Ауаның шартты сәйкестендіру жүйесінде жылуылғалдылығы өзгеріске
ұшырайды (қыздыру, суыту, ылғалдану, құрғату),
оның нәтижесінде
параметрлері өзгереді.
Ауаның негізгі параметрлеріне температура мен қысым, ылғалдылық
және ылғалдылықтың құрамы, тығыздық пен меншікті көлем,
жылусыйымдылық пен энтальпия жатады.
Температураны термодинамиканың
шкаласындағы температурамен
және халықаралық тәжірибелік температуралық шкаласымен өлшейді.
Сонымен қатар көптеген елдерде Фаренгейт шкаласымен өлшенеді.
Қисықбұрышты жүйе координата бойынша Id – диаграмма құралған.
Бұл жүйе диаграммадағы қанықпаған ылғалды ауаның ауданының ұлғаюына
көмектеседі, соған орай диаграммада графикалық кескіндерді жасауға
қолайлы.
Диаграмманың ордината өсі бойынша энтальпия I, кДж/кг ылғалды
ауаның құрғақ бөлігі, энтальпия (I)өсіне 135° градуспен бұрылған, абсцисса
өсі бойынша ылғалдылық құрамы мәндері белгіленген. Диаграмманың өрісі
энтальпияның I=const және ылғалдылықтың d = const тұрақты мәндерімен
бөлінген. Және де диаграммада температураның
тұрақты мәндерінің
сызықтары бар, олардың орналасуы осылай анықтауға болады.
Id – диаграмманың төменгі жағында өзінің ордината өсі бар қисық
сызық орналасқан. Ол ылғалдылықпен d, г/кг су буының серпімділігінрп, кПа
байланыстырады. Осы графигтің ордината өсі су буының парциал қысымның
рп шкаласы болады.
Энтальпия I, ылғалдылық d және температураның t турақты мәндерінің
сызықтарынан
басқа
диаграмма
өрісінде
ауаның
салыстырмалы
ылғалдылықтың тұрақты мәндерінің φ = const сызықтары көрсетілген.
Қаныққан күйіндегі су буы қысымының температурадан тәуелділігін
эксперименттен алынған және М.П. Вукаловичпен құрылған ылғалды ауаның
термодинамикалық күйінің арнайы кестелерінде көрсетілген. Осы
кестелермен немесе парциал қысымының қисық сызықпен рп (d)пайдаланып,
ауаның су буымен толық қанығу Осы нүктелердің геометриялық орындары -
диаграммада қисық сызықтың φ = 100 % ораласуын көрсетеді.
Егер -диаграммада изотермалар (t=const) мен изоэнтальпийлердің
(I=const) орналасуы барометрлік қысымнан B тәуелсіз емес болса, онда
қисық сызықтардың (φ = const) орналасуы
қысымның В өзгергеруінен
тәуелді. 1-ші суретте көрсетілген - диаграммасы стандартты барометрлік
қысымы В=101, 325 кПа(бір физикалық атмосфера) үшін тұрғызылған
-диаграмманың қолдануымен ауаның жылуылғалдылы күйінің тағы екі
өте маңызды параметрлерін аңықтауғы болады: ауаның шық нүктесінің
температурасы tР және ауаның ылғалды термометрдің температурасы tM.
Ылғалдылықтың құрамына сай шық нүктесінің температурасы су
буларымен қаныққан ауаның температурасына тең. Осы температураны алу
үшін -диаграммада ауаның күйіне сәйкес нүктеден, d = const сызықғынφ =
100 % сызығымен қиылысқан нүктеге дейін түсіру керек.
Энтальпияға сай су термометрдің температурасы tM су буларымен
қаныққан ауаның температурасына тең. - диаграммада ауаның күйініңφ =
100 %
ылғалдылығы бойынша,I = const сызығымен қиылысқан нүктеден
өтетінt = const сызығы температурағасәйкес.
Сурет 1. Ылғалды ауаның - диаграммасы
Достарыңызбен бөлісу: