтын-оқтын қайталанатын күйлеудің
нәтижесінен мал мазасызданып, олардың тірі салмағы төмендейді.
Жыныстық қозу кезеңде, күйлеген шошқа 30% дейін салмағын жоғалтады.
Кейбір жағдайда жалпы жоғалту әрбір басқа 5-8 кг болады.
Пішілген малдан бордақылау кезде 10 – 15% артық салмақ алынып,
жемдеу уақытының ұзақтықтылығы 15-30 күнге қысқарады.
Ю.Г. Кутеповтің зерттеуі бойынша
пішілген малдың ұшасының
салмағы пішілмеген малмен сылыстырғанда одан 30% ауыр тартатындығын
көрсетті. Малды 4-8 айлық жасында, бордақыға қояр алдында 2 апта бұрын
пішуге болады. Кәрі
169
Сурет 128. Шошқаның жыныс ағзаларын қанмен қамтамассыз ету:
1- қолқа; 2- ішкі ұрықтық артерия; 3- аналық без а.; 4- краниальдық жатырлық а.; 5-
артқы шажырақай а.; 6- терең айналадағы және 7- сыртқы бүйірлік а.; 8 - жамбастық а.; 9-
терең жамбастық а.;10 - құрсақ үстіңгі а; 11- каудальдық құрсақ үстіңгі терең а.; 12- сыртқы
жыныс а. және 13 - оның желінге баратын бұтағы; 14- құрсақ үстіңгі каудалдық а; 15- ішкі
бүйір а; 16- құйымшақтық орта а.; 17 - орта жатырлық а.; 18- краниальды қуық а; (19);20 –
бұйір белдік а; 21 - алдыңғы бөксе а.; 22- орта геморридальды а.; 23- каудальды жатырлық
а.; 24- оның тік ішектегі бұтақ; 25- каудалдық қуық а.; 26 - қынаптық а.; 27 - артқы бөкселік
а.; 28 – каудальдық геморридальды а.; 29 - шаптық а.; 30, 31 клитор бұтағы.
мегежіндерге қолдану тоқтауынан кейін операция жасайды. Бір рет
пайдаланатын (тексерілетін) мегежіндерді туғанынан 7 күн өткеннен кейін
пішіп жіберуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: