Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова
Инновациялық дау-дамайлар
жүктеу/скачать 1.92 Mb. Pdf көрінісі
|
| 4.7 Инновациялық дау-дамайлар
Нарықтық экономика жағдайында ұйымдар (кәсіпорындар) деңгейінде түбегейлі қайта құрулар болып жатыр. Экономика- лық дербестікке ие бола отырып, өзінің шаруашылық қызметіне толықтай жауап бере отырып, ұйымдар жұмыстың жоғары тиім- ділігін, бәсекеге қабілеттілікті және тұрақтылықты қамтамасыз ететін әртүрлі факторларды пайдалануға ұмтылады. Ұйымдар басшылары, бас мамандар мен қызметкерлер өнді- рісті жаңартуға; өз ұйымдарының әртүрлі шағын жүйелерінде – өндірістік (техникалық), экономикалық, әлеуметтік жаңалықтар- ды енгізуге ұмтылады. Бұл салаларда инновациялар экономика- лық мағынаға ие болады. Олар тиімді жұмыс істеу үшін жағдай жасауға, шығарылатын өнімге сұраныс пен ұсынысты тудыруға, пайданы ұлғайтуға мүмкіндік береді. Инновациялар (немесе жаңалық енгізу) – қандай да бір жаңа өнімді, технологияны, басқаруды ұйымдастыру формасын және т.б. жетілдіруге немесе жасауға бағытталған мақсатты өзгеріс. Жаңалықтарды енгізу идеядан нақты өнімге дейін жетіледі және мыналарды ұсынады: − өндіріс құралдары мен әдістерін жаңарту; − шаруашылық қызметін ұйымдастыру формасына қатысты өзгерістер (мысалы, кейбір кәсіп түрлерін, жұмыс орындарын жабу, қосымша жаңа білімдерді пайдалану); − басқарудың жаңа звеноларын өзгерту (АБЖ енгізу, диспет- черлеу, іс жүргізудің, есепке алу мен бақылаудың жаңа формасы); 268 − қызметкерлердің еңбек және тұрмыс мазмұны мен жағ- дайларында өзгерістер енгізу (еңбек пен демалыстың прогрес- сивті режимдерін енгізу, өндірісте тамақтандыруды ұйымдас- тыру және т.б.). Адамдар қатысатын инновациялық қызметтің мазмұны мен ерекшеліктері ұжым мүшелеріне бірқатар талаптар қояды: − жеткілікті жоғары біліктілікке және стандартты емес шы- ғармашылық ойлауға ие болу; − қабілетті болу және өзінің қызметі барысында өз бетінше оқуға ұмтылу және басқалардың тәжірибесін пайдалану; − инновациялық процеске белсенді қатысу, тәуекелге дайын болу; − стандартты емес шешімдерді тауып, іске асыра білу; − жоғары ішкі мәдениетке ие болу, коммуникабельді болу. Инновациялық процестің әлеуметтік базасы өзінің мақсат- тарын іске асырғанға дейінгі билігінде болатын әртүрлі мәр- тебелік жағдайға және мүмкіндіктерге ие қызметкерлердің әр- түрлі топтары болады. Қызметкерлердің мынадай топтарын бөліп алып көрсетуге болады: − «тәуелсіз жаңашылдар» – олар жұмыс істейтін ұйым бейініне ықпал етпейтін, қандай да бір жаңалық ашқан неме- се өнертабыс ойлап тапқан ғалымдар, инженерлер, жұмыс- шылар. Мысалы, жұмысшы джинсыларға тойтарма салу үшін станок жасайды. Бірақ, ұйымды оның жаңалығы қызықтыр- майды; − «қызметі бойынша жаңашылдар» – қызметтік міндетте- мелеріне ғылым мен алдыңғы қатарлы тәжірибені енгізу жүк- телетін кәсіпорын мамандары мен басшылары; − «рухы бойынша жаңашылдар» – бұлар көбінесе өз бе- тінше болуға, өндірісті жаңартуда белсенділікке бағдарлан- ғандар. Инновациялар және әлеуметтік қарама-қайшылықтар Инновациялар икемділіктің өзгеруінің сұраныс пен ұсыныс- тың өзгеруіне жаңа перспективалар ашады, яғни ескіні – жаңаға ауыстыру болады, бұл объективті әлеуметтік қарама-қайшы- 269 лықтарды туындатады. Әңгіме мынада, қайта түрлендірулер, әдеттегідей, адамдардың мүдделерін, олардың жоспарлары мен үміттерін қозғайды. Жүргізілетін өзгерістер радикалды және масштабты болған сайын, ескі мен жаңаның күресінен пай- да болатын қарама-қайшылықтар мен дау-дамайлар туында- тады. Кез келген жаңалық енгізу өндірісте жаңаны жасаумен, «киіп-жарумен», таратумен және пайдаланумен байланысты. Осы ретте жаңалық енгізуді жақтаушылар мен оған қарсы жүктеу/скачать 1.92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|