Зертханалық жұмыс №3. Ғарыш түсірістерінің параметрлерін анықтау:ЖҚЗ деректерінің параметрі.
ҒҰА орбитасынан бірмаршрутты немесе көпмаршрутты түсірістерді орындайды. Жер бетінің маршруттық түсірісі жерсерікті ұшыру трассасының бойында жүргізіледі. Көпмаршрутты түсіріс деп, ҒҰА-ны ұшыру кезінде әрбір орамда бір маршрут алуды, әрі тізбекті маршруттар өзара жабынын айтады.
Жабын – бір жер телімінің бейнесімен берілген екі көршілес жатқан ғарыштық түсіріс бөлігі.
Ғарыштық түсірістердің бойлық жабыны Р, ҒҰА ұшыру бағытын, ал көлденең Р бағыт, ҒҰА ұшыру бағытына перпендикулярлығын анықтайды.
1 – сурет - Көлденең және бойлық жабындар
Соңғы кадрлардағы екі ұстаным басының сәттері арасындағы уақыт аралығы, берілген шама Рх алу, фототүсірістің интервалы деп аталады.
Негізгі геометриялық түсіріс параметрлері – түсірістің биіктігі, бойлық жабу, түсірілетін беттің ауданын, ғарыштық түсіріс материалдарына, фотограмметриялық талаптарды есепке ала отырып, есептеп шығарады.
Көлденең және бойлық жабу түсірістерін анықтауға арналған жалпы формула:
Оқшаулануды анықтайтын формуланың байланысы келесі суретте көрсетілген:
Орбитадан түсіріс жасалған жақын айналмаға қатысты:
S1, S2,…,Sn – центрлер қатары;
Н – КЛА ұшу биіктігі;
L1,L2,…,Ln–ғарыштықсуреттердіңкезектіқабаттасуы;
2 ω – ғарыштық түсіріскамерасының көру аясының бұрышы;
ε–кезекті кадрлар арасындағы ғаламшар центрлік бұрыштардың шамасы;
R0– Жер радиусы.
Суреттердің бойлық жабынын анықтау жердің айналуын есепке алуды талап етеді. Жер мен жерсеріктің айналу жылдамдығын ескереміз.
Жер бетіне қатысты ҒҰА жылдамдығын анықтауға арналған формула
2 - формула бойынша анықталады, себебі жер жылдамдығына қатысты ұшу жылдамдығының векторы.
W – жер бетіне қатысты ҒҰА ұшу жылдамдығының векторы;
V1 – Жер бетінің Wвекторының проекциясы;
V - тәулік астындағы нүктенің тәуліктік айналу жылдамдығының сызықтық векторы.
Шеңбер орбитасы үшін орбиталық жылдамдық векторының модулі мынадай формула бойынша анықталады:
Жер нүктесінің тәуліктік айналу жылдамдығының сызықтық векторының модулін осы сәтте ҒҰА жобаланып отырған формуладан анықтауға болады:
4-ші және 5-ші формулаларды ескере отырып, косинустар теориясынан айналмалы орбиталар үшін вектордың модулін аламыз:
Орбитаның негізгі элементтері жер айналуын ескеретін Рх бойлық жабынын анықтауға арналған түпкілікті формула келесі түрде болады:
Рү көлденең жабынын анықтау үшін білу қажет εү, оның формуласы:
ωЗ – Жердің айналуының бұрыштық жылдамдығы.
μ – Жердің гравитациялық параметрі.
γ / бұрышын есептеу үшін келесі формуланы қолданамыз:
Берілгені: Ресурс Ф3
τ, с
|
i, градус
|
H, км
|
φ, градус
|
ω, c-1
|
|
1.2
|
85
|
320
|
52
|
7,2921*10-5
|
398600441,5
|
Шешуі:
1)
2)
3)
4)
76,92333794
5)
6)
0,280404
=3,2502418
7)
Нұсқалары:
№
|
Атауы
|
ῖ
|
i
|
H
|
|
1
|
Cоюз 6
|
1
|
51,6
|
256
|
30
|
2
|
Cоюз 5
|
1
|
52
|
260
|
35
|
3
|
Cоюз 7
|
0,7
|
51
|
410
|
40
|
4
|
Ресурс Ф1
|
1
|
82,3
|
100
|
57
|
5
|
Ресурс Ф1М
|
1
|
82,3
|
250
|
43
|
6
|
Ресурс Ф2
|
0,7
|
82,3
|
400
|
59
|
7
|
Комета
|
1,2
|
65
|
235
|
47
|
8
|
Ресурс Ф3
|
0,9
|
82,3
|
200
|
51
|
9
|
Комета
|
0,8
|
82,3
|
265
|
54
|
10
|
Ресурс Ф1
|
1,1
|
65
|
350
|
60
|
11
|
Союз 6
|
1
|
82,4
|
256
|
37
|
12
|
Союз 5
|
1,1
|
51,6
|
260
|
40
|
13
|
Ресурс Ф1М
|
1
|
51,6
|
215
|
53
|
14
|
Комета
|
1,2
|
82,4
|
260
|
31
|
15
|
Ресурс Ф3
|
1,2
|
85
|
320
|
52
|
16
|
Ресурс Ф2
|
1
|
82,3
|
230
|
40
|
17
|
Ресурс Ф4
|
0,9
|
82,4
|
220
|
30
|
18
|
Ресурс Ф5
|
1,2
|
66
|
330
|
50
|
19
|
Ресурс Ф6
|
1,1
|
83
|
250
|
41
|
20
|
Комета
|
0,8
|
65
|
205
|
43
|
21
|
Союз 6
|
0,7
|
81
|
240
|
60
|
Зертханалық жұмыс №4. Ғарыштық түсірілімдерді пайдалана отырып, шашылған алтынды өндіру кезінде өзендердің ластану мониторингі
Ғарыштықтүсірілімдердіпайдаланаотырып,шашылғаналтындыөндірукезіндеөзендердің ластанумониторингі
І.ПорталдатіркелуHTTPS://EARTHEXPLORER.USGS.GOV
ІІ.Қажеттіучаскенітабу
Сайтта https://earthexplorer.usgs.gov біз "глобусты" көреміз. Тінтуірменглобустыбұрып,қажеттіөңіргежақындатамыз.Егерсізаймақтынемесебірнеше аймақты бірден бөлектеуіңіз керек болса, картаның жоғарғы сол жақбұрышындаOpenStreetMapтөсемінтаңдауыңғайлы.
2-суретте көрсетілгендей Амуроблысындағы Зейсуқоймасын квадратқа аламыз. Тышқанмен біз қалаған аймақты аралаймыз. Шертулер орнында үлкенкөк "түймелер"пайдаболады. Бұл нүктелердің координаттары солжақта қызыл кресттермен пайда болады.
Төменде DateRange батырмасыныңастындакүндердітаңдауғаарналғантерезелерді көресіз. Басы мен аяғына бірдей күнді қойыңыз-2019 жылдың 18шілдесі.
Әрі қарай, төменгі жағындағы «Наборы данных» үлкен көк түйменібасып, спутникті таңдауға өту керек. Landsat —тен біз Landsat Collection 1Level-1таңдаймызжәнеоныңішінен8буынспутнигінтаңдаймыз.
Түсірілгенсуреттерден121022сандартобынанбасталатынсуреттітаңдаңыз.МұндаоныкодтауL1TP_121022_20190718_20190731_01_T1болады. Слайдта жасыл жақтаумен таңдалған белгішені нұқыңыз. Оның Зейсу қоймасының сол жағында және белгілі бір қашықтықта орналасқанына көзжеткізіңіз
Жүктеу
Жүктеу белгішесін басқан кезде суретке негізделген әртүрлі өнімдердіңтізімібарқосымшажүктеуопцияларытерезесіпайдаболады.Еңтөменгіжәнеең "ауыр" Level-1 GeoTIFF Data Product таңдау керек. Оның салмағы 800-ден1100 Мб-ғадейінөзгереді.
Архивретіндесақталатынболады.
Суретқабаттарынбіріктіру
QGISбағдарламасынқосамыз.
Жоғарыда орналасқан құралдар тақтасында келесі батырмалардыбасыңызРастр-басқа-нәтиже
«Исходныеслои»-"..."-Add-File(s)-қажеттісуретібарқалтанытабу.Қадамдарынкезектепорындаймыз.
Бір уақытта 4, 5 және 6 қабаттарын таңдаңыз (сәйкесінше B4, B5 жәнеB6)—Открыть.
"Результат"терезесіпайдаболады.Онда"Расположитекаждыйвходнойслойвотдельныйканал"жолынақұсбелгіқойыңыз,"«Дополнительныепараметры"тармағынашыңызжәне"Профиль"Безсжатия"режимінтаңдаңыз
«Выполнить»функциясынбасамыз.
Сақтау.Мұныістеуүшінтінтуірдіңоңжақбатырмасымен«Экспорт»-
«Сохранитькак»қадамдарынжасаймыз.
"Сохранить растровый слой как" терезесі пайда болады. Сақтау режимі-Данные. Пішімі-GeoTIFF. "Файл атауы" мәзірінде алдымен "..." белгішесініңастынан қажетті LC81210222019199LGN00 қалташасын таңдап,файл атауынорнатыңыз. "Добавить сохраненный слой на карту" жолына құсбелгі қойып,ОКтүймесінбасыңыз.
Арналартізбегінорнату
Лай суды табу үшін 6, 5, 4 арналарының тіркесімі қажет. 4, 5, 6 қатарын6,5,4қатарынаауыстыруқажет.
Тінтуірдіңоңжақтүймесіментаңдап,Свойствафункциясынтаңдаңыз.
"Стиль" бөлімінде қызыл, жасыл және көк арналары бар екенін көреміз.Қазір оларға 1, 2, 3 нөмірлері сәйкес келеді. Бұл біздің 4, 5, 6 қабаттардыңтізбегі.
Қызыларнаға-3,көк-1таңдаймыз.Сонреттілік3,2,1-геөзгерді.«ОК»батырмасын басамыз.
Нәтижесіндесуреттүсіауысады.
«Свойства» терезесінде Min/Max Value Settings бөлімін ашыңыз жәнеCumulativecountcutжолындаәдепкімәнніңорнына0,2%және99,8%параметрлерінорнатыңыз.Осылайбізэкстремалдытүсмәндерінкесіптастаймыз.«ОК»батырмасынбасамыз.
Нәтижесіндесуреттүсіжасылғаауысабастайды.
Жоғарғы панельде "Вид" түймесін, пайда болған терезеде — "Панелиинструментов"-"Инструментыработысрастровымиданными"жолынақұсбелгіқойыңыз.
Құралдаржұмыстақтасындапайдаболады.Олартүстердіңгистограммасын әртүрлі режимдерде созады (экранды немесе бүкіл қабаттықамту). Сурет қалпын өзгертпей, "Растянуть гистограмму в пределах охвата"функциясын таңдаймыз.
Нәтижесіндесурет қою жасылболады. Мұндайсуреттеластану әліденашаркөрінеді.
Джувастик деген жер көрінетіндей етіп суретті жақындатамыз.Бұл алтынды игеру орнынан ағып жатқан лай су. Енді қайтадан "Растянутьгистограммувпределахохвата"функциясын таңдаймыз.
Нәтижесі.
«Растянутьгистограммупосрезуснакоплениемвпределахохвата
…»функциясынтаңдаймыз.
Нәтижесінделастану айқынкөрінісберді.Ластанған су көк немесеақшылкөк болыпкөрінеді,тазасуқараболыпкөрінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |