А
Басты, негізгі,
пайдалы функциялар
|
В
Қосалқы, көмекші, пайдалы функциялар
|
С
Қосалқы, көмекші, пайдасыз функциялар
|
|
6.2-сурет. ФҚТ-дағы Эйзенхауер қағидасы [10]
Сонымен қатар бұрынғы шығындар кесіліп тасталады. Функцияларды бөлудің кестелік нысанын пайдалану осындай талдауды оңайлатады (6.1-кесте).
6.1-кесте
«Шарикті қалам» тауарының қызметтік функцияларын
АВС қағидасы бойынша бөлу
Бөлшек (деталь)
|
Функциялар
|
Бөлшек бойынша қорытынды
|
Алдын ала қорытынды
|
1
|
2
|
3
|
Сия сабақ (стержень)
|
А
|
В
|
С
|
1С
|
-
|
Корпус
|
В
|
А
|
В
|
-
|
-
|
Қалпақша
|
В
|
С
|
С
|
2С
|
-
|
Қалпақшаны қосымша
бұйым ретінде безендіру
|
С
|
С
|
С
|
3С
|
Жою
|
Функциялар бойынша қорытынды
|
1С
|
2С
|
3С
|
-
|
-
|
Алдын ала қорытынды
|
|
Жетіл-
діру
|
Жою
|
-
|
-
|
Ескерту. 1 функция – жазу, 2 функция – қалам-сілтегіш, 3 – кітапқа бет белгі [10].
Қорытынды бағанға функциялардың қажеттілігі бойынша алдын ала қорытынды жасауға мүмкіндік беретін бөлшектер бойынша қосалқы, көмекші жəне пайдасыз функциялар саны жазылады. Осылайша, Эйзенхауер қағидасын қолданудың нəти- жесінде келесі қорытынды жасауға болады:
– қаламның сілтегіш ретіндегі функциясы жетілдіруді қажет етеді;
қаламның бет белгі ретіндегі функциясын жою қажет;
қосымша бұйым ретінде безендіру бөлшегін жою қажет.
Ары қарай бөлшектердің смета немесе оның маңызды бап- тары бойынша құнының кестесін құруға жəне қамтамасыз ету шығындарда əр бөлшек функциясының салмағын бағалауға бо- лады. Бұл өнім конструкциясына, өндіріс технологиясына өзге- ріс енгізу, бөлшектерді өзіндік өндіру бөлігін алынған бөлшек- терге ауыстыру, материалдарды неғұрлым арзанырақ түріне ауыстыру, материалдарды жабдықтаушыларды ауыстыру жəне олардың жабдықтау көлеміне өзгертулер енгізу арқылы шы- ғындарды төмендету бағыттарын анықтауға мүмкіндік береді.
Шығындарды өндіріс факторларының функциясы бойынша топтастыру өнім құнын төмендету бағытының бірінші кезектілі- гін анықтауға көмектеседі. Ондай бағыттарды сарапшылар жо- лымен анықталған маңыздылық деңгейі бойынша бөлшектеу жəне шығынмен салыстыра отырып өнімді арзандату жолын таңдау орынды болып саналады. Ол үшін төмендегідей кесте құрастыруға болады (6.2-кесте).
6.2-кесте
Функциялардың маңыздылық коэффициенттерін жəне олардың құнын салыстыру [10]
Функция рангы
|
Маңызды- лығы, %
|
Жалпы шығындардағы функция шығындарының үлес салмағы, %
|
Функция шы- ғындарының коэффициенті
|
1
|
40
|
40
|
1.00
|
2
|
30
|
50
|
1.67
|
3
|
15
|
5
|
0.33
|
4
|
10
|
3
|
0.30
|
5
|
5
|
2
|
0.40
|
Қорытын-
ды
|
100
|
100
|
-
|
Жалпы шығындардағы функция шығындарының үлес сал- мағын жəне оған сəйкес функциялардың маңыздылығын салыс- тыру арқылы функциялар бойынша шығындар коэффициентін (Kфш) есептеуге болады.
Неғұрлым Kфш бірге жақын болған сайын, соғұрлым тиімді саналады. Егер бұл 1-ден едəуір басым болатын болса, сəйкесті функцияны арзандату жолын іздеу қажет. Біздің мысалда (6.2-кесте) осындай функция болып табылатын маңыздылықтың екінші 30 %-тік деңгейі бар функция.
Жүргізілген ФҚТ-дың нəтижесі болып өнімнің жалпы шы- ғындарын салыстыруды қажет ететін шешімдер табылады.
Төртінші зерттеу кезеңінде, өнімдерді əзірлеу бойынша ұсынылған нұсқалар бағаланады. Функционалдық қызметтің мамандарымен бірлесіп тиімді нұсқаларды іріктеу жəне талқы- лау, осы кезеңде таңдалған критерийлерге сəйкес шешімдер нұсқаларын коммерциялық бағалау, нақты ұсыныстарға бағалау жүргізіледі.
Бесінші ұсынбалы кезеңде, өнімді əзірлеу жəне жетілдірудің өндіріс үшін ең қолайлы варианттары іріктеледі жəне техника- лық-экономикалық есептеу жүргізіледі, ұсыныстарды қабылдау туралы ФҚТ комитеті шешім қабылдайды, ұсынымдарды енгізу бойынша жоспар-графиктер құрастырылады, тиісті қызметтерге бекітілген ұсынымдар беріледі.
Өнім сапасын басқарудың маңызды құралы ретінде ФҚТ-ды жүргізудің нəтижесінде пайдалы тиімділіктің бірлігіне жұмса- латын шығындар төмендеу қажет. Ал бұл өз кезегімен келесілер арқылы қол жеткізіледі: өнімнің тұтынушылық қасиетін жақ- сартумен бірге шығындарды қысқарту; шығындар деңгейін сақ- тай отырып өнімнің сапасын жақсарту; сапа деңейін төмендет- пей шығын көлемін төмендету; техникалық параметрлерді функционалдық қажетті деңгейге дейін төмендету негізінде шы- ғындарды қысқарту.
Соңғы енгізу кезеңінде алынған нəтижелер бойынша жос- пар-кестені басшылық бекітеді, тиісті құжаттар əзірленеді, нə- тижелер іске асырылады жəне бағаланады.
Достарыңызбен бөлісу: |