INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
«GLOBAL SCIENCE AND INNOVATIONS 2020: CENTRAL ASIA»
NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, FEB-MARCH 2020
167
ko‘rgazmaliligini, o‘qituvchiningnutqini va o‘quvchilar harakatini o‘z ichiga iladi, buning
natijasida idrokda (ko‘rish, eshitish, teri sezgisi belgilarida) birlik tug‘iladi. Bu esa
o‘qituvchining aytganlarini bolalarning zehnan o‘ylab olishiga va o‘sha aytilganlarini ifodalab
berishlariga, ya’ni didaktik o‘yinlar qoidalarini o‘quvchilarning o‘zlari bajarishlariga imkon
beradi. Didaktik o‘yinlarning bu tarzda tuzilish xususiyatlari o‘quvchilar faoliyatini tahlil qilish
imkoniyatini beradi. Shuning uchun ham barcha o‘quvchilar o‘yin vaqtida qiziqish bilan harakat
qiladilar.
O‘yinlar bolaning his-tuyg‘usiga ta’sir etib, unga o‘qishga ijobiy munosabat va qiziqish
xislatini tarkib toptiradi. O‘quvchilar o‘yinni zo‘r mamnuniyat bilan o‘ynaydilar, o‘yin
boshlanishini esa sabrsizlik bilan kutadilar, ularning ongida ertangi o‘quv kunining quvonchli
manzarasi gavdalanadi.
Didaktik o‘yin mashg‘ulotlarining o;ziga xos xususiyatlari:
Syujetli –rolli o‘yinlar:
Fanning turli sohalarida qo‘lga kiritilgan yutuqlarni yoritish, fanlararo bog‘lanishlarni
amalgam oshirish, tabiatdagi va kundalik hayotdagi muammolarni imkoniyati yaratilganda,
kundalik hayotdagi ijtimoiy munosabatlarni, tabiat ob’yektlari va tabiiy hodisalar o‘rtasidagi
aloqalar va bog‘lanishlarni adabiy-badiiy tarzda yoritish, muayyan rollarni bajarish orqali
bilim,ko‘nikmalarni egallashdan iborat.
Ijodiy o‘yinlar:
Avval o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalarni rivojlantirish imkoniyati yaratilgan,
muammoli vaziyatlarni avval o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalarni ijodiy qo‘llash orqali hal
etish, ijodiy izlanish natijasida yangi mavzuni o‘zlashtirishdan iborat.
Ishbilarmonlik o‘yini. Auksion:
Turli ob’yektlarga tavsif berish, ularni taqqoslash imkoniyatiga ega bo‘linganda,
jamiyatdagi ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar asosida ta’lim oluvchilarning dunyoqarashini
kengaytirish, kasbga yo‘llash, auksionda ishtirok etish orqali yangi mavzuni o‘zlashtirishdan
iborat.
Konferensiya:
Fanning turli sohalariga oid bilimlar mujassamlashgan va qo‘lga kiritilgan yutuqlarni
yoritish, fanlararo bog‘lanishlarni amalga oshirish imkoniyati vujudga kelganda, qo‘shimcha va
mahalliy materiallar bilan tanishtirish, ilmiy-ommabop adabiyotlar bilan mustaqil ishlash,
yoshlarni mustaqil hayotga tayyorlash, kasbga yo‘llash.bilan.
Matbuot konferensiyasi:
Asosan, “Muxbir” va “Fuqarolar yig‘ini raisi” maqomini olib, dolzarb muammolar ustida
fikrlashiladi.
O‘qituvchi didaktik o‘yinli mashg‘ulotlarni o‘tkazishga jiddiy tayyorgarlik ko‘rishi va
uni o‘tkazishda quyidagi didaktik talablarga rioya qilishi lozim:
- didaktik o‘yin mashg‘ulotlar dasturda qayd etilgan mavzularning ta’limiy, tarbiyaviy va
rivojlantiruvchi maqsad hamda vazifalarini hal qilishga qaratilgan bo‘lishi;
- jamiyatdagi va kundalik hayotdagi muhimmuammolarga bag‘ishlanib, ular o‘yin
davomida hal qilinadi;
-barkamol shaxsni tarbiyalash tamoyillariga va sharqona odob-axloq me’yorlariga mos
kelishi;
-o‘yin tuzilish jihatdan mantiqiy ketma-ketlikda bo‘lishi;
-mashg‘ulotlardavomida didaktik prinsiplarga amal qilinishi va eng kam vaqt sarflanishiga
erishish kerak.
O‘yinlar o‘qitish vazifasiga xizmat qiladi va qiziqarli, maroqli, tushunarli darajada olib
boriladi. Bolalar g‘olib chiqish maqsadida jonu dili bilan mashq qiladilar, berilgan har bir
topshiriqni albatta bajarishga odatlanib qoladilar, ularda didaktik topshiriqlarni bajarishga
|