d, мм
|
m
|
K1
|
K2
|
d1, мм
|
n
|
nср
|
Sn
|
n
|
n=nср±n
|
1
|
2
|
2
|
0
|
84
|
|
|
|
|
|
|
2
|
2
|
0
|
45
|
|
|
3
|
2
|
0
|
45
|
|
|
4
|
2
|
0
|
54
|
|
|
5
|
2
|
0
|
65
|
|
|
6
|
2
|
0
|
46
|
|
|
7
|
2
|
0
|
57
|
|
|
8
|
2
|
0
|
53
|
|
|
9
|
2
|
0
|
61
|
|
|
10
|
2
|
0
|
48
|
|
|
Бақылау сұрақтары:
Изотропиялық мөлдір ортаның қасиеті қандай?
Сәуленің түсу және шағылу бұрыштары.
Жарықтын шағылу заңдары.
Сәуленің түсу және сыну бұрыштары.
Жарықтын сыну заңдары.
Ортаның салыстырмалы сыну көрсеткіші.
Ортаның абсолют сыну көрсеткіші.
Ортаның салыстырмалы сыну көрсеткіші мен сол ортадағы жарықтың таралу жылдамдығы арасындағы байланыс.
Ортаның жарық өткізу коэффициенті мен оптикалық тығыздығы арасындағы байланыс.
Сәуленің оптикалық тығыздығы жоғары ортадан оптикалық тығыздығы төмен ортаға өтуіндегі түсу және сыну бұрыштары.
Сәуленің толық ішкі шағылуы.
Тәжірибедегі шынының сыну көрсеткішін анықтайтын өрнекті қорытып шығару.
Шыны пластинканың жорамал қалындығын есептеу.
Микроскоптың құрылысы және дененің кескінін ұлғайтып көрсетуінің геометриясын түсіру түсіндір.
Толық ішкі шағылу құбылысы. Оынң табиғатта көріністері қандай?
Шынының сыну көрсеткішін анықтауда микроскопты қолдану әдісін түсіндір.
-
Р=0,95 ықтималдығы үшін Стьюдент коэффициенттері кестесі
|
n өлшем саны
| Стьюдент коэффициенті
tp.n.
|
2
|
12,71
|
3
|
4,30
|
4
|
3,18
|
5
|
2,78
|
6
|
2,57
|
7
|
2,45
|
8
|
2,36
|
9
|
2,31
|
10
|
2,26
|
№66 Зертханалық жұмыс
Жарық интерференциясын зерделеу
Жұмыстың мақсаты: Лазер көмегімен жарық интерференциясын зертеу.
Құрал жабдықтар: лазер, экран, шыны пластина, сызғыш.
Теориялық кіріспе
Жарық интерференциясы
Жарық өте күрделі құбылыс: кейде жарық электромагниттік толқын қасиеттерін көрсетсе, кейде ерекше бөлшектер (фотондар) ағыны ретінде байқалады. Гюйгенс принципіне негізделген толқындық теория: толқын жетіп отыратын ортаның әрбір нүктесі екінше ретті толқындардың центрі болып табылады, ал бұл толқындардың иілу нүктелері келесі уақыт мезетіндегі толқындық фронттың орналасуын береді. толқындық фронт дегеніміз уақыт аралығында тербеліс жететін нүктелердің геометриялық орны.
осі бойынша таралатын жазық электромагниттік толқын келесі теңдеулермен жазылады:
(1)
бастапқы фазаның мағынасы және -тің басын таңдауға байланысты болады. Электромагниттік толқында 2 вектор тербеледі – электр және магнит өрістерінің кернеуліктері. Жарықтық вектор туралы айта отыра электр өрісінің кернеулік векторын қарастырамыз.
Көрінетін жарықтың толқын ұзындығы мына аралықта шектелген:
Ал көрінетін жарық толқынының жиілігі келесі аралықта шектелг
I жарық интенсивтілігі жарық толқынының амплитудасының квадратына пропорцонал
(2)
Берілген нүктедегі қорытынды тербелістің амплитудасы анықталады:
1– сурет
Егер тербеліс жиілігі екі толқында да бірдей, ал фазаларының айырмасы тұрақты болса, онда ол толқын когерентті деп аталады.
Екі (немесе бірнеше) когерентті жарық толқындарының қабатасуы кезінде жарық ағыны кеністіктік қайта бөліп тарату жүреді, нәтижесінде бір жерде қарқындылық максимумы, бір жерде қарқындылық минимумы пайда болады. Бұл құбылыс жарық интерференциясы деп аталады.
Интерференция пайда болу үшін толқындар когерентті болу қажет.
Бір көзден сәулеленетін толқындарды екі бөлікке бөлу әдісімен әр - түрлі оптикалық жолдардан өткен соң бір бірімен беттескенде және интерференциялық көрінісін бақылағанда, когерентті жарық толқындарын алуға болады.
Когерентті толқынның екіге бөлінуі берілген нүктесінде орындалсын (2 сурет). Интерференциялық көрініс бақыланатын нүктесіне дейін, бір толқын сыну көрсеткіші ортада жол жүреді, екінші толқын сыну көрсеткіші ортада жол жүреді. Егер нүктесінде тербеліс фазасы тең болса, бірінші және екінші толқындардың сәйкес , – фазалық жылдамдықтары, онда нүктесіндегі бірінші толқын екінші толқын – тербеліс тудырады. М нүктесіндегі толқындар арқылы туатын тербеліс фазаларының айырымы мынаған тең:
(4)
( – толқынның вакуумдағы ұзындығы және тең деп алсақ). Берілген ортадағы жарық толқынының S жолы осы ортаның сынкөрсеткішіне қатынасының геометриялық ұзындығы жолдың оптикалықұзындығы деп аталады, ал – толқын арқылы өтетін жолдың оптикалық ұзындығының айырмасы оптикалық қадам айырмасы деп
2 – сурет
аталады. Егер вакуумдағы толқын ұзындығы оптикалық қадам айырмасы ∆ бүтін санға тең болса:
(5)
онда фазалар айырымы , - ге еселі болады, яғни және берілген нүктеде туатын тербеліспен фазалары бірдей болады. Демек, (10) шарт интерференция максимумының шарты болып табылады.
Егер вакуумдағы толқын ұзындығы оптикалық қадам айырмасы ∆ жартылай бүтін санға тең болса:
(6)
онда M нүктесінде туатын тербеліс пен екі толқын бір біріне қарама қарсы әсерлеседі. Демек, (6) интерференциялық минимум шарты болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |