Өндірістік экология пәні бойынша 050608 – Экология мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған



Дата01.07.2016
өлшемі153.63 Kb.
#169208
түріЖұмыс бағдарламасы
Жұмыс бағдарламасы Ф СО ПГУ 7.18.2/06

Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі


С.Торайғыров атындағы Павлодар Мемлекеттік университеті
Экология кафедрасы

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ




Өндірістік экология пәні бойынша

050608 – Экология мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған



Павлодар





Мамандықтың мемлекеттік жалпы білім беру стандарты және типтік бағдарламасы негізінде әзірленген жұмыс бағдарламасының бекіту парағы






Ф СО ПГУ 7.18.1/06



БЕКІТЕМІН

Оқу ісі жөніндегі проректор

____________Н.Э.Пфейфер

«___»___________ 2008 ж.


Құрастырған: аға оқытушы Төлеужанова Ә.Т. _______________

Экология кафедрасы

Өндірістік экология пәні бойынша


050608 Экология мамандығы студенттеріне арналған



ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Жұмыс бағдарламасы 050608 Экология мамандығының мемлекеттік стандартты ҚРМЖМБС 3.08.072 – 2004 және ҚР БжҒ министрлігінің 11 мамыр 2005 жылы № 289 бұйырығымен бекітілген типтік оқу бағдарламасы негізінде әзірленді
Кафедра отырысында ұсынылған 2007ж. «05» 12 №4 хаттама
Кафедра меңгерушісі ________________________ Альмишев У.Х.


Биология-химия факультетінің әдістемелік кеңесімен мақұлданған

2007ж. «21» 12 №5 хаттама


ӘК төрайымы ________________________ Жапаргазинова К.Х

КЕЛІСІЛГЕН

Факультет деканы__________________ Базарбеков Қ.О. «___»__________200__ж.



ЖБжӘҚ МАҚҰЛДАҒАН

ЖБжӘҚ бастығы __________________ Головерина Л.Т. «___»__________200__ж.



Пәннің мақсаты мен міндеттері және оның оқу процесіндегі орны
Пәнді оқытудың мақсаты – студенттерді адамзат пен табиғат арасындағы қарым-қатынастарының негізгі ұғымдар мен материалдық қажеттіліктерді өтеу арысындағы туындайтын қарама-қайшылықтармен және табиғи жүйелердің даму заңдылықтары, қоршаған орта ресурстарының және оларды пайдалану ерекшеліктерінен болатын құбылыстарымен таныстыру
Пән оқудың міндеттері – студенттерді адам мен табиғат арасындағы байланыстың негізгі жолдарын түсіндіріп, оқыту;

ғылыми-техникалық прогресстің жағымды, жағымсыз жақтарын түсіндіру;

әртүрлі өндіріс көздерінің биосфераның басты компоненттеріне әсер ету бағыттарымен жолдарын және одан туындайтын зардаптарымен таныстыру

өндіріске қажетті ресурстар классификациясы мен оларды іске қосқаннан кейін шығатын ластаушы заттардың топтамасымен таныстыру;

қоршаған ортаның мониторингісін жүргізудің негізгі әдістері мен жолдарын менгеру
Пән оқу студенттер білу керек:

Шаруашылық қызметтермен қоршаған орта ресурстар аралығындағы байланыстар сипатын;

Жекелеген өндіріс көзімен қоршаған орта ресурстары аралығындағы байланыс сипатын;

Жекелеген және комплекстік өндіріс көздерінің бөліп шығаратын зиянды қалдықтарының топтамасын және олардың қоршаған ортаға тигізетін әсер-ықпалдар сипатын;

Топтық әсер-ықпалдарын бағалау;

Өндіріс көздерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсер-ықпалдар деңгейін төмендететін жолдарын, әдіс-тәсілдерін.


Биосфераның түрлі компоненттеріне жүріп жатқан процестерді сараптауды; өндіріс көздерінен бөлініп шығатын зиянды заттардың кері әсерін анықтауды, айқындауды көре білуді; өндіріс көздерінің технологиялық процестерін экологизациялаудың әдіс-амалдарын жүргізуді; оқу барысында алған білімін өзінің тәжірбиелік, шаруашылық қызметтерінде пайдалануды. істей білулері керек.
Перереквизиттері: химия, физика, экология, топырақтану.

Пәннің тақырыптық Ф СО ПГУ 7.18.2/07



жоспары

Пәннің мазмұны

Пәннің тақырыптық жоспары




Пәннің тақырыптарыны аты

Сағат саны

Дәріс

Тәж

Зерт

СӨЖ

1

Адам және табиғат

2







5

2

Табиғи жүйелердің ресурстары

3

3




6

3

Табиғи ортаның сапалылығы

4

3




7

4

Қоршаған ортаның ласташылары. Өндіріс көздері

4

3

4

7

5

Қоршаған ортаға тиетін әсер-ықпалды бағалау

4

3

4

7

6

Өндіріс көздерінің табиғи ортаға тигізетін қауіпті әсерлер деңгейн азайтып, төмендеу мүмкіндіктері

4

6

4

7

7

Экологизация принциптері

4

6




7

8

Қоршаған ортаны комплексті сараптау

3

6

3

7

9

Қоршаған ортаны қорғауды құқықтық нормалары

2

6




7




Барлығы

30

30

15

60


Пәннің теориялық бөлімінің мазмұны

Дәрістік сабақтардың мазмұны
1 Тақырып Адам және табиғат

Табиғат адамзаттың материалдық және рухани қажеттіліктерін қамтамасыз ететін бірден-бір ошақ көзі. «адамзат-қоғам-табиғи орта». Қазақстан Республикасының табиғи ресурстары және олардың өндіріс көздерін дамытудағы маңызы. Ғылыми-технологиялық прогресс. Ғылыми-теххникалық прогресстің екі жақты сипаты.


2 Тақырып Табиғи жүйелердің ресурстары

Ресурстарды пайдаланудың аумақтылығын анықтайтын негізгі факторлар. Табиғи ресурстардың топтамасы (классификациясы) қоршаған орта ресурстарымен болатын қарым-қатынас ерекшеліктері. Гидросфера, литосфера, ресурстарын пайдалану мүмкінділіктері. Атмосфера ресурстары және күн сәулелері.


3 Тақырып Табиғи ортаның сапалылығы

Су, жер ресурстары, атмосфералық ауа. Радиоактивті ластану. Шу, тербеліс және электромагниттік әсерлер. Табиғи ортаның түрлі, өте қауіпті ластаушы заттармен ластануы.


4 Тақырып Қоршаған ортаның ласташылары. Өндіріс көздері

Отынды-энергетикалық комплекс. Металлургиялық өндіріс. Химиялық және мұнай-химиялық комплекс. Жол-транспорттық комплекс. Атомдық электростанциялар. Пайдалы қазбалар өндірісі. Машина жасау. Ауылшаруашылық өнірісі. Коммуналдық-тұрмыстық шаруашылық. Техногендік авариялар, апаттар – олардың экологиялық зардаптары. Ластаушы затар топтамасы: газ тәріздес, сұйық және қатты түрлері. Таралу көздері.


5 Тақырып Қоршаған ортаға тиетін әсер-ықпалды бағалау

Қоршаған орта – барлық тіршілік иелерінің негізгі мекені. Халық денсаулығының жай-күйі мен мекен ортасының өзгерістерін бағалауды критерийлері. Табиғи ортаның өзгерістерінен болатын зардаптарды бағалау. өндіріс көздерінің экологиялық критерийлері және қоршаған ортанын анықтаушылық (айқындаушылық) маңызы. Шикізатты қазып шығарып алудың жаңа әдіс-амалдары және жаңа энергия түрлері.


6 Тақырып Өндіріс көздерінің табиғи ортаға тигізетін қауіпті әсерлер деңгейін азайтып, төмендету мүмкіндіктері

Кері әсерлер деңгейін төмендетудің негізгі бағыттары. Қалдықсыз өндіріс концепциялары. Қалдықсыз және жартылай қалдықсыз технологиялардың негізгі бағыттары. Қалдық, шайынды сулар бөлініп шықпайтын өндіріс көздері. Өнірістік шайынды суларды тазалау. Өндіріс көздерінің ластаушы газ тәріздес, сұйық, қатты заттар түрлерінің мөлшерін азайту, жою шаралары, сонымен қатар автотранспорттан бөлінетін зиянды заттарды төмендету жолдары. Рекультивациялық жолдар (тау-техникалық және биологиялық рекультивация).


