Сұйыққойманың квазиқасқағым сәтте қирауын сұйыққойманың кенеттен (секундтың ішінде немесе секундтке толмай) шамамен бірдей бөліктерге шашылып бөлінуі деп түсіну керек.
Мұндай өртқауіпті жағдайларда сұйыққоймада сақталатын өнімнің бір бөлігі үйіндіден асып төгілуі мүмкін..
Төменде сұйыққойманың квазиқасқағым сәтте қирауы кезінде үйіндіден асып төгілген сұйықтықтың мөлшерін бағалауға мүмкіндік беретін математикалық модель беріліп отыр.
мынадай жол берулер қабылданған:
бірөлшемді тегіс міндет қарастырылады;
сұйыққойманың қирау уақыты үйіндіге дейінгі гидродинамикалық толқын қозғалысының өзіне тән уақытынан әлдеқайда аз;
сұйықтық тұтқыр емес;
сұйықтықтың жер бетімен жанасуы болмайды;
жер беті тегіс, жазық.
Сұйықтықтың қозғалысын сипаттайтын теңдеулер жүйесі мынадай:
, (3.17)
мұндағы h –белгіленген деңгейден сұйықтық діңгегінің биіктігі, м; hG - белгіленген деңгейден жоғары тұрған беттің биіктігі, м; u – сұйықтық діңгегі қоғалысының биіктік бойынша орташа жылдамдығы, м/с; х – сұйықтық қозғалысының бағыты бойына координата, м; t – уақыт, с; g – еркін құлаудың жылдамдануы (9,81 м/с2).
Есеп геометриясын ескергендегі шекаралық жағдайлар (сур. 3.2) мынадай:
, (3.18)
, (3.19)
(3.20)
(3.21)
мұндағы а – үйіндінің биіктігі.
Т уақыт сәтіне үйінді арқылы төгілген сұйықтықтың массалық көлемі Q (%) мына өрнекпен беріледі:
, (3.22)
мұндағы uN – сұйықтық діңгегі қоғалысының биіктік бойынша орташа жылдамдығы, мына кезде х = b, м/с; hN – сұйықтық діңгегінің биіктігі, мына кезде х = b, м; h0 – сұйыққоймадағы сұйықтық діңгегінің бастапқы биіктігі, м; R – сұйыққойманың ені, м.
шекаралық шарттармен условиями (3.18) - (3.21) жүйені шешудің (3.17) мүмкін әдістерінің бірі - численное решение с использованием схемы Мак-Кормактың схемасын пайдаланылатын сандық шешім, ол "предиктор-корректор" типіндегі схемасының жеке түрі ретінде қарастырылады.
Аталған функцияның графигі әдеби эксперименталдық деркетермен бірге 3.3.суретте берілді. Практикалық мақсаттар үшін осы графикті пайдалану жеткілікті деп саналады.
Сур. 3.2. Сұйыққойманың квазиқасқағымда қирауы кезінде сұйықтықтың үйіндідегі қоғалысының типтік картинасы
– сұйықтықтың бастапқы діңгегінің деңгейі;
– сұйықтықтың аралық уақыт сәтіндегі деңгейі
(есептеулер нәтижесі)
Сур. 3.3. Үйінді арқылы төгілген сұйықтықтың тәуелділігінің мөлшері
Q параметрлерден а/h0: 1 – есеп; 2 – эксперимент
3.2. Өртқауіпті жағдайлар туындауының нәтижесінде айналадаңы кеңістікке түсетін жанғыш заттар массасын сандық бағалау 3.2.1. Жалпы ережелер
Айналадағы кеңістікке түсетін, жарылысқауіпті газбуауа қоспасын түзуі мүмкін заттардың немесе жанғыш сұйытылған газдардың, тезтұтанғыш және жанғыш сұйықтықтардың төгілулердің мөлшері мына алғышарттарға сүйеніп анықталады:
а) происходит расчетная авария одного из резервуаров сұйыққоймалардың (аппараттардың) немесе құбырлардың бірінің есептік авариясы жүреді;
б) сұйыққойманың (құбырдың) ішіндегі өнімнің барлығы немесе бір бөлігі (тиісті негіздеу болғанда) айналадағы кеңістікке түседі. Бұл ретте объектіде бірнеше сұйыққойма (көлемі әртүрлі) болған жағдайда, есепті әрбір сұйыққомаға жеке, қымтақтығы бұзылған вариант үшін жүргізу қажет;
в) сұйыққойманың қымтақтығы бұзылған кезде бір мезгілде тура және кері ағыс бойынша сұйыққойманы толтырып тұратын құбырлардан заттардың ағуы құбырларды бекітуге қажетті уақыт ішінде жүреді. Құбырларды жабудың есептік уақыты әрбір жеке жағдайда, бекіту құрылғыларына арналған паспорттық мәліметтерді және олардың сенімділігін, технологиялық процестің сипатын және есептік аварияның түрін ескере отырып, шынайы жағдайға сүйеніп анықталуы тиіс және минималды болуы керек. «Жабу уақыты» деп жанғыш заттың құбырдан ықтимал түсуінен бастап (перфорация, жарылу, номиналдық қысымның өзгеруі және т.б.) сұйықтықтың айналадағы ортаға түсуі тоқтағанға дейінгі уақыт аралығы түсіндіріледі.
г) жабдық жерүсті орналасқан өртқауіпті жағдай кезінде есептік температура ретінде тиісті климаттық аймақтағы ауаның максималды ықтимал температурасын, ал жабдық жерасты орналасқан өртқауіпті жағдайда – жылдың неғұрлым жылы уақытындағы айналадағы ауаның максималды орташа айлық температурасына шартты тең келетін топырақ температурасын қабылдауға болады;
е) төгілген сұйықтықтың бетінен оның булану ұзақтығы оның толық булану уақытына тең қабылданады, бірақ 3600 с аспауы тиіс. Отынның шамалы төгілулері үшін (20 кг дейін) булану уақытын 900 с тең қабылдауға болады, өйткені мұндай шамалы төгілулерді қызмет көрсетуші персонал жеткілікті түрде нәтижелі жоя алады.
Есептеулер жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігі саласында бас ғылыми-зерттеу ұйымдары жариялаған анықтамалық мәліметтерді және Мемлекеттік стандарттық қызметтің анықтамалық мәліметтерін пайдалануға болады. Заттар мен материалдар қоспасының анағұрлым қауіпті құрамдастары бойынша өртжарылысқауіптілік көрсеткіштерін пайдалануға жол беріледі.
Төменде өртқауіпті жағдайлардың нәтижесінде ашық және жабық кеңістікке түсетін жанғыш заттардың массасын анықтауға арналған негізгі есептік формулалар келтіріледі.
Достарыңызбен бөлісу: |