НұСҚаулар «Физика іі»
жүктеу/скачать 2.05 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Максимум шарты
- Жұмыстын орындалу тәртібі
| Ньютон сақиналары. Тең қалыңдықты жолақтарға классикалық мысал ретінде Ньютон сақинасын аламыз, ол жарықтың жазық паралель пластинка мен онымен жанасатын қисаю радиусы үлкен жазық дөңес линзаның арасындағы ауа саңылауынан жарық шағылғанда бақыланады. Жарық қалыпты құлағанда тең қалыңдықты
8-сурет жолақтар концентрлі шеңбер, ал көлбеу түскен кезде Ньютон сақинасы. эллипс түрін қабылдайды. Максимум шарты: . Онда - шағылған жарықта ашық сақиналар радиусы (m=1, 2, 3 ,…). Минимум шарты: . Онда - шағылған жарықта күңгірт сақиналар радиусы (m=1, 2, 3 ,…). Алынған максимум және минимум шарттарын бір түріне біріктіруге болады, бұнда жұп “m” ге максимум, тақ “m” - ға минимум сәйкес келеді. Егер “m” – жұп болса, онда шағылған жарықта ашық сақина (максимум), ал егер “m” – тақ болса, онда шағылған жарықта күңгірт сақина (минимум) болады. Сақиналардың радиусын өлшегенде, R біле отырып λ0 және керісінше λ0 біле отырып R табуға болады. Интерференцияны өтпелі жарықтада ( бұл жағдайда жартылай толқынның жоғалуы болмайды) бақылауға болады. Өтпелі және шағылған жарықтың оптикалық жүріс айырмасы λ/2 ажыратылады, яғни, өтпелі жарықтағы интерференция максимумына шағылған жарықтағы минимум сәйкес келеді және керісінше. Жұмыстын орындалу тәртібі: 1 Құрылғының барлық тізбегінің элементтері мен танысқаннан кейін (обективі бар экранмен және шыны пластинкамен, лазермен) лазерді косып, лазер сәулесінен объективте бар экранды алу керек. 2. Пластинканы лазерден жуық шамада L=50см қашықтықта орналастырамыз және шағылғаннан пайда болған лазердің шығу саңылауының ортасына түсу үшін сәуле бағытына перпендикуляр бағыттаймыз. З. Объективі бар экранда лазер мен пластинаның арасында кіргізу керек және дәл ортасына келтірілуі міндетті түрде экранда концентірлі ашық және күңгірт сақиналар пайда болуы керек. Сақиналардың ортасы дөңгелек экранның ортасымен сәйкес келуі керек. Экранда сызылған қоршау контурмен сақиналардың орналасуы сай келсе, ол дүрыс болады. Қажет болса, шыны пластина мен объективтің қосымша юстировкасын жасауға болады. Пластинаның жаман сапасынан және кілігінен интерференциялық сақиналар дөңгелек экранның әр түрлі нүктелерінде бірдей болмауы және геометриялық дүрыс болмауы мүмкін. Ескерту! Лазерлік сәуленің көзге түсуі зиянды. Кез-келген лазермен жұмыс істегенде оның жарығын шағыла таралған беттерден байқауға болады. 4.Экран бетінде 2 перпендикуляр шкалалардың көмегімен бірінші бес сақинаның радиусын өлшеу керек ( әр сақина үшін өзара перпендикуляр бағыттағы радиустың мәнін алу керек – R –x, R+x, R–y және R+y). 5. Әрбір күнгірт сақиналардың орташа мәндерін анықтап және қорытындысын кестеге енгіз. 6. Мына өрнек бойынша шыны пластинканың сыну көрсеткішін анықта: Кез келген бес жұп сақиналар үшін (мысалы, 1–3, 2–4, 3–5, 1–4 және 2–5) шыны пластинаның сыну көрсеткіші формуласымен анықтау. 8. Сенім қашықтығын анықта n = n. Ескерту: Лазер сәулесінің толқын ұзындығы = 632,8 нм. Экран мен шынының алдыңғы бетінің арақашықтығын және d - шыны пластинасының қалыңдығын өлшеу қажет. 1-кесте
жүктеу/скачать 2.05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|