О каугабай p65

113
#мiрiнiѓ соѓѕы сќттерi осында #ттi, демi осында таусыл-
ды.
Димекеѓнiѓ жиi демалып, денсаулыѕын тљзеп, рухын
ћуаттандырып, жанын жадырататын табиѕат аясы «Ћапал-
Арасан» шипажайы едi. Суы шипа, ауасы дќрi, жемiс-
жидегi ем, адамдары аћк#ѓiл Ћапал #ѓiрiнде Димекеѓ бiр
жасап жайнайтын.
80-жылдардыѓ ортасында заман аяћ астынан #згерiп,
«ћайта ћџру» деген Горбачевтыѓ сойћан саясаты басталѕ-
ан кезде Димекеѓ Талдыћорѕанда тџратын бiр к#рiпкелге
ћџмалаћ аштырады. К#рiпкел апа: «Алдыѓда бiр ауыр кљн
бар. Бiраћ одан #зiѓдi Ћџдай саћтайды», – деп бiр-екi жыл-
дан кейiн болатын Желтоћсан оћиѕасын меѓзейдi. Диме-
кеѓ сќуегей анаѕа алтын саћина сыйлайды.

114
13-ТАРАУ
ЕКIНШЕ МЕККЕДЕГI МIНЌЖАТ
МЏХАММЕД ПАЙЅАМБАР НЕМЕСЕ ДIНМЏХАМЕД
«Алладан басћа Тќѓiр жоћ, Мџхамамед оныѓ елшiсi»
деп Ћџдайѕа ћџлшылыћ ететiн мџсылмандар љшiн џлы
Пайѕамбар мќѓгiлiк сенiм мен Нџр. Хаћ – Таѕала адамзатћа
сыйлаѕан оныѓ «мџѕжиза – даналыѕы » айтуѕа тiл
жетпейтiн сыры тылсым ќлем. Ќйгiлi тљрiк ѕалымы
Фетхуллањ Гљлен Мџхаммед Пайѕамбарды «Ѕаламныѓ
раћым нџры» деп текке айтпаса керек. Адамзат
тарихындаѕы даналардыѓ iшiнде Мџхаммед Пайѕамбар
барлыћ жаѕынан бiрiншi орында тџрады.
Тљркi ќлемiнде, ћазаћ топыраѕында ћасиетi мен
даналыѕы Пайѕамбар дќрежесiне теѓесуге дейiн барѕан
«сопы – хазiрет» Ћожа Ахмет Яссауи Алла Елшiсiн былай
мадаћтады:
Он сегiз мыѓ ѕаламѕа сќруар болѕан Мџхаммед,
Отыз љш мыѓ сахаба сардар болѕан Мџхаммед.
Аш – жалаѓаш ѕарiпке ћамћор болѕан Мџхаммед.
Љмбетiне раћым етiп, шапаѕат берген Мџхаммед.
Ћожа Ахметтiѓ Пайѕамбарды џлыћтау хићмет жыры
ќлемге аян едi. «Ќуелi Мекке, содан соѓ Тљркiстан» деп
с#з бастайтын араб дiн ѕџламалары Тљркiстандаѕы ќулие
Ќзiрет Сџлтанды ћанша уаћыт #тсе де естерiнен шыѕарѕан
жоћ. Кљллi Тљркi ќлемi «Мединада Мџхаммед, Тљркiстанда
Ћожа Ахмет» деп кљнi бљгiнге дейiн џлыћтап, рухына
салауат айтып келедi. Мџсылман елдерiнде Мџхаммед,
Ахмет деген есiмдер #те к#п. Дiнмџхамед деген ат таѕы
бар. Бџл есiм сирек. Ќбiлѕазы Бахадџрдыѓ «Тљрiк
шежiресiнде» Дiнмџхамед деген патша болѕанын айтады.
Бџл Тљркi патшасыныѓ сџлтандары мен н#керлерi ћазаћтар
едi деп еске алады.
«Алланыѓ нџр жауѕан Алатау» етегiнде #мiрге келген
сќбиге атасы «Дiнмџхамед» деп ат ћойды. Меккеден екiншi
рет ћажылыћтан келгенде Жџмабай молда џрпаѕына осы
ћасиеттi атты текке ћоймаѕан екен. ;се келе оныѓ бойынан
кемеѓгерлерге тќн жаћсы ћасиеттер мен #неге – тќлiм
сезiле бастады. Бала Димаш – Дiнмџхамед мешiтте

115
молдадан бiлiм алады. «Ћџдайдыѓ ћџлымын, Мџхаммедтiѓ
љмбетiмiн» деген мџсылмандыћ ћаѕиданы жаттап #стi.
Жџма кљндерi мешiттегi жамаѕат намазында Алла –
Таѕалаѕа ћџлшылыћ еттi. Дiн џстазы арћылы Мџхаммед
Пайѕамбардыѓ џлы мџѕжизасы «Ћџранныѓ» жетiден бiр
б#лiгi «Ќптиектi» тауысты. Ћожа Ахмет атасыныѓ Хаћ –
Таѕаланы мадаћтап, Пайѕамбарды џлыћтаѕан, салауат
жырларына ћызыћты. Сопы хићметтерi рухын пќктедi.
Бала туа бiткеннен иманды, ержете келе #те мейiрiмдi
болды. Алѕашћыда Дiн оћуы жадит мектебiнде оћу
ойында болѕан. ;йткенi атасы Жџмабай Медреседе дiн
џстазы едi. Ќжесi Хадиша да дiндар кейуана едi. Шешесi
Зќуре дќрет алмай балаларын емiзбейтiн. Ќкесi мен шешесi
#мiрлерiнiѓ соѓына дейiн бес уаћыт намазын оћып,
дљниеден #ттi. Дiндар ќулетте #мiрге келген Дiнмџхамед
туѕаннан Пайѕамбардыѓ љмбетi едi. Кеѓестiк атеистiк
дќуiрдiѓ #зiнде жџма сайын бас ћосатын Ћонаевтар:
«Ќулетiмiздi Алла – Таѕала жамандыћтан саћта» деп
Ћџдайдан тiлейтiн. Љкiмет басындаѕы џлы Димаштыѓ
амандыѕын ойлап ќкесi ќр намазыныѓ соѓында ћасиеттi
«тiлек дџѕасын» оћитын. Дiнмџхамед деген ерекше атћа
байланысты Ћонаевтар: «Ол бiздiѓ ќулеттегi Пайѕамбар»
деп ќзiлдеп, оныѓ кiршiксiз кiсiлiк ћасиеттерi мен аћыл –
парасатын, #неге етушi едi.
Мџхаммед пайѕамбардыѓ #мiрi мен Пайѕамбарлыћ
еткен дќуiрiн Димекеѓ дiни ќдебиеттер арћылы жќне
молдалар мен сопылардыѓ уаѕызы бойынша тереѓ бiлдi.
Пайѕамбарѕа деген ћџрметiн Димекеѓ естелiгiнде
«Мџхаммед пайѕамбарымныѓ ћасиетi» немесе
«Пайѕамбарымныѓ тџмары» деген с#здер арћылы сездiредi.
Пайѕамбар мџѕжизасы алтын жалатылѕан Ћџран Кеѓестiк
дќуiрде тек Димекеѓнiѓ љйiнде саћталды. Араб елдерiне
шыћћан сапарында ћолына тосын тљскен. Немере аѕасы
Орта Азияда мџфти болѕан Димекеѓнiѓ ќйелi Зухра
Шќрiпћызы ћџранныѓ ќр тљрлi басылымдарын жинап,
к#здiѓ ћарашыѕындай саћтап, ретi келгенде ћолына џстап,
Ћџдайѕа ћџлшылыћ ететiнi к#ршi ћолаѓдарѕа, туыс –
жаћындарѕа #неге едi. «Ћџран шын, пайѕамбар хаћ»
даналыћ тќмсiлi Димекеѓнiѓ жљрек – жанында #ле -
#лгенше, ал ќйелiнiѓ аћыл – ойында љзiлгенше #шпей
тџрды. Екеуi де к#рген тљстерiн айтып #мiрден #ттi.
Димекеѓ Таяу Шыѕыс пен Араб елдерiнде iссапарда

116
болѕанда 124 мыѓ Пайѕамбар мен 33 мыѓ сахабаныѓ
рухтарына iштей таѕзым етiп, кейiнгi Пайѕамбарлар #мiр
сљрген жерлердi к#рiп аралады. Нiл #зенi бойында ћасиеттi
топыраћты басты. Египет пен Сирияда, #мiрiнiѓ соѓында
Тљркияда болды. Стамбџлда Мџхаммед Пайѕамбардыѓ
тќбќрiк белгiлерi саћталѕан мџражайды к#рдi. Пайѕамбар
аттас Дiнмџхамедтi Тљрiк бауырлар «хан к#терiп» ћарсы
алды, ћасиеттi жерлердi тљгел аралатты.
Алдымен Алла – Таѕала ћџдiретi, кейiн оныѓ елшiсi
Мџхаммед ќлемге ќйгiлi болса, рухы Дiн – Дiнмџхамед
Ћазаћ елiнде к#зiнiѓ тiрiсiнде ќулие, џлы кемеѓгер атанды.

жүктеу/скачать 0.78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: