Нұсқаулар «Техникалық термодинамика»
жүктеу/скачать 0.84 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бақылау сұрағы.
- Политроптық үдеріс
| Адиабаттық үдеріс
Жылуды жеткізбей немесе шығармай өтетін үдеріс адиабаттық деп аталады, яғни қоршаған ортамен жылу алмаспайды. Адиабаттық үдерісті цилиндрдегі газды кеңейту немесе қысу кезінде жүзеге асыруға болады, оның жақтаулары мүлдем жылу өткізбейтін оқшаулаумен жабылған. Нақты жағдайда адиабаттық үдерісті іске асыруға болмайды. Себебі идеал жылылықты оқшаулау жоқ. Бұрын қарастырылған үдерістен айырмасы адиабаттық үдерістегі идеал газдың теңдеуіне кіретін барлық үш параметр өзгереді және мынадай теңдеумен беріледі: , онда k – жұмыс денесінің физикалық қасиетін сипаттайтын адиабат көрсеткіші. Идеал газ үшін . координаттарындағы адиабаттық үдерістің графиктік көрінісі 1 қисығының түрі болады, ол 2 изотермінен артық. себебі . 4-сурет - координаттарындағы адиабат пен изотермнің графикалық көрінісі 1 сызық адиабат деп аталады. Связь между параметрами параметрлері арасындағы байланыс адиабаттық үдерістің теңдеуімен анықталады , немесе Т және р параметрлері арасындағы байланыс мына теңдеумен анықталады . 1 кг идеал газ үшін ішкі энергияның өзгерісін мына формула бойынша анықтауға болады: . Адиабаттық үдерісте жұмыс ішкі энергияның есебінен іске асырыла алады, яғни или . Бақылау сұрағы. Адиабаттық үдерістегі кеңейту жұмысы не арқылы іске асырылады? Дұрыс жауапты таңдаңыз. А. Жылуды жеткізу арқылы. Б. Меншікті көлемді өзгерту арқылы. В. Ішкі энергияны өзгерту арқылы. Жауабыңызды 32-беттегі 2.5 т. салыстырыңыз. Политроптық үдеріс Политроптық үдерісте газдың негізгі параметрлері өзгере алады, яғни қысым, температура, көлем немесе соның бірі, бірақ адиабаттықтан өзгешелігі – жылуды жеткізуге немесе шығаруға мүмкіндік бар. Барлық күйлері жағдаймен қанағаттандырылатын үдеріс политроптық үдеріс деп аталады, онда n – политроптың көрсеткіші, осы үдеріске тұрақты, қандай да болса политроптық үдеріске n дейін қандай да болса мағынаны алады. Изобарлық, изохорлық, изотермдік және адиабаттық үдерістер политроптық үдерістің жеке жағдайы болып табылады (5-сурет): n = ± = Const болғанда, (изохорлық), n = 0 P = Const, (изобарлық), n = 1 T = Const, (изотермдік), n =k = Const, (адиабаттық). координаттарындағы политроптық үдерістің графикалық көрінісі политроп деп аталатын қисықтың түрі бар. Политроптық үдерістің теңдеуі адиабаттық үдерістің теңдеуіне ұқсас. Солай болғандықтан, параметрлердің қатысын адиабаттық үдерістің теңдеулерінде k адиабат көрсеткішін n политроп көрсеткішіне ауыстыру арқылы алуға болады. 1 кг жұмыс денесі үшін политроптық үдерістегі ішкі энергияның өзгеруі Политроптық үдерістің жұмысы адиабаттық үдерісте сияқты анықталады: . Политроптық үдеріске қатысатын q жылуын термодинамиканың бірінші заңының теңдеуінен табуға болады. l немесе . 5-сурет - Идеал газдың политроптық үдерістері: 1 – изобар, 2 – изотерм, 3 – адиабат, 4 – изохор. Бақылау сұрағы. Изобарлық үдерістің теңдеуі үшін политроптың қандай мағынасы бар? Дұрыс жауапты таңдаңыз. А. n =k Б. n = 0 В. n = 1 Г. n = ± Жауабыңызды 32-беттегі 2.6 т. салыстырыңыз. жүктеу/скачать 0.84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|