Национально-освободительного движения



Pdf көрінісі
бет222/233
Дата05.09.2024
өлшемі2.64 Mb.
#503380
түріПротокол
1   ...   218   219   220   221   222   223   224   225   ...   233
karin et red materialy gosudarstvennoi komissii po polnoi re

№ 211
Геноцид ақиқаты
“…Орталық комитеттің өзім қатысқан соңғы бюросынан шығып, күпті көңілмен 
үйге қайттым. Опера театрынан айнала бергенде артымнан ерген қара машинаны 
байқадым. Түнгі сағат екілердің шамасы. Үйге кіріп үлгердім. Іле-шала есік қағылды. 
Сол сәтте әйеліммен, анаммен, балаларыммен қоштастым. Анам аса қайратты жан 
еді. Сездірмеді. Қайта мені қайрады. Бүкіл игі жақсылардың басына келген зауал 
екенін айтып, “көппен көрген ұлы той” екенін еске салып, қайрат берді. Түрмеге алып 
келген соң құжаттарымды лақтырып, табанға тастады. “Сен Жапонның шпионысың” 
деп ұрады. Итше тепкілейді. Ешкімді ешнәрсеге сендіре алмайсың. Ол мүмкін емес. 
Күн сайынғы көретін азап осындай. Олар мені үнемі тік тұрғызып қояды. Ұйқы жоқ, 
тергеу амалдарының бірі осындай болады екен ғой. Аяғында менің қылмыстарды 
мойындауымды талап етті. Кінәлімін деп қол қойсаң, мүмкін атпайтын шығар деп 
алдаусыратты. Бірақ, мен бәріне төздім, қолымнан келгенше ешқандай құжатқа 
қолымды қоймадым. Кім біледі, тірі қалуыма оның да себі тиген шығар… Сталин 
қуғын-сүргін арқылы ұлт еркіндігін мәңгілікке жоюды көздеген екен ғой”.
Мустафин Б. Геноцид ақиқаты // Қазақ әдебиеті.-1997. -27 мамыр 


365
№ 212
Айыбы не еді ағалардың?
«...Бірнеше ай көз ілдірмей өлімші етті. Орындықтан құлап түсіп те жүрдім... 
Күллі денемнің, әcіpece беті-қолымның тepіcі сыпырылып, қызыл шақа болып 
қалды. Есеңгіреген кезде қарауытқан көзіме осы тас қуыстан Сәкен, Ілияс, Бейімбет 
ағаларымыздың өздері де, шеккен азаптары елестеп кетеді... Бұл карцерде талайлар 
шыңғырып жатады, талықсып, үндері өшеді”, - деп жазса 
Бектұров Ж. Айыбы не еді ағалардың? /Қазақ әдебиеті.- 1998.-30 маусым
№ 213
Аманат 
“Мені төрт түрлі баппен айыптады. Бәрінің де жазасы ату. Кодексті оқып 
болған соң: мені төрт рет атасыңдар ма, әлде бір-ақ рет атасыңдар ма? - деуім 
мұң екен көпіртіп боқтай бастады. Тоқал орындықта тапжылмай 15 күн отырып 
қалжырадым. 54 сағат боқтады. Тергеушілер 6 сағаттан кейін ауысып отырады. 17 
күн отырғандардың киімдерін сойып алады. Адам ісіп кетеді екен. Егер мойныңа 
алмасаң тірі де болмайсың, өлі де болмайсың. Өлейін десең қолыңнан келмейді. 
Мойныңа алсаң лагерге барасың, жазаң өтелген соң үйіңе барасың, мойныңа алмасаң 
ит қорлықпен өлесің, - дейді. Орыстарды лагерьге тез аттандырып жібереді. Басқа 
ұлттың аамдарын иіріп абақтыда көп ұстайды. Лагерге кетуге ынтықпыз” 
Балаубаев С. Аманат // Жұлдыз.-2002.-№ 3.-110-124 б.
Орта ғасырлық жазалау тәсілдерін қолдану нәтижесінде “қылмыскерлер” саны 
қолдан көбейтілген. Сот процестері “дәлелдердің ханшасы” (царица доказательств) 
теориясының нәтижесінде жемісті болды. Әcіpece, 1937-1938 жылдары “конвейер” 
жүйесімен тергеу іcі ІІXK-ты органдарының басты тіperі болды. Жак Росси 
“Справочник по ГУЛАГУ” деген еңбегінде “Конвейер дегеніміз бірнеше сағат, тәулік, 
апта бойы үздіксіз, демалыссыз жүргізілетін тергеу”, - деп анықтама берген еді. 
Адамдарды азаптау арқылы құзырлы органдардың өздеріне «қажетті» жауапты 
алуға Сталиннің өзі рұқсат берген болатын.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   218   219   220   221   222   223   224   225   ...   233




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет