О. С. Даулетбахова Н. М. 050508 «Есеп және аудит» мамандығының күндізгі оқу бөлімі студенттеріне «Аудит» пәні бойынша практикалық және семинар

1.Берілген ситуацияда аудиторлық компания «Веста» сауда фирмасына қандай қосымша қызметтерді көрсете алады?

2.Аудитролық комапниясының әрі қарай «Веста»

Есеп 6

Негізгі мәліметтер: «Жангир» қайырымдылық қоры аудиторға бухгалтерлік есепті қалпына келтіру жэне қаржылық есептілікті басты аудиттен өткізу туралы өтінішін білдіреді.

Талап етіледі:

а)Аудитор екі бірдей ұсынысты қабылдай алады ма, соны анықтау.

б)Егер" жоқ болса, онда аудитордың қай ұстанымы бұзылады. 4.

Есеп 7

Негізгі мәліметтер:

«Гранит» ЖШС аудиторлық фирмаға сотқа шағымданды жэне инициативті аудитті өткізу барысында ақпараттың жайылуы жөніндегі шындықты дәлелдеді.

а)Аудиттің қай принципі бұзылғанын анықтау;

б)Аудиторды жазалаудың барлық түрін айту

Есеп 8

Берілгені:Аудитор басқа аудиторлық фирмадағы –өзнінің әріптесімен бір клиенттің әлі жарияланбаған балансын және аудиторлық қорытындысын талқылап отыр.

Анықтау керек :

1.Аудитиорлық құпияны сақтау міндетін бұзып отыр

2.Егер аудитор клиенттің балнасын және аудиторлық фирмада жұмыс істейтін әріптесімен тал0ылап отыр.

Есеп 9

Негізгі мәліметтер:Аудит барысында 10 акпанда сауда мекемесінің Бас кассасының инвентаризациясы жүргізілген. Аға кассир комиссияга 12 500 тенге. - колма-кол акша үсынды. Кассалык есеп беру бойынша күн басында - 556 тенге. калдык тіркелген, 10 акпандағы №1 операциялык кассанын - 30 ООО тенге. табыс соммасына №151 кіріс кассалык ордері, №2 операциялык кассаның - 21 000 тенге табыс соммасына №152 кіріс кассалык ордері, 10 акпандагы банкке тапсырылған 44 800 тенге .- табыска №137 шығыс кассалык ордері. Аға кассир түсініктеме хаттамасында кассадан қайтарылатын акша жалакы алғанга дейін берілгендігін көрсетті: 26

Ж.А. Қалдыбаеваға (сатушы) 250 тенге

Ф.Т. Бекнуроваға (жұмысшы) 40 тенге.

С.С. Мирсадиковаға (кассир-операцияшы) 10 тенге

Кассирдің түсініктемесі бойынша көрсетілген соммалар кассага жалакы алган күні ендіріледі. Инвентаризацияга катысты процедураларды орындау

Тексерілу кезеінде банкпен сауда мекемесі бойынша 385 400 тенге. акшаны инкассаторлык сумкаларға толык енгізбеудің 172 жағдайы және 210 000 тенге. соммадағы артылудың 96 жағдайы, онын ішінде №2 дүкен бойынша 201 700 тенге. соммадағы толық енгізбеудің бір жағдайы және 46 000 тенге. соммадағы артылудын 9 жағдайы, №23 дүкен бойынша 21 580 тенге соммадағы толық енгізбеудін 6 жағдайы және 20 300 тенге. соммадағы артылудың 3 жағдайы, ал №43 дүкен бойынша 62 120 тенге. соммадағы толық енгізбеудің 28 жағдайы және 143 700 тенге. соммадағы артылатын 5 жағдайы аныктаған.

Осы мәселелер бойынша басшылықпен ешқандай шешім қабылданбаға

Мекемеде колданылатын бакылау - кассалык аппараттарының бір бөлігі пломбаланбаған. Кассир -операцияшының арнаган кітабының беттері номерленбеген жэне тігілмеген, кітапта мекеме басшысы мен ага бухгалтердін колы койылмаган.Кітапта айтылмаган түзетулер мен тазартулар көп. 19_ж. 2 наурызда жұмысшыларга жалакы төлеу үшін банктен №075271 чек бойынша 200 000 тенге. соммадагы акша алынған. Жалақы 19_ж. 7 наурызда 180 000 тенге. соммада берілген. 20 000 тенге. соммадағы акша калдыгы іссапарлык шыгыстарды төлеу үшін колданылган.

Банктің есептесу шотынан алынған акша каражаттарының кассадағы келіп түсуінің дер кезінде жүргізілуін және толыктығын тексеру барысында аудитор кассир Р.Н.Данлибаева №073422 чегі бойынша 19_ ж. 16 маусымда жұмысшыларға жалакы төлеу үшін 80 000 тенге.алған, ал оларды 19 ж. 20 маусымда кіргізген. Сонымен катар, ол банктен 19_ж. 16 кыркүйекте іссапарлык шығыстарға 20 000 тенге. алған, ал оларды тек 19 ж. 18 қыркүйекте кіргізген.

Кассир Р.Н. Данлибаева жэне бас бухгалтер Р.Н. Қасымов акша кіргізілуінін дер кезінде жүргізілмеуі банк мекемесінің кінасына байланыстылығын айтты, себебі ол іссапарлык шығыстарга арналған акшаны дер кезінде бермеген. Сондықтан бірінші жағдайдағы жалақы төлеу үшін алынған акша жартылай іссапарлык шығыстарга пайдаланылған, ал екінші жағдайда керісінше: іссапарлык шыгыстарға арналган акша жалакы төлеу үшін колданылған.

Есеп 13

Негізгі мәліметтер:

АҚ «Баян» жеке аудитормен компанияның инвестициялық қызметі туралы ішінара бақылауды өткізу туралы келісім жасасты.АҚ «Баян» жетекшілері аудит процесі барысында нақты эдістер мен тэсілдердің қолданылуын талап етті, сонымен қатар аудитордың объектінің құрылысы жайлы құжаттарына тікелей ииіктеулер қойылды.

a) «Баян» АҚ жетекшілігінің әділеттілігін белгілеу;

б) Аудитордың құқығын анықтау.

Есеп 14

Негізгі мәліметтер:

Аудитор келісім жасасты және тексеруге кірісті. Аудит барысында анықталғандай, клиент барлық қажетті құжаттарды көрсетуден бас тартты. Талап етіледі:

а)Аудитордың құқығын анықтау;

б)Аудитордың мүмкін іс әрекетін болжау.

Аудитолық фирманың қызметкері жаупкершілігі шектеулі серіктестігінің жылдық бухгелтерлік есеп беруінің тексеруін жүргізіп, жатыр.Бұл аудитор берілген серіктестіктіңқұрылтайшылырадың бірі.

ҚР-ның заң барына сәйкес осы аудиторлық тексерудің құқығын анықтаңыз.

Аудитор «Қуантқан» алдыңғы жылғы істелінген аудиторлық тексеруіне төлемақы алған жоқ. Осыған байланысты ол мынадай шарт қойды, егер алдыңғы жылдың төлемақысын төлемесе, осы жылғы компанияның қаржылық есептілік тексеруіне кіріспейтіндігін жариялады. Клиент жағдайды былайша түсіндірді: алдыңғы жылдың тексеру қорытындыларының маңызы зор, себебі егер компания толыққанды аудиторлық есептілікті өткізуіне байланысты, компанияның қосымша қаржыландыру мэселесі толық шешіледі. Осы жылғы аудитті орындау барысында, аудиторға екі жылдық төлемақыны да төлеуді компания уәде етеді.

Анықтау керек: Аудитор «Қуантқанның» алдында егер ол компанияның шешімдерімен келіссе, онда оған қандай мәселелер туындайды?

Аудиторлық тексеру жүргізіп жатыпаға аудитор өзінің көмекшісіне клиенттің кассалық тәртіптің тексеру жөнінде тапсырма берді.Көмекші өзінің тексеру барысында қателіктер мен заң бұзушылықтарды айқындаған жоқ және бұл туралы күннен соң аудиторлық қорытынды дайындалды.3 ай

өткеннен соң берілген ұйымды салықтық инспекция тексеріпкассалық тәртіптің сақталмауы бойынша бірқатар қателіктерді анықтағын айыпппұлдық санкциялар салынды.

Анықтау керек:

Берілген ситуация туындауына не себеп болды?

Аудиторлық фирма «Надирбек» АҚ «Барс» тың аудиторы болып табылады. «Надирбек» фирмасы басқа офиске көшуге тілек білдіреді, ал АҚ «Барс» аудиторлық фирмаға өзінің меншігіндегі ғимараттағы жайды үсынады.

ҮЕҰ «Прогресс» бүкіл республика бойынша филиалдары кең тараған. өндіріс пен өнім ассортиментінің бірдей шартына қарамастан, олардың кейбіреулері шығынды. ҮҰЕ «Прогресс» басшылығы аудиторлық фирмаға пайда болған жағдайды шешуге көмектесуді сұранады.

Келісім затын қалыптастыру. Сәйкес аудиторлық қызметтерді көрсету.

АҚ «Марат» қүрылтайшыларының бірі «Внешаудит» аудиторлік фирмаларының бірімен келісім жасауды талап етеді, себебі ұйымның бухгалтерлік есепті тексерудің дұрыстығын тексерудегі қызметті осы аталған мекеменің ген. директорын орнынан алу мақсатындағы қызметке тарту. Аудитордың алатын төлемақысының көлемін қүрылтайшы, осы масатқа жеткеннен соң белгілейтінін айтты.

Айдаров мырза спорт кешенінде 7 жыл бухгалтер болып істеп, жоғары квалификациялы маман болып саналды. Есеп беру кезеңінің басында жұмыстан босатылды және аудиторлық қызмет айналысуға лицензия алды. Спорт кешенінің басшылығы одан міндетті аудиторлық тексеру жүргізуін сұранады.

Жағдайды талдау және негізделген шешім қабылдау.

АҚ «Белый шоколад» та аудит өткізілуде. ЖШС «Бастау» аудиторларын шэй мен конфеттермен сыйлауда жэне күнделікті аудиторларға корап конфеттен сыйға тартуда.

а) Этикалық нормалардың бүзылуын анықтау керек;

в) Аудиторлардың іс әрекетін бакылау;

Есеп 23

Негізгі мәліметтер:

Біріншілік бухгалтерлік құжаттарды қоюды және олардың дұрыс безендіруді болжамды экспертизадан өткізу кезінде аудитор 15000 тіркелген шот-фактуралардың 10000 шот-фактурасы сауда фирмасының тұрақты жабдықтаушыларына ұсынылғанын анықтады. Шот-фактураларды таңдап тексеру керектігін шешіп, аудитор 1000 құжатқа таңдаулық жинтықтың мөлшерін орнатты.

Таңдау интервалының мөлшерін және тексеруге жататын шот-фактураның реттілік нөмерін анықтау.

«Контакт» аудиторлық фирмасының ішкіфирмалық стандартына сай, 10% көлемдегі есептілік көрсеткішінің мэнінің ауытқу маңыздылығы 5-10% интервалда. аудитормен бағаланады, ауытқуы 5% кем ауытқу маңызды емес болып саналады.

Негізгі құралдар

Қорлар

Ақша қаражаттары Дебиторлар

Аудит мақсаты қаржылық есепті тексеру барысында оның қорытындылары бойынша өзінің тәуелсіз пікірін айту.Бұл тексеру анықталған амал мен эдістерді қолдануды талап етеді.

Жоғарыда аталғандардан басқа, түсіндіру керек, аудитор келесі іс әрекет жасайды:

Ішкі бақылаудың жуйесін бағалайды;

Есеітк жазбалардың жүйесін тексереді;

Қүжаттарды тексереді;

Бөлек салалардағы дәлелдерді іздейді;

Кассалық есеп беру және оған косымша кұжаттар бойынша келесі жеткізіп берушілермен мекеме колма-қол ақшамен есептескен:

Кассалық есеп берулер бойынша 5 тамыз күні мекемемен жұмысшыларға

жалақы төлеу үшін 210 000 тенге №398017 чегі бойынша кабылданған, 6 тамыз күні №141 төлеу ведомості бойынша 160 000 руб. берілген, 7 тамыз күні №142 төлеу ведомості бойынша 38 000 тенге берілген, 8-12 тамызда шығыс кассалык ордері бойынша жалакы берілген: Н.Н. Ақбаровқа -1350 тенге., Н.Р. Сейітвке- 800 тенге., 13 тамызда жалакы төлеу үшін алынганнан калған 9000 тенге. соммасы банкке тапсырылган.

Есеп 28

2007 жылы қараша айында «Салют» өндірісітік кәсіпоырыны бухгалтерлік есепті жүргізуде қолданылатын бағдарламаның бұзылуына байланысты аудиторлық фирмаға 2007 жылы аналитикалық және синтетикалық есебін қалпына келтіру туралы ұсыныс жасады. Келісім шарт түзіліп, аудиторлық фирмаға қызметтерінің ақшасы төленіп, 2007 жылы желтоқсан айында кәсіпорындағы есеп қалпына келтірілід. 2008 жылы қаңтар айында «Салют» өндірістік кәсіпорны осы аудиторлық фирмаға 2007 жылдың есебінің аудиторлық тексеруін жүргізуге келісімшартқа тұруға ұсыныс жасады.

1) Аудиторлық фирмаға берілген ұсынысты қабылдай алады ма, жоқ па ?

2) Аудиторлық фирма «Салют» өндірістік кәсіпорынның 2008 жылы есебін аудиторлық тексеру туралы келісім шартқа тұра алады, әлде жоқ па

Есеп 29

Біріншілік бухгалтерлік құжаттарды қоюды және олардың дұрыс безендіруді болжамды экспертизадан өткізу кезінде аудитор 15000 тіркелген шот-фактуралардың 10000 шот-фактурасы сауда фирмасының тұрақты жабдықтаушыларына ұсынылғанын анықтады. Шот-фактураларды таңдап тексеру керектігін шешіп, аудитор 1000 құжатқа таңдаулық жинтықтың мөлшерін орнатты.

Таңдау интервалының мөлшерін және тексеруге жататын шот-фактураның реттілік нөмерін анықтау.

2008 қаңтар айында «Салют» өндірістік кәсіпорыны өзінің өндірістік қызметін кеңейтуге банкке несие алу туралы өтініш жасады. Банк кәсіпорынның несие-қабілеттігін бағалау үшін 2007 жылғы бухгалтерлік есеп берулер мен оның шынайылығын дәлелдейтін аудитолық қорытындыны талап етті. «Аудиторлық қызмет» туралы ҚР-ның Заңына сәйкес «Салют» өндірістік кәсіпорын жыл сайынғы міндетті аудиторлық тексеруден өтпейді. Дегенмен 2007 жылы желтоқсан айында кәсіпорында салықтық инспекциямен кешенді есеп берудің шынайылығының дәлелі ретінде инспекция тексеруінің актісін ұсынады.

Банк «Салют» өндірістік кәсіпорыны өндірісті кеңейту мақсаттарына коммерциялық несиені беру туралы шешім қабылдайды ?

1) Қаржылық есепберу барлық негіздер бойынша шынайы

2) Кәсіпорынның салықтық декларациясы салықытық Кодекстің талаптарына жауап бермейді

3) Цех басшысы өзіне жүктелген міндеттерді орындамайды.

4) Республикалық, мемелекеттік кәсіпорын бюджеттік құралдарды (қаржыларды) мақсатсыз пайдаланған

5)Агроөнеркәсіптік корпорация әскери бөлімге азық-түлік жеткізу келісім шарттарын орындап жатыр.

6) Бас кәсіпорынның филиалы ҚР-ның «Еңбек туралы» Заңындағы жұмысқа персоналды қабылдау бойынша ережені қадағаламаған

7) Маркетинг бөлімі тиімсіз жұмыс істейді.

8) Әкімшіліктердің есеп берулері ақша қаражаттарының нақты түсімі мен шығынын дұрыс сипаттайды.

9) Бас (аналық) компаниямен қабылданған есеп саясатын еншілес кәсіпорынның жұмысшыларының қадағаламағандығы анықталады.

А) Аудит түрін (типін) көрсет:

- қаржылық есеп беру аудиті

- сәйкестендіру аудиті

- операциондық аудит

Б) Аудитор типін (түрін) анықта:

- тәуелсіз

- ішкі

- салықтық комитет

С) Қаржылық есеп беру

- акционер

- кәсіпорын әкімшілігі

- Республикалық Министрліктер,ведмоствалар

Құрылыс материалдарының өндірісі бойынша АҚ-ның басшылығы аудиторлық компанияға есеп беру жылында АҚ-ның қызметінің қорытындысы бойынша инициативті аудит жүргізу ұсынысымен келді. Клиенттің бизнесімен танысу кезінде аудитор АҚ-ның қолма-қол ақшамен есеп айырысатын халыққа құрылыс материалдарын сату-сатып алумен айналысатынын анықтады. Халыққа құрылыс материалдарын сату-сатып алу көлемі жалпы сату-сатып алу көлемінің 30%-н құрайды.

Аудиторлық тексерудің жұмыс бағдарламасын өңдеу және біріншілік аудит кезінде ерекше көңіл бөлуді талап ететін бағыттарды көрсету.

Экономикалық субьектінің бухгалтерлік есеп беруінің тәуелсіз экспертизасы кезінде аудитормен мына жағдайларда алынған дәлелдеулер қолданылған:

1. 
   экономикалық субьекттің біріншілік бухгалтерлік құжаттарды тексеру кезінде;
   
2. 
   материалдық құндылықтардың инвентаризациясына қатысу кезінде;
   
3. 
   үшінші тұлғадан алған құжаттарды тексеру кезінде;
   
4. 
   акционерлердің реестрінен алынған құжаттарды тексеру кезінде;
   

Аудиторлық дәлелдеулердің сенімділік дәрежесін анықтау және оларды мәндік дәрежесіне қарай бөлу.

Субьект 40000 тенге құны бар қысқа мерзімді бағалы қағаздар сатып алды. Делдалдық ұйымның сыйақы төлеу шығындары келісім сомасының 10 %-н құрады. Бухгалтерлік есепте жазбалар жасалған.

Бағалы қағаздар сатып алынды

Дт 1120 «Акция» 40000

Кт 3540 «Басқалар» 40000

Делдалға сыйақы есептен шығарылды::

Дт 7210 «Жалпы және әкімшілік шығындар» 4000

Кт 3540 «Басқалар» 4000

Делдалға қызметі үшін төленді:

Дт 3540 «Басқалар» 44000

Кт 1040 «Есеп айырысу шоты» 44000

Талап етіледі:

1. 
   Жазбалардың дұрыстығын тексеру
   
2. 
   Сәйкесінше қорытындылар жасау.
   

«Вега» АҚ 150000 тенгеге тауарлар стаып алды. Олар бухгалтерлік есепте былай жазылған: Дт 201 Кт 671. келесі бухгалтерияда тауар құнын қателесіп өндіріс шығындарына жатқызылған: Дт 901 Кт 201. тексеру кезінде бұл тауарлардың сатылғаны анықталды. Сатушыдан келген қаражаттар

Дт 1040 Кт3540 240000 тенге болған.

Талап етіледі:

Тауарларды сату-сатыпалу бойынша дұрыс корреспонденциялық шот құру.

I-нұсқа