Ош мамлекеттик университети искусство факультети
жүктеу/скачать 1.31 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдалануучу адабияттар
- Предмет: Кыргыз музыкасынын тарыхы 1 -вариант Тесттик суроолор
- Ачкыч Кыргыз муз. тарыхы Кыргыз муз. тарыхы
- Вариант__2__ Вариант_3___ Вариант__4__
9-лекция Азыркы мезгилдин атактуу ырчысы Болот Миёжылкыев Ташкент концерваториясын б\т\ргън, кийин Италиянын Милан театры – Ла Скалада советтик айтылуу артисттер И.Богачева, В.Пьявко, Н. Огрени, А. Кочерга, А.Третьяк менен \ч жыл бирге стажировка болот. Ал д\йнъл\к опера ырчыларынын жылдыздары италиялык Купачилли, Джани Раймонди, болгариялык Николай Гяуров менен ДЖ.Вердинин «Дон Карлос» операсындагы Король Филипптин партиясын ырдайт. Жергиликт\\ кър\\ч\лър ырчынын табигый аткаруучулук чеберчилигине суктануу менен кол чабышат. Ал Миландан кайтып келери менен Франциядагы Тулузда ъткън эл аралык вокалисттердин конкурсуна катышып, экинчи Гран при сыйлыгын, 1973-жылы Софияда ъткън опералык ырчылардын фестивалында лауреаттыкты жеёип алат. Ал конкурстарда , фестивалдарда П. Чайковский, ДЖ.Верди, С.Рахманинов, С.Прокофьев ъёд\\ классик композиторлордун ж.б. аткарууга татаал арияларын, романстарын, ырларын, Ш.Гунонун «Фаустундагы» Мефистофелдин, М.Мусоргскийдин, Борис Годуновдундагы Бористин партияларын аткарат. 70-жылдары композиторлордун катары Э. Жумабаев, С.Осмонов, М.Бурштин, Б.Глухов, Ж.Малдыбаева, А.Мурзабаев, М.Роман, В.Брусилоский, А.Жаркынбаев, С.Исраилов, С. Турдубаев, С. Алгожоев сыяктуу таланту жаштар менен толукталат, симфонияга чейинки жанрдагы чыгармаларды жазышат. Алар айрыкча татаал симфониялык жанрлардын \ст\ндъ \з\рл\\ эмгектенишет. Арийне, Владимир Браиловскийдин «Майрамдын», «Кыргызстан», К.Молдобасановдун ырынын темасына жазган «Жаштык» атуу симфониялык увертюраларды, Михаил Бурштиндин №1, №2 – симфониялары, поэмасы, «Виктор Харанын эстелигине» аттуу симфониялык рапсодия-балладасы, Борис Глуховдун «Фрески» жана «/ч кыргыз ырынын темасына жазган» поэмалары, Эсенгул Жумабаевдин «Эпикалык» деген симфониясы, «Карагул ботом», «Кыргызстан» поэмалары, Жылдыз Малдыбаеванын №1, №2-симфониясы, поэмасы, сюиталары, Асан Мурзабаевдин «Жаштык» деген симфониясы, «Толубай», «Эрке ботой» аттуу поэмалары, Сатылган Осмоновдун «Ак мъър» симфониясы, Владимир Романдын №1, «Жамийла», №2-симфониялары, «Батыр жъ\ндъг\ баян», А. Жаркынбаевдин «Ала-Тоо», С. Исраиловдун «Жаш баян», А. Жаркынбаевдин «Ала-Тоо», С. Исраиловдун «Жаштык» деген поэмалары угуучуларга тартууланат. Композиторлор балдар музыкасына къё\л бъл\п, ар кандай аспатарга чакан пьесаларды, ырларды, хорлоду жазышат. Композиторлор М.Абдраевдин «Рахмат сага, Мекеним», С. Осмоновдун «Коммунистерден \лг\ алабыз», А. Жаныбековдун «Биз бактылуу балдарбыз», Н. Давлесовдун «Пионерлер», К.Молдобасановдун «Бактылуу балдарбыз» ъёд\\