«Қолданбалы программалық жабдықтар»

Под ред. С.В. Симоновича. Информатика. Базовый курс. 2-е издание. -СПб.: Питер, 2005

1. 
   Машықтану сабақтарының жоспары
   

Компьютерлік графика түрлері, олардың қолданыстарын білу. Файлдарды қандай форматта сақтағанда тиімді екенін меңгеру.

Сұрақтар:

1. Бейнелердің кескінделуіне байланысты компьютерлік графика қандай түрлерге бөлінеді?

2. Растрлық графиканы қалай түсінесіз?

3. Векторлық графиканы қалай түсінесіз?

4. Фрактальды графика немен ерекшеленеді?

5. Ғылыми графика?

6. Инженерлі графика?

7. Көркем графика?

8. Жарнамалық графика?

9. Иллюстративті графика?

10. Үш өлшемді графика?

2-тақырып: Шығармашылық баспа жүйесі PageMaker программасы.

Мақсаты:

PageMaker жүйесінің қызметін, оның негізгі элементтерін білу керек. Басқа баспалау жүйелерінен ерекшелігін айқындай білу.

1. 
   Қандай баспалау жүйелері бар және олар бір-бірінен қалайша ерекшеленеді. Олардың ұқсасатықтары қандай?
   
2. 
   Электронды және баспаланған шығармалардың айырмашылығы неде?
   
3. 
   үстелдік баспалау жүйелері не үшін арналған?
   
4. 
   Мәтіндік процессорда қандай операцияларды орындаған тиімді?
   
5. 
   PageMaker жүйесінің негізгі артықшылықтары неде?
   
6. 
   PageMaker жүйесімен жұмыс кезінде қандай негізгі элементтер қолданылады?
   
7. 
   Мәтіндік редактор мен баспалау жүйелерінің қандай айырмашылықтарын білесіздер?
   

Мәтіндер және абзацтармен жұмыс істеуде қолданылатын құралдардың және тақталардың қызметтерін білу.

Сұрақтар:

1. 
   Бұрын сақталған файл қалай ашылады?
   
2. 
   Мәтінді пернетақтадан публикацияға қатыссыз қалай енгізеді?
   
3. 
   Теру жолағында мәтінді редактрлеу қалай жүреді?
   
4. 
   шрифтердің негізгі сипаттамалары?
   
5. 
   мәтінді қалайша форматтайды?
   
6. 
   мәтіндік блокты қалай түсінесіз?
   
7. 
   PageMaker программасындағы абзац ұғымы?
   
8. 
   Абзацтың негізгі сипаттамалары қандай?
   

Сұрақтар:

1. 
   PageMaker жүйесінде қандай графикалық объектілер бар?
   
2. 
   Объектілер қалай салынады және форматтау жұмыстары қалайша жүргізіледі?
   
3. 
   Объектілерге қандай амалдар қолдануға болады?
   
4. 
   Фрейм ұғымын қалайша түсінуге болады? Ол қандай жағдайда қолданылады?
   
5. 
   Стильдер қолданушының қандай жұмысын жеңілджетеді?
   
6. 
   Стильдердің қандай түрлері бар?
   
7. 
   Қолданушы стилі қалайша құрылады?
   
8. 
   Қандай түстер палитралары осы жүйеде қолданылады?
   
9. 
   Түстер палитралары бір-бірінен қалайша ерекшеленеді?
   
10. 
    Фреймдердің қандай түрлері бар?
    

PageMaker жүйесіндегі негізгі редакторларды және олардың қызметтерін жетік білу.

Сұрақтар:

1. 
   PageMaker жүйесі неше режимде жұмыс істей алады?
   
2. 
   Текстік редактордың қызметі қандай?
   
3. 
   Текстік редакторды қалай шақыруға болады? Негізгі терезесінің интерфейсі қандай?
   
4. 
   PageMaker жүйесіндегі текстік редактордың басқа текстік редакторларға ұқсастығы неде?
   
5. 
   текстік редактормен жұмыс қалайша аяқталады?
   
6. 
   PageMaker жүйесіндегі кестелік редактор қандай жеңілдіктер туғызады?
   
7. 
   кестелік редакторды қалайша шақыруға болады?
   
8. 
   кесте параметрлері қалай беріледі?
   
9. 
   кестеге қандай форматтау жұмыстары жүргізіледі?
   
10. 
    кестені файлда қалай сақтайды?
    

Жүйенің негізгі басқару элемеенттерінің қызметтерін білу. Мәтінмен және графикамен жұмыс жасау ерекшеліктерін түсіну.

Сұрақтар:

1. 
   Программаны басқару элементтері нешеге бөлінеді?
   
2. 
   Меню қатарының қызметі?
   
3. 
   Құралдар тақтасының негізгі қызметі?
   
4. 
   Өлшемдер тақтасының негізгі қызметі?
   
5. 
   Құжат макеті тақтасының негізгі қызметі?
   
6. 
   Мәтінмен жұмыста қолданылатын тәсілдер?
   
7. 
   Графикалық бейнелерді қалай орналастырады?
   
8. 
   графика және мәтіннің өзара әсері қандай?
   

Жұмыс істеудегі жүйенің негізгі артықшылықтарын түсіне білу.

Сұрақтар:

1. 
   Құжаттар шаблондары не үшін арналған?
   
2. 
   өңдеу стильдері ұғымына не енеді?
   
3. 
   Мөлдір түс деген не? Ол не үшін қолданылады?
   
4. 
   Объектілер кітапханасы деп нені түсінесіз? Ол қандай артықшылықтарды көрсетеді?
   
5. 
   Құжатты алдын ала неге көреді деп ойлайсыз және оны қалай іске асырады?
   

Сұрақтар:

1. 
   Векторлық графиканың негізгі түсініктері?
   
2. 
   CorelDraw программасының интерфейсінің ерекшелігі.
   
3. 
   Басқару элементтерінің қандай түрлері бар?
   
4. 
   CorelDraw программасының қандай версияларын білесіз?
   
5. 
   Безье қисығы?
   
6. 
   Программада қолданылатын негізгі құралдар?
   
7. 
   CorelDraw программасында чертеждар салу үшін қандай құрал қолданылады.
   
8. 
   Программада қандай тақта үнемі өзгеріп отырады?
   
9. 
   Құрал белгіленбеген кезде қасиеттер тақтасында ненің қасиеті көрінеді?
   
10. 
    Векторлық графика объектілерінің негізгі қасиеті?
    

1. Программа тарихы?

2. Программа интерфейсі?

3. Жаңа құжат қалай құрылады?

4. Редактордың құралдары?

5. Құралдар палитралары және олардың негізгі қызметтері мен қасиеттері?

6. Бейнелерді құру тәсілдері?

7. Контурларды редактрлеу қалай жүргізіледі?

8. Күрделі контурлер қалайша құрылады?

9. Мәтіндік объектілермен жұмыс?

10. Векторлық бейнелерді растрлау?

12-тақырып. Графикалық редактор PhotoShop программасы. Программа қызметі, құралдары, қолданыстары, кескіндермен жұмыс істеу техникалары.

Мақсаты:

Графикалық редактор PhotoShop программасының негізгі қызметін білу. Тондық және түстік коррекция ұғымдарын толық меңгеру.

Сұрақтар:

1. PhotoShop экранының ерекшелігі неде?

2. Палитралар қызметі және түрлері?

3. Жылдам маска режимі не үшін қолданылады?

4. Тондық коррекция деген не және не үшін қолданылады?

5. Гамма коррекция дене не және не үшін қолданылады?

6. PhotoShop программасында қандай палитралар бар. Қызметтері?

Мақсаты: Қабаттар, каналдар және мәтіндік бейнелермен жұмысістеудегі ережелерді түсіну.

Сұрақтар:

1. PhotoShop программасындағы қабат ұғымы?

2. Қабатты қалай құрады?

3. Қабаттарға эффектлер қалай құрады?

4. Жылдам маска рекжимі деген не? Ол не үшін қолданылады?

5. Масканы қалай редакторлейді?

6. Бейнеге мәтін қалай қосылады?

7. Мәтіннің қандай параметрлерін ауыстыруға болады?

8. Фильтрлер не үшін қолданылады?

9. Бейнені сақтау үшін арналған қандай файл форматтарын білесіздер?

Сұрақтар:

1. Қандай математикалық пакеттерді білесіздер?

2. MatCAD пакетінің тарихы?

3. Басқа математикалық пакеттерден ерекшелігі?

4. Құралдар тақталарын атаңыз және олардың негізгі қызметтері?

5. Программада графиктер қалай салынады?

6. Мәндер кестесін қалай тұрғызуға болады?

7. Үш өлшемді графиктер қалайша форматталады?

8. мәтіндік облыстар қалай ұйымдастырылады және оларға нелер енеді?

9. мәтіндік, математикалық және графикалық облыстарда шрифтер қалай форматталады?

10. Нәтижені қалай алуға болады?

Мәліметтерді сканерлеудің негізгі принциптерін білу.

Сұрақтар:

1. Сканер құрылғысы не үшін арналған?

2. Негізігі сканерлеу программалары?

3. Fine Reader программасының негізгі терезелері?

4. Сканерлеу процессі қандай негізгі кезеңдерден өтеді?

5. Блоктарды танудың қандай типтерін бар?

6. Сканерленетін мәтіннің тек бір бөлігін ғана қалай сканерлеуге болады?

7. Сканерлердің қандай типтерін бар?

8. Фотоларды қандай мүмкіншілікпен сканерлеген дұрыс деп санайсыз?
3.Зертханалық сабақтар

1-тақырып. Алғашқы жариялымды құру. Мәтіндермен жұмыс.

Мақсаты: PageMaker жүйесіне ену және жаңа жариялым файлын құру. Жүйе терезесімен танысу. Жариялымды сақтауды үйрену. Мәтінді теру және оны форматтауды үйрену.

2-тақырып. Графикалық объектілермен жұмыс

Мақсаты: PageMaker жүйесі құралдарымен графикалық объектілер салып үйрену. Салынған объектілерді редакторлеу.

3-тақырып. Арнайы әсерлер мен тәсілдерді қолдану.

Мақсаты: Объект контурын маскілеу.

4-тақырып. Фреймдермен жұмыс.

Мақсаты: Фрейм қалай құрылатынын ұғыну. Фрейм ішін толтыру.

5-тақырып. PageMaker жүйесіндегі кестелік редактормен жұмыс.

Мақсаты: PageMaker жүйесінде кестелік редакторды шақыру. Кесте қосу, мазмұнмен толтыру, оларды редакторлеу.

6-тақырып. CorelDraw графикалық редакторымен танысу. Графикалық объектілерді қолданып иллюстрация құру.

Мақсаты: CorelDraw редакторының терезесінің элементтерімен танысу. Векторлық графикамен жұмыс істеу тәсілдерін игеру. CorelDraw 13 графикалық редакторында иллюстрация құрып үйрену.

7-тақырып. Мәтіндермен жұмыс.

Мақсаты: Қарапайым және фигуралы мәтіндерді қолданып иллюстрациялар дайындау. Мәтіндерді бір түрінен екіншісіне түрлендіру. Мәтіндерді форматтау.

8-тақырып. Логикалық амалдарды қолдану.

Мақсаты: CorelDraw программасындағы логикалық операцияларды және объектілер формаларын өзгерту құралдарын қолданып төмендегі тісті доңғалақты салу.

9-тақырып. График салу.

Мақсаты: CorelDraw программасындағы тор, Безье қисығы құралдарын және мәтінмен жұмыс істеуді пайдаланып төмендегі графикті салу.

10-тақырып. Чертеж салу.

Мақсаты: CorelDraw программасындағы өлшемді сызықтар, өрнекпен бояу және перспектива қосу құралдарын пайдалана білу. Төменде көрсетілгендей чертеж салу.

11-тақырып. Adobe PhotoShop графикалық редакторында сапасы төмен бейнелерді редактрлеу.

Мақсаты: Adobe PhotoShop программасын іске қосу, файл құра білу және бұрын дайындалған файлды ашу. Дайын болған файлды сақтай білу. Сапасыз бейнелерді редактрлеуді және оларды өңдеуді үйрену. Реңдік және түстік коррекциялар тәсілдерін Adobe PhotoShop программасында графикалық бейнелермен жұмыс кезінде меңгеру.

Тапсырма. Оқытушы ұсынған үлгі бойынша тапсырманы орындау.

СОӨЖ№1. Көппарақты публикациялармен жұмыс істеу ерекшеліктері.

СОӨЖ№2. Баспалау жүйелерінде түстермен жұмыс.

СОӨЖ№3. «Шикі» түпнұсқа-макетті аяқтау.

СОӨЖ№4. Публикацияны баспалау.Тақырыптық бағыттауышты құру.
Растрлық графикалық редакторлар тарауы бойынша қарастырылатын тақырыптар.

СОӨЖ№5. Гамма-коррекция.Жергілікті-коррекция.

СОӨЖ№6. Фильтрлер.Каналдар.

СОӨЖ№7. Бейнелерге монтаж жасау.

СОӨЖ№8. Символдарды вектрлық түрленуі.

СОӨЖ№9. Векторлық бейнелерді растрлау.

СОӨЖ№10Растрлық бейнелерді векторлау.

СОӨЖ№11. Математикалық жүйелерде теңдеулер және теңсіздіктер жүйелерін шешу.

СОӨЖ№12. Математикалық пакеттердегі программалау элементтері.

Құжаттарды сканерлеу тарауы бойынша қарастырылатын тақырыптар.

СОӨЖ№13. Күрделі құжаттарды сканерлеу.

СОӨЖ№14. Сканер мен операциялық жүйелердің байланысы.

СОӨЖ№15. Мәтіндерді автоматты түрде тану.

4.2 Студенттердің өздік жұмыстарының құрылымы:

СӨЖ №1

Баспа жүйесі QuarkXPress программасы программасымен толық танысу.

Растрлық редактор Corel PhotoPaint программасымен толық танысу.

Векторлық редактор Adobe Illustrator программасымен толық танысу.

Математикалық есептеулерді автоматтандыратын Matlab жүйесімен толық танысу.

Құжатты сканерлеу. Cunei Form программасымен толық танысу.

3D StudioMax программасымен толық танысу.

2-тақырып: «Растрлық графика программалары»

3-тақырып: «Векторлық графика программалары»

4-тақырып: «Инженерлік графика программалары»

5-тақырып: «Жарнамалық графика программалары»

6-тақырып: «Интернетке арналған графика программалары»

7-тақырып: «Іскер графика программалары»

8-тақырып: «Аудама программалар»

9-тақырып: «Фрактальды графика»

10-тақырып: «Графикалық мәліметтерді енегізу және шығару құрылғылары»