Мухангалиева Ж. К. Тарихи өлкетану
§3.3 Далалық зерттеулер жүргізудің техникасы
жүктеу/скачать 1.82 Mb. Pdf көрінісі
|
|
§3.3 Далалық зерттеулер жүргізудің техникасы. Далалық этнографиялық тәжірибе қажетті жадығаттарды жинақтап, ғылыми білімді молайту үшін келесідей тәсілдерді қолданады: - байқау әдісі – халық тіршілігінің әр жақты қырларын көрсететін нақты жадығаттарды жинақтауға мүмкіндік береді. Оның ішінді өмір сүру жағдайы, жергілікті халықтың мінез-құлық ерекшеліктері, тұрмысы осының бәрі іскер этнограф үшін таптырмас жадығат болып табылады. Әрбір этнографтың далалық жазбаларында немесе басқа да құжаттарында ескерілмеген барлық байқаған дүниелері оның күнделігінде қамтылуы қажет; - сұрақ-жауап әдісі – этнографтың таңдап алынған ақпарат берушімен немесе жергілікті жердің тұрғыны беретін ақпаратты пайдалану арқылы жүргізілетін далалық зерттеудің маңызды тәсілі; - эксперимент әдісі – сол жергілікті жердегі отбасының немесе қоғамның әлеуметтік ортасымен бірге мейрамдарға, әр түрлі оқиғаларға атсалысу. Бұл тәсіл салт-дәстүрлердің қандай ерекшеліктері, қалай жүргізілетіні, кімдер қатысатыны жөнінде көп мәліметті көзбен көруге мүмкіндік береді. Ал қажетті жағдайда жергілікті халықтан белгілі-бір салт-дәстүрдің немесе қажетті оқиғаның қалай орындалатынын сұрап, өз көзіңмен көруге болады, бірақ бұның жүргізілуі сахына түрінде емес табиғи (шын болып жатқандай – Ж.М.) жүргізілуі қажет; 46 - анкетілеу әдісі. Оның екі түрі бар: біріншісі өз бетімен жергілікті халық жауап беретін анкеталар. Бұлар өз ішінде: прессалық (анкета мәтіні баспасөз басылымында басылса); почталық (анкета жауап берушілерге почтамен жіберілсе); үлестірмелі (анкета жауап берушілердің өз қолдарына үлестірілсе) деп бөлінеді. Екіншісі далалық сараман барысында этнограф жүргізетін анкета түрлері. Бұлар: тақырыптық анкеталар (сұрақтар көлемі шектелмейді, бірақ жинақталған формада); бланкілі анкеталар (аз сұрақтан тұратын, бірақ белгілі бір мәдени құбылыстың қаншама территорияны қамтығандығын анықтау үшін); уақытша анкеталар (зерттейтін объектіні анықтау үшін жүргізіледі). жүктеу/скачать 1.82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|