Науқасты стоматологиялық қабылдауда тексеру әдістері

С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА
ТЕРАПИЯЛЫҚ СТОМАТОЛОГИЯНЫҢ ПРОПЕДЕВТИКАСЫ ДӘРІСТЕР ЖИНАҒЫ

Хаттама № 1 «___31___» ___тамыз__________ 2011 ж.

М.ғ.д., проф. _________________Баяхметова А.А.

1. 
   Негізгі-қолдануға міндетті 5классикалық әдістер;
   
2. 
   Қосымша- физика, химия, оптикаға негізделген;
   
3. 
   Арнайы- мамандандырылған, мысалы, функциональды зерттеу, индекстер, сынақтар,т.б.
   

• 
  Сұрау
  
• 
  Қарау
  
• 
  Пальпация
  
• 
  Зондтау
  
• 
  Перкуссия
  

• 
  Шағымын деталдау
  
• 
  Ауру дамуы мен бастапқы кезеңі туралы мәліметтің толықтылығы
  
• 
  Ауру ағымының бағасы
  
• 
  Ерте емді жүргізудің нәтижелілігі
  

• 
  «сізді не мазалайды?»
  
• 
  «сізді қалай мазалайды?»
  
• 
  «Неден ауру сезімі пайда болды?»
  
• 
  «қай кезде күшейеді?»
  
• 
  «ауру сезіміне мінездеме?»
  
• 
  «ауру сезімі бір жерде ма әлде тарала ма?»
  

• 
  Тісжегі
  
• 
  Пульпит
  
• 
  Периодонтит невралгия
  
• 
  Пародонт аурулары неврит
  
• 
  СОПР аурулары гайморит
  
• 
  Дифференциялық диагностика
  

• 
  Себепті
  
• 
  Өздігінен
  
• 
  Тұрақты немесе ұдайы
  
• 
  Ұстама тәрізді
  
• 
  Сыздап
  
• 
  Кесілгендей
  
• 
  Қозғалғандай
  
• 
  Толқынтәрізді
  

• 
  Туберкулез
  
• 
  Мерез
  
• 
  Қан аурулары
  
• 
  Қызыл жегі жүйесі
  
• 
  Гиповитаминоз
  
• 
  Қант диабеті
  
• 
  Кәсіптік аурудың анықталуы
  

• 
  Сілекей бөліну бұзылысы
  
• 
  Гипосаливация, гиперсаливация,ксеростомия
  
• 
  Ауыз қуысында жағымсыз иіс
  
• 
  Дәм сезу бұзылысы
  
• 
  Дәм сезудің бұзылысы немесе жоғалуы
  

• 
  Anamnesis (греч.)- еске алу
  
• 
  Ауру тарихы– Anamnesis morbid
  
• 
  Өмір тарихы– Anamnesis vitae.
  

• 
  Қай кезде ауру басталды? Бірінші симптомдарды сезіндіңіз бе?
  
• 
  Ауру қалай басталды?
  
• 
  Ауруыңыз немен байланысты деп ойлайсыз?
  
• 
  Клиникалық көрінісі қалай дамыды?
  
• 
  Ем жүргізілді ме?
  
• 
  Емнің нәтижесі қалай болды?
  

• 
  Туылған жеріңіз?
  
• 
  Тұратын мекен-жайыңыз?
  
• 
  Өнеркәсіптегі жағдай?
  
• 
  Тұрмыс жағдайыңыз?
  
• 
  Тамақтану режимінің ерекшелігі?
  
• 
  Созылмалы аурулары бар ма?
  
• 
  Аллергоанамнез?
  
• 
  Зиянды әдеттеріңіз?
  

• 
  Науқастың жалпы көрінісі
  
• 
  Беттің симметриялығы
  
• 
  Терінің түсі
  
• 
  Бастың шашты бөлігі
  
• 
  Ерін,көз коньюктивасы, мұрын қанаты
  

• 
  Ауру сезімін, ісікті,тығыздалуды, шырышты қабық жылжымалылығын, инфильтрат, флюктуация анықтау үшін қолданылады.
  
• 
  Пальпацияны сау жерден бастап ауыратын жерге дейін жасайды.
  

• 
  Лимфа түйіндерінің топтары:
  
• 
  Төменгі жақасты
  
• 
  Иекасты
  
• 
  Мойындық
  
• 
  Жақарты
  
• 
  Ұрттық
  
• 
  Бұғанаүсті
  
• 
  Пальпацияны бимануальды жүргізеді.
  

• 
  Үлкею дәрежесі
  
• 
  Ауру сезімінің бар болуы немесе жоқ болуы
  
• 
  Консистенциясы
  
• 
  Жанындағы тіндермен жылжымалылығы
  

• 
  Айна,зонд,пинцет көмегімен жүргізіледі
  
• 
  Ауыз кіреберісі мен еріннің шырышты қабығын қарау
  
• 
  Ұрттың шырышты қабығын қарау
  
• 
  Қызылиекті қарау
  
• 
  Тіс қақтарын анықтау
  

• 
  Шырышты қабықты жалпы қарау:
  
• 
  Түсі
  
• 
  Ылғалдылығы
  
• 
  Гиперемия ошағын анықтау
  
• 
  Ісінуді
  
• 
  Бұзылыс элементтерін анықтау(эрозия, жара, тіс қағы,т.б.)
  
• 
  Сілекей безінің шығару түтіктерінің жағдайын анықтау
  

• 
  Жылжымалығы
  
• 
  Тіл үзеңгісінің жағдайы
  
• 
  Үзеңгінің гиперплазия мен атрофия ошақтарын анықтау
  
• 
  Ауыз қуысы түбін тексеру
  
• 
  Қатты және жұмсақ таңдай тексеру
  
• 
  Ретромолярлы кеңістікті тексеру
  

• 
  Тістің жылжымалы дәрежесі (пинцет)
  
• 
  Тісжегі қуысын анықтау
  
• 
  Тіс эмалінің түсі
  
• 
  Пломб жағдайы
  

• 
  Жоғарғы жақсүйек-оң жақтан сол жаққа
  
• 
  Төменгі жақсүйек-сол жақтан оң жаққа
  
• 
  Стоматологиялық айна мен бұрыштық зонд қолданылады
  
• 
  Пациент көрсеткен тістен басқа қалған тістерге де мән беріп қарау
  

• 
  Тіс жегі қуысы мен оның тереңдігін
  
• 
  Тісжегі қуысының ауыратын аймақтарын
  
• 
  Тісжегі қуысының тіс қуысымен байланысы
  
• 
  Пародонт қалталарын, оның тереңдігін
  
• 
  Тіс қақтарын(қызылиекүсті, қызылиекасты)
  

1. 
   Вертикальді перкуссия
   
2. 
   Горизонтальды
   

• 
  Бір қалыпта, бір деңгейде болу керек
  
• 
  Сау тістерден бастау қажет(салыстырмалы перкуссия)
  

• 
  Температуралық диагностика
  
• 
  Электроодонтодиагностика
  
• 
  Рентгенография
  
• 
  Апекслокация
  
• 
  Трансиллюминация әдісі
  
• 
  Тіндерді витальді бояу әдісі
  

Күрек тістер үшін индиферентті зона 17 – 22 --------- 50-55 градус С

Тісжегі кезінде және ұлпа қабынуында 5-7 градусқа реакция береді.

Тістің некроздалған ұлпасында температураға әсері болмайды.

Электроодонтодиагностика: тіс ұлпасының электрқозғыштығын анықтау

Сау тістің ұлпасы 2 - 6 мкА ток күшіне әсер етеді.

Электрқозғыштық 20 мкА жоғары–пульпит

ЭОД 60 мкА жоғары–сауыт ұлпасының некрозы

• 
  Стоматологиялық клиникада жиі қолданылады:
  
• 
  Ауызішілік фокусқа жақын жанаспалы рентгенография
  
• 
  Ортопантомография
  

• 
  Жабық кариозды қуысты анықтау
  
• 
  Түбір каналының өткізгіштік дәрежесін анықтау
  
• 
  Түбір каналының жұмыс ұзақтығын анықтау
  
• 
  Түбір каналының обтурация сапасын бақылау
  
• 
  Тіндер ұшы маңының жағдайын бағалау
  
• 
  Жақсүйек тіндерінің жағдайын бағалау
  

• 
  Тістің қатты тіндерін бояу (БОЯУЛАР: метиленді көк, Конго қызыл, бриллиант көгі және т.б.)
  
• 
  Диагностика кезеңінде- деминерализация аймағын анықтау мақсатында
  
• 
  Емдеу кезеңінде- тісжегі-детектор- тістің қатты тіндерін егеу сапасын бақылау.
  

1. 
   Боровский Е.В., Иванов В.С., Банченко Г.В. и др. Терапевтическая стоматология. - М., 2007.
   
2. 
   Скорикова Л.А. Пропедевтика стоматологических заболеваний. - Ростов-на-Дону, 2002.
   
3. 
   Бойд Л. Стоматологические инструменты. Иллюстрированный справочник (пер. с англ.). – М., 2007
   
4. 
   Борисенко А.В. Терапевтическая стоматология в 4-х томах. Том.1. Фантомный курс. – Киев, 2009.
   
5. 
   Рединова Т.Л. Диагностика в терапевтической стоматологии. – РнД, 2006.
   
6. 
   Цепов Л.И., Николаев А.И. Практическая терапевтическая стоматология. - М., 2005.
   

1. 
   Стоматологиялық қабылдауда науқасты қарап тексеру әдістері
   
2. 
   Стоматологиялық қабылдауда науқасты негізгі қарап тексеру әдістері
   
3. 
   Стоматологиялық қабылдауда науқасты қосымша қарап тексеру әдістері
   
4. 
   Тіс перкуссиясы, оның диагностикада маңыздылығы
   
5. 
   Тісті зондтау, құралдар, ауру диагностикасында маңыздылығы
   
6. 
   Лимфа түйіндерін пальпациялау критерийлері
   
7. 
   Тіс перкуссиясы түрлері
   
8. 
   Тіс термодиагностикасын қолдану мақсаты
   
9. 
   Қалыпты жағдайдағы тіс электрқозғыштығының көрсеткіштері
   
10. 
    Қарапайым тісжегі кезіндегі тіс электрқозғыштығының көрсеткіштері
    
11. 
    Пульпит кезіндегі тіс электрқозғыштығының көрсеткіштері
    
12. 
    Периодонтит кезіндегі тіс электрқозғыштығының көрсеткіштері
    
13. 
    Рентгенологиялық тексерудің түрлері
    
14. 
    Рентгенография мүмкіндіктері
    
15. 
    Тісжегі-детектор тағайындау