Независимый казахстан
жүктеу/скачать 1.07 Mb.
|
КРАТОЛОГИЯ - билік туралы ғылым. Бұл ғылымда билік мәселелері, оның қалыптасуы, биліктің түрлері мен формалары, әсері, қызметтері мен міндеттері, өзге қоғамдық процесстермен қатынасы сияқты мәселелр қарастырылады. САЯСИ МӘДЕНИЕТ - мәдениеттің, мемлекеттің қалыптасуы мен қызметі, саяси институттардың, қоғамның саяси өмірінің, саяси процесстің элементтер жиынтығы. 
ЛЕГИТИМНОСТЬ ПОЛИТИЧЕСКОЙ ВЛАСТИ - признание народом и политическими силами правомерности, законности политической власти, ее инструментов, механизмов деятельности, а также способов ее избрания. Легитимность не является правовым процессом, поэтому с политологической точки зрения она не обладает юридическими функциями. Она фиксирует факт признания народом, а следовательно, наделяется правом предписывать нормы поведения людям. Лоббизм - проявление давления отдельными физическими лицами или группировками на органы государственной власти с целью принятия указанными органами выгодных законодательных актов и административных решений. САЯСИ БИЛІКТІҢ ЛЕГИТИМДІЛІГІ - билік құрылымдарында келісімге жету және олардың қоғаммен өзара әрекет етуіне мүмкіншілік туғызатын биліктің пайда болуының тарихи қалыптасқан, әлеуметтік маңызы бар белгілі бір тәртібі. Лоббизм - қажетті заңдылықтар мен шешімдерді қабылдауға жеке физикалық тұлғалардың немесе топтардың қысым білдіруі. 
МАЖОРИТАРНАЯ ИЗБИРАТЕЛЬНАЯ СИСТЕМА - процедура определения результатов голосования, при которой избранным считается тот кандидат, который набрал большинство голосов. МАНИПУЛИРОВАНИЕ ПОЛИТИЧЕСКОЕ - система способов психологического воздействия на массы, которые политические власти используют с целью политического обмана, внедрения в сознание народа иллюзорных представлений о политической жизни. МАРГИНАЛЬНОСТЬ - пограничность, промежуточность. В социологии и политологии под маргинальностью понимается: 1. потеря или отсутствие принадлежности к какой-либо социальной группе или классу; 2. соответствующая утрата горизонтальных экономических, социальных и духовных связей; 3. разрушение системы ценностных ориентации. МАРКЕТИНГ ПОЛИТИЧЕСКИЙ - комплекс мероприятий в области МАЖИРОТАРЛЫҚ САЙЛАУ ЖҮЙЕСІ - белгілі бір органға сайланған болып заңмен белгіленген ең көп дауыс жинаған кандидат табылатын сайлау нәтижесін анықтау тәртібі. САЯСИ АЙЛАЛЫ ӘРЕКЕТ - халыққа саяси өмірді елестетунегізінде, саяси алдау мақсатында қолданылатын саяси биліктің топтарға әсер ету жүйесі. МАРГИНАЛДЫЛЫҚ - әлеуметтану мен саясаттануда маргиналдылық болып: 1. белгілі бір топқа немесе тапқа жатудың болмауы; 2. сәйкесінше көлденең экономикалық, әлеуметтік және рухани байланыстарды жоғалту; 3. құндылықтық бағыттылықтар жүйесінің бұзылуы. САЯСИ МАРКЕТИНГ - сайлаудағы кандидаттарға жеңуіне ықпал жасау, саяси исследований политического рынка по изучению поведения избирателей и воздействия на них с целью победы кандидатов на выборах. МАСЛИХАТ - местные представительные органы в Казахстане, выборные организации, избираемые населением областей (городов республиканского значения, столицы) или районов (городов областного значения), выражающие волю населения и в соответствии с законодательством РК определяющие меры, необходимые для её реализации, контролирующие их существование. Массовая культура - понятие, отражающее наиболее типичные (массовидные) способы различных форм бытия культуры, в т.ч. политический, в условиях современного общества. МЕДИАКРАТИЯ - влияние, власть средств массовой информации. В переносном смысле называется «четвертой властью». МЕДИАТОРИНГ КОНФЛИКТНЫЙ - направление регуляции социальных конфликтов с помощью посредничества нарық саласындағы зерттеу іс-шаралардың кешені. МӘСЛИХАТ - тиісті әкімшілік-аумақтық бөлініс қарамағындағы аймақтың жай-күйіне жауапты жергілікті орган. Ол сол аймақ халқының қалауын, ықтиярын білдіреді және жалпы мемлекеттік мүддені жүзеге асыра отырып, қабылданған шешімдерді жүзеге асыру шараларын белгілейді әрі атқарылу барысын бақылайды. Оған жасы жиырмаға толған Қазақстан азаматы сайлана алады. БҰҚАРАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ – түрлі мәдениет болмысының формаларын анықтайтын ерекше әдістер түсінігі, сонымен қатар қазіргі қоғамдағы саяси тәсілдер. МЕДИАКРАТИЯ - бұқаралық ақпарат құралдарының билігі. Ауыспалы мағынасында «төртінші билік» деп аталады. ЖАНЖАЛДЫ МЕДИАТОРИНГ - теориялық және тәжірибелік сұрақтарды қарастыратын үшінші жақ көмегімен әлеуметтік жанжал- третьей стороны, в рамках которого рассматриваются разнообразные теоретические и практические вопросы: от границ применения института посредничества до требований, предъявляемых к личности самого посредника. Медиация - процесс целенаправленного вмешательства в конфликт, в т.ч. политический. Межгосударственное соглашение по проблемам Аральского моря - заключено 26 марта 1993г. на 1-ой конференции по проблемам Аральского моря. Соглашение подписано главами государств: Казахстана, Кыргызстана, Узбекистана, Таджикистана, Туркменистана. МЕЖДУНАРОДНАЯ ЗАДОЛЖЕННОСТЬ - 1. Количество денег, которое правительство страны или ее частные институты должны другим странам, внешним банкам или международным агентствам; 2. Общая сумма такого долга в мире. С конца 1970-х гг. это стало главной проблемой для многих стран «Третъего мира». Многие страны столкнулись с трудностями в выплате процентов по долгам. В течение дарды шешуге ыңғайланған бағыт. Медиация - жанжалдарға мақсатты түрде араласу, сонымен қатар саяси процесс те де. АРАЛ ТЕҢІЗІ МӘСЕЛЕЛЕРІ БОЙЫНША ХАЛЫҚАРАЛЫҚ КЕЛІСІМ - 1993ж. 26 наурызда Арал теңізі мәселелері бойынша конференцияда бекітілген. Келісімге мемлекет басшыларының қолы қойылған: Қазақстан, Қырғыстан, Өзбекістан, Тәжікістан, Түрікменстан. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАРЫЗ - 1. елдің үкіметі немесе оның жеке институттары басқа елдерге, сыртқы банктерге немесе халықаралық агенттіктерге қарыз ақша саны; 2. осындай қарыздың жалпы сомасы. 1970 жж. аяғынан бұл көптеген «Үшінші әлем» елдерінің басты мәселесіне айналды. Көптеген елдер қарыз бойынша пайыздарды төлеуден қиналды. 80-90 жж. барысында Латын Америкасының және Африканың көптеген елдері 80-90-х гг. многие страны Латинской Америки и Африки приняли политику структурной перестройки, направленную на сбалансирование внутренних бюджетов и концентрацию на экспорте, что часто требовалось Международным валютным фондом. Международные меры по защите Аральского моря - первое международное соглашение, направленное на оказание помощи государствам, пострадавшим в результате Аральской экологической катастрофы. Подготовлено 24-26 января 1990г. по предложению Программы по окружающей среде ООН (ЮНЕП). Протокол подписан 11-12 ноября 1990г. МЕЖДУНАРОДНЫЕ ОТНОШЕНИЯ - род общественных отношений в сфере межнационального и межгосударственного общения. Международные отношения характеризуются также совокупностью связей и взаимосвязей между народами, государствами и системой государств. Международный банк реконструкции и развития (МБРР) - специализированное ішкі бюджеттердің теңдестірілуі мен экспортқа бағытталған құрылымдық қайта құру саясатын енгізді, бұл жиі Халықаралық валюталық қормен талап етілді. АРАЛ ТЕҢІЗІН ҚОРҒАУДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ШАРАЛАРЫ - Арал экологиялық апатынан зардап шеккен мемлекеттерге көмек беру туралы бірінші халықаралық келісім. БҰҰ-ның қоршаған ортаны қорғау бойынша ұсынған 1990ж. 24-26 қаңтарында қабылданған Бағдарламасы. Хаттамаға 1990ж. 11-12 қаңтарында қол қойылды. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР - ұлттар арасындағы қатынас, сол қатынастарды зерттеу. Халықаралық қатынас саяси бағытталған академиялық зерттеу тұрғысынан аралас пән болып табылады және тарихнама, саяси және әлеуметтану ғылымдарымен зерттеуге негізделген. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЙТА ЖАҢҒЫРУ ЖӘНЕ ДАМУ БАНКІ - қатысушы мемлекеттердің экономикасының учреждение ООН по оказанию финансового содействия в реконструкции и развитии экономики участвующих стран. Образован одновременно с МВФ в 1945г., его членами могут быть только страны, вступившие в МВФ; господствующее положение занимают 7 ведущих капиталистических стран. МБРР осуществляет свою деятельность посредством предоставления долгосрочных займов и кредитов, гарантирования частных инвестиции. Международный валютный фонд (МВФ) - международная межправительственная валютно-финансовая организация, созданная для содействия развитию международной торговли и валютного сотрудничества путём установления норм регулирования валютных курсов и контроля за их соблюдением, многосторонней системы платежей и устраненения валютных ограничений, а также для предоставления кредитных ресурсов своим членам при валютных затруднениях, связанных с неуравновешен- ностью платёжных балансов. дамуын қадағалайтын БҰҰ мекемесі. 1945 ж. ХҚҚ қатар құрылды, оның мүшелері ХҚҚ қатарына кіретін мемлекеттер ғана бола алады. ХЖДБ өзінің қызметін ұзақмерзімді несиелер беру арқылы ұйымдастырады. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ВАЛЮТА ҚОРЫ - халықаралық сауда дамуы мен валюталық ынтымақтастық мақсатында құрылған халықаралық қаржы институты. Бұл қор валюталық курстарды және кредиттік ресурстарды бақылайды. МЕЖПАРЛАМЕНТСКАЯ АССАМБЛЕЯ ГОСУДАРСТВ-УЧАСТНИКОВ СНГ - орган межпарламентского сотрудничества Содружества Независимых Государств. Создана в 1992. Важная часть работы Ассамблеи - подготовка рекомендательных (модельных) законодательных актов, на основе которых должны разрабатываться национальные законы стран СНГ. Местопребывание - Санкт-Петербург. МЕНЕДЖМЕНТ КОНФЛИКТНЫЙ - раздел современной конфликтологии, изучающий проблемы управления конфликтными отношениями. МЕНТАЛИТЕТ ПОЛИТИЧЕСКИЙ - единая, синкретическая форма осознания социально-политической системы, которая формируется в результате осмысления политического опыта индивидуальным и коллективным политическим сознанием и выражает актуальные для данного политического коллектива ценности. ТМД-НА ҚАТЫСУШЫ МЕМЛЕКЕТТЕРДІҢ ПАРЛАМЕНТАРАЛЫҚ АССАМБЛЕЯСЫ - Тәуелсіз мемлекеттер Достастығының парламент аралық ынтымақтастығы органы. Ассамблея жұмысының маңызды бөлігі - ТМД елдерінің ұлттық заңдарының шығалылуына ықпал ететін ұсыныстық заң актілерін даярлау. Орналасқан жері - Санкт-Петербург. ЖАНЖАЛДЫ МЕНЕДЖМЕНТ - жанжалды қатынастар мәселелерін зерттейтін қазіргі конфликтологияның бір бөлімі. САЯСИ МЕНТАЛИТЕТ - адамдардың үлкен топтарының қоршаған шындық феномендеріне жауап беру тәсілдерінің ерекшелігін білдіретін, оларға тән ерекше тұраққты дүниетаным тәсілі. МЕРИТОКРАТИЯ - теория, доказывающая, что традиционная демократия в условиях НТР перерастает в правление, осуществление власти наиболее талантливыми, одаренными людьми, квалифицированными специалистами. МЕТОДОЛОГИЯ ПОЛИТИЧЕСКАЯ - сфера политического сознания, в которой осознаются способы постижения политической реальности, а также самосознание самой политической ментальности. МИРОВОЕ ГЕОПОЛИТИЧЕСКОЕ ПРОСТРАНСТВО - государственные территории всех стран мира вместе с международными проливами, открытым морем и Антарктидой. Это пространство, в свою очередь, подразделяют на геостратегические регионы. МИРОВОЕ СООБЩЕСТВО - понятие, призванное отразить общность целей и деятельности сосуществующих в мире государств перед лицом глобальных проблем цивилизации. В основе Мирового сообщества лежит принцип суверенного равенства всех государств. Универсальной МЕРИТОКРАТИЯ - дәстүрлі демократия билігінің орнына дарынды адамдар мен жоғары тәжірибелі мамандар басқарады. САЯСИ ӘДІСТЕМЕ - саяси зерттеу жүргізу әдістері туралы ілім. Бір мағынада әдістеме ретінде саяси ғылымдағы зерттеу қызметінің бағыттарын анықтаушы гносеологиялық қағыдалар. ӘЛЕМДІК ГЕОСАЯСИ КЕҢІСТІК - әлемнің бүкіл мемлекеттік территориялары, халықаралық бұғаздары мен ашық теңіз және Антарктида. Бұл кеңістік өзінің ішінде геостратегиялық аймақтарға бөлінеді. ӘЛЕМДІК ҚАУЫМДАСТЫҚ - өркениеттегі ғаламдық мәселелерді білікті шешу үшін іс атқаратын дүниежүзілік мемлекеттерді бейнелейтін түсінік. Әлемдік қауымдастық негізінде барлық мемлекеттер теңдігі мен егемендігі жатыр. Әлемдік қауымдастықты бейнелейтін әмбебап ұйым организацией, представляющей Мировое сообщество, является Организация Объединенных Наций (ООН). МИРОТВОРЧЕСТВО - 1. социально- психологическая позиция личности, имеющая целью установление максимально бесконфликтных отношений в обществе; наиболее законченную идеологическую форму Миротворчество получило в идеологии пацифизма; 2. во внешнеполитической деятельности - мирные инициативы государств, политических и государственных деятелей и др. по мирному урегулированию международных конфликтов. МНОГОПАРТИЙНОСТЬ - форма политического представительства различных классов и слоев общества в условиях демократии. Многопартийная форма политических отношений в обществе принципиально отличается от монопартийных систем, встречающихся в современном обществе достаточно редко в некоторых авторитарных и тоталитарных обществах. В условиях европейской, или западной, цивилизации после разложения феодализма монопартийные политические системы болып Біріккен Ұлттар Ұйымы табылады.
билік институттарын қалыптастыруға мүмкіндік беретін партиялық-саяси жүйе сипаттамасы. Өкілдік демократия көппартиялардың сайлауға еркін қатысуы арқылы жүзеге асырылады. Көппартиялылық жағдайында бірде-бір партия сайлау барысында көпшілік дауысқа ие болмайды, бірақ парламентте көпшілік мандат иемденеді және билік возникали в условиях диктатур, например фашистских, или при социалистическом тоталитаризме.
различной природы на их аналогах (моделях) для уточнения характеристик существующих или создающихся объектов көбінесе коалициялық партияның үлесіне тиеді.
политической жизни (модель – лат. слово – мера, образец, норма). МОДЕРНИЗАЦИЯ - стремление государства, политической системы общества приблизить менее развитые страны к лидерам. Модернизация, как правило, проводится с использованием опыта, накопленного передовыми странами, при их технологической, политической и финансовой поддержке. Мониторинг - предостерегающий метод исследования объекта, предполагающий регулярное периодическое снятие информации об объекте с целью отслеживания, контролирования его деятельности и разработки прогностических оценок. МОНОПОЛИЯ ПОЛИТИЧЕСКАЯ - форма политической организации общества, политической власти, при которой вся полнота управления принадлежит единому субъекту политики. Носитель монопольной власти может быть персонифицирован, воплощен в одном человеке. Подобный феномен монопольной власти характерен для восточных деспотий, тираний античности, МОДЕРНИЗАЦИЯ - жалпы процесс, индустриализацияны енгізгенде, аграрлық, тарихи, қазіргі қоғамда дамыған болып есептеледі. Бұл термин индутриализациядан қарағанда, әлеуметтік процестерді терең қарастырады. Мониторинг - қандай да бір саяси-әлеуметтік құбылысты немесе процесті бақылау және болжау мақсатында тұрақты әрі жүйелі түрде бұқаралық байланыс құралдары арқылы ақпарат жинау. САЯСИ МОНОПОЛИЯ – саясат субъектісіне бағынышты қоғамдық саяси ұйымдар мен саяси билік формасы. Саяси монополияға иемденуші жеке тұлғаға айналуы да мүмкін. Мұндай құбылыс батыс билігіне тән. абсолютного монархизма европейского феодализма, тоталитаризма XX в., всевозможных форм империй и т. д. МЫШЛЕНИЕ ПОЛИТИЧЕСКОЕ - форма политического сознания, которая при осознании социально-политической сферы использует рациональные способы познания. Политическое мышление - одна из основных форм политического сознания в западной политике. Политическое мышление имеет множество модификаций и аспектов. САЯСИ ОЙЛАУ - әлеуметтік-саяси сферадағы ойлаудың рационалды әдістерін қоланатын саяси ойлаудың бір формасы. Саяси ойлау – батыстық саяси ойлаудағы негізгі формалардың бірі. Саяси ойлаудың көптеген түрлері мен аспектілері бар. 
НАЛОГОВАЯ ИНСПЕКЦИЯ - в РК один из видов правоохранительных органов, государственная организация, призванная способствовать деятельности налоговой системы, выявлять, предупреждать и пресекать налоговые преступления и правонарушения. НАЦИОНАЛИЗМ - идеология, основанная на пропаганде национальной исключительности и национального превосходства, а также политика, реализующая националистическую идеологию. Национальная безопасность - научная и практическая проблема, характеризующаяся состоянием социальных институтов, обеспечивающих эффективную деятельность по поддержанию оптимальных условий существования и развития личности и общества. НАЦИОНАЛЬНАЯ ПОЛИТИКА - всесторонне обоснованная система мер, осуществляемых государством в сфере национальных отношений, направленная на реализацию национальных интересов и разрешение САЛЫҚ ИНСПЕКЦИЯСЫ - ҚР құқықсақтау органдарының бірі. Салықтық қылмыстар мен құқықбұзушылық әрекеттерді алдын алуға бағытталған орын. ҰЛТЖАНДЫЛЫҚ - мемлекет, шаруалар мен мәдени жүйелерді құрайтын ұлт атындағы жиынға сүйенетін доктрина мен саяси тәжірибе. ҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК - тұлға мен қоғамның тіршілік етуі мен дамуы үшін қолайлы жағдайларды жасау бойынша тиімді іс-әрекетті қамтамасыз ететін әлеуметтік институттардың жағдайымен сипатталатын ғылыми және тәжірибелік мәселе. ҰЛТТЫҚ САЯСАТ - ұлттық қатынастар өрісіндегі қарама қайшылықтырды шешу, ұлттық қызығушылықтарды жүзеге асыру мен келістіру, есептейтін, ұйымдастырушылық-заңды, саяси, әлеуметтік-экономикалық, заңшығарушы және қазіргі национальных противоречий. НАЦИОНАЛЬНОЕ САМОСОЗНАНИЕ - совокупность представлений, традиций и понятий представителей нации или этноса, позволяющих воспроизводить эту общность людей как целое и причислять каждого индивида к данной социальной целостности. НАЦИОНАЛЬНЫЕ ОТНОШЕНИЯ - это отношения между субъектами национально-этнического развития - нациями, народностями, национальными группами и их государственными образованиями. НАЦИОНАЛЬНЫЙ ВОПРОС - вопрос о взаимоотношениях (экономических, территориальных, политических, государственно-правовых, культурных и языковых) между нациями, национальными группами и народностями, вопрос о причинах возникновения противоречий между ними. Национальный интерес - осознанная необходимость нации в самосохранении, развитии и обеспечении безопасности. заманның т.б. тәсілдерінің жүйесі. ҰЛТТЫҚ САНА-СЕЗІМ - әлеуметтік жалпылықта ұлттар мен этностардың дәстүрлері мен түсініктерін танып-білу жиынтығы. ҰЛТТЫҚ ҚАТЫНАСТАР - бұл ұлттық-этникалық субъектілер арасындағы қатынас, яғни ұлттар, халықтықтар, ұлттық топтар және мемлекеттік білім. ҰЛТТЫҚ СҰРАҚ - ұлттар, топтар мен халықтықтар арасындағы (экономикалық, аймақтық, саяси, мемлекеттік-құқықтық, мәдени және тілдік) арақатынас мәселесі. ҰЛТТЫҚ МҮДДЕ – ұлттың қауіпсіздігін, дамуын қамтамасыз ететін саналы қажеттілік. НАЦИЯ - исторически сложившаяся в процессе развития устойчивая общность людей, проживающих на одной территории, имеющих общую культуру, язык, самосознание. Характеризуется экономической общностью и единой, многообразно проявляющейся системой политической жизни, сложным этнопсихологическим характером. Нация обладает особым складом, стилем мышления, менталитетом, чувством собственного достоинства. Нация титульная - термин, характеризующий нацию, которая дала название государству или национально-государственному образованию в составе полиэтнического государства. Нередко, термин «титульная» отождествляют с термином «коренная». Термин «титульная» выделяет только тот этнос, этноним которого отражён в названии данного национально-государственного образования. Негосударственный пенсионный фонд - юридическое лицо, осуществляющее сбор обязательных и добровольных пенсионных взносов вкладчиков и иных средств, поступающих в соответствии с законодательством ҰЛТ - қоғамды ұйымдастырудың анағұрлым кең тараған бірлігі. Негізінде ХХ-ХХІғ. Ғаламдық деңгейдегі саяси ұйымдасудың негізгі бірлігі болып табылатын ұлттық мемлекетке сәйкес келуі керек. Ұлт мемлекетті қажетті заңдылықпен қамтамасыз етеді және тек ұлттық мемлекеттер халықаралық қатынастардың толыққанды субъектілері ретінде өмір сүре алады деген пікір қалыптасты. ТӨЛ ҰЛТ - бұл мемлекет субъектісінің қалыптасуы кезінде пайда болған ғылыми-публицистикалық айналымға енген термин. Сонымен қатар мемлекетке немесе ұлттық мемлекетке саясиэтникалық мемлекет атауын берген. Кейде «төл» термині «түпкі тамыр» терминімен орайлас келеді, «төл» термині тек қана қалыптасқан сол мемлекеттің атауымен ғана аталады. МЕМЕЛЕКЕТТІК ЕМЕС ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЫ - заңдылыққа сәйкес түсетін ақша қорын бақылайтын заңды тұлға. Оның міндеті – алушыларға зейнетақы беру, олардың қызметін бақылау және т.б. и осуществляющее пенсионные выплаты получателям, а также деятельность по формированию пенсионных активов. Независимости монумент - сооружен на площади Республики в Алматы в 1996-1998гг. Авторы: руководитель творческого коллектива Ш.Валиханов; скульптор А.Жумабаев, Н.Далбаев, А.Боярлин, М.Мансуров, К.Суранчиев, К.Сатыбалдин; арх.К.Жарылгапов, К.Мотахаев; конструктор С.Каламкаров; строитель А.Ермигияев. жүктеу/скачать 1.07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|