7 Тақырып Экологизация принциптері

Өндіріс көздерін экологизациялаудың негізгі бағыттары мен міндеттері. Өндірістік технологиялардың экологиялық жағдайын сараптау тұрғысынан қарастыратын принциптер. Өндіріс көздерін жақсартатын ресурстарды пайдалану арқылы экологизациялау. Ресурстарды пайдалануды қалыпты деңгейлерге келтіру (оптималдау).


8 Тақырып Қоршаған ортаны комплексті сараптау

Қоршаған табиғи орта мониторингісі, қоршаған орта мониторингісінің ғылыми негіздері. Қоршаған ортаны қорғау аймағындағы білім мен зерттеулердің ұйымдастыру, оларды біріктіру, белгілеу және бағыттау жағдайларын жақсартатын өзекті деген мәселелерді шешу.


9 Тақырып Қоршаған ортаны қорғаудың құқықтык нормалары

Қоршаған табиғи ортаны қорғаудың құқықтық негіздері. Қоршаған ортаны қорғаудың міндеттері мен маңызы. Жер қойнауын, жер қабатын, атмосферлік ауаны және су жүйелерін қорғайтын заңдар мен заңдылықтар. Мұхит, теңіз суларының ластану деңгейлеріне бақылау жүргізу. Өсімдіктер мен жануарлар дүниесін қорғау жолдары. Қоршаған ортаны қорғаудың халықаралық құқықтық негіздері.


Зертханалық сабақ мазмұны
1 Тақырып Қоршаған ортаның ласташылары. Өндіріс көздері

2 Тақырып Қоршаған ортаға тиетін әсер-ықпалды бағалау

3 Тақырып Өндіріс көздерінің табиғи ортаға тигізетін қауіпті әсерлер деңгейін

4 Тақырып Қоршаған ортаны комплексті сараптау

Әдебиет: [1], [2], [3], [4], [5], [7], [8]



Тәжірибелік сабақ мазмұны




Тақырыбы

Мазмұны

Әдебиет

1

Табиғи жүйелердің ресурстары

Ресурстарды пайдаланудың аумақтылығын анықтайтын негізгі факторлар. Табиғи ресурстардың топтамасы (классификациясы) қоршаған орта ресурстарымен болатын қарым-қатынас ерекшеліктері. Гидросфера, литосфера, ресурстарын пайдалану мүмкінділіктері. Атмосфера ресурстары және күн сәулелері.

[1], [2], [5], [6]


2

Табиғи ортаның сапалылығы

Су, жер ресурстары, атмосфералық ауа. Радиоактивті ластану. Шу, тербеліс және электромагниттік әсерлер. Табиғи ортаның түрлі, өте қауіпті ластаушы заттармен ластануы.

[1], [3], [5], [6], [8]


3

Қоршаған ортаның ласташылары. Өндіріс көздері

Отынды-энергетикалық комплекс. Металлургиялық өндіріс. Химиялық және мұнай-химиялық комплекс. Жол-транспорттық комплекс. Атомдық электростанциялар. Пайдалы қазбалар өндірісі. Машина жасау. Ауылшаруашылық өнірісі. Коммуналдық-тұрмыстық шаруашылық. Техногендік авариялар, апаттар – олардың экологиялық зардаптары. Ластаушы затар топтамасы: газ тәріздес, сұйық және қатты түрлері. Таралу көздері.

[1], [2], [3], [4], [7]


4

Қоршаған ортаға тиетін әсер-ықпалды бағалау

Қоршаған орта – барлық тіршілік иелерінің негізгі мекені. Халық денсаулығының жай-күйі мен мекен ортасының өзгерістерін бағалауды критерийлері. Табиғи ортаның өзгерістерінен болатын зардаптарды бағалау. Өндіріс көздерінің экологиялық критерийлері және қоршаған ортанын анықтаушылық (айқындаушылық) маңызы. Шикізатты қазып шығарып алудың жаңа әдіс-амалдары және жаңа энергия түрлері.

[1], [2], [3], [4], [7], [8]


5

Өндіріс көздерінің табиғи ортаға тигізетін қауіпті әсерлер деңгейн азайтып, төмендеу мүмкіндіктері

Кері әсерлер деңгейін төмендетудің негізгі бағыттары. Қалдықсыз өндіріс концепциялары. Қалдықсыз және жартылай қалдықсыз технологиялардың негізгі бағыттары. Қалдық, шайынды сулар бөлініп шықпайтын өндіріс көздері. Өнірістік шайынды суларды тазалау. Өндіріс көздерінің ластаушы газ тәріздес, сұйық, қатты заттар түрлерінің мөлшерін азайту, жою шаралары, сонымен қатар автотранспорттан бөлінетін зиянды заттарды төмендету жолдары. Рекультивациялық жолдар (тау-техникалық және биологиялық рекультивация).

[1], [2], [3], [4], [7]


6

Экологизация принциптері

Өндіріс көздерін экологизациялаудың негізгі бағыттары мен міндеттері. Өндірістік технологиялардың экологиялық жағдайын сараптау тұрғысынан қарастыратын принциптер. Өндіріс көздерін жақсартатын ресурстарды пайдалану арқылы экологизациялау. Ресурстарды пайдалануды қалыпты деңгейлерге келтіру (оптималдау).

[1], [2], [3], [5], [7]


7

Қоршаған ортаны комплексті сараптау

Қоршаған табиғи орта мониторингісі, қоршаған орта мониторингісінің ғылыми негіздері. Қоршаған ортаны қорғау аймағындағы білім мен зерттеулердің ұйымдастыру, оларды біріктіру, белгілеу және бағыттау жағдайларын жақсартатын өзекті деген мәселелерді шешу

[1], [2], [3], [4], [7], [8]


8

Қоршаған ортаны қорғауды құқықтық нормалары

Қоршаған табиғи ортаны қорғаудың құқықтық негіздері. Қоршаған ортаны қорғаудың міндеттері мен маңызы. Жер қойнауын, жер қабатын, атмосферлік ауаны және су жүйелерін қорғайтын заңдар мен заңдылықтар. Мұхит, теңіз суларының ластану деңгейлеріне бақылау жүргізу. Өсімдіктер мен жануарлар дүниесін қорғау жолдары. Қоршаған ортаны қорғаудың халықаралық құқықтық негіздері.

[1], [2], [3], [4], [7]


Студенттердің өзіндік жұмыс мазмұны




СӨЖ түрі

Есеп беру түрі


Бақылау түрі мен формасы

Сағат көлемі

1

Дәрістік сабақтарға дайындық




Сабақтарға қатысу

15

2

Зертханалық сабақтарға қатысу

Сурет салу, конспект

Зертханалық сабақтарға жіберілім

4

3

Есеп беруді дайындау және зертханалық сабақтарды дайындау

Есеп беру

Зертханалық сабақтарды қорғау

4

4

Тәжірибиелік сабақтарға дайындық

Жұмыс дәптері

Конспект

7

5

Тәжірибиелік сабаққа қатысу

Конспект

Ауызша қорғау

15

6

Бақылау іс-шараларына дайындық

Бақылау жұмысы

АБ1, АБ2

8

7

Рефератқа дайындық

Реферат

Рефераты қорғау

7

БАРЛЫҒЫ

60

Мамандықтын оқу Ф СО ПГУ 7.18.1/11

жоспарының көшірмесі
Мамандықтын оқу жоспарының көшірмесі
050608 Экология

Өндірістік экология пәні бойынша








Оқу түрі

Бақылау түрлері

Студенттің оқу жұмысының көлемі

Курс және семестр бойынша сағаттардың бөлінуі

Барлығы

3 курс

5 семестр

6 семестр

емт

сын

КЖ

БЖ

бәрі

ауд

өзд

дәр

тәж

зер

өзд

дәр

тәж

зер

өзд

1

Күндізгі орта білім негізінде

6










135

75

60













30

30

15



60



ӘДЕБИЕТ



Негізгі әдебиет

  1. Проблемы взаимодействия общества и природы. М. 1978

  2. Фазылов С.Д., Нухұлы А., Ғазалиев А.М. Экология. Павлодар, 2005 – 240 бет.

  3. Шилов И.А. Экология. М., Высшая школа, 2001.

Қосымша әдебиет


  1. Богдановский Т.А. Химическая экология. М., МГУ, 1994.

  2. Вронский В.A. Прикладная экология, М., 1996.

  3. Загрязнение атмосферного воздуха, природных вод и почвы. м. 1990.

  4. Петров К.М. Общая экология: взаимодействие общества и природы. Учебное пособие для вузов, 2 изд., С-П., Химия, 1998

  5. Фурсов В.И. Экологические проблемы ОС. Алма-Ата: Кітап, 1991.


Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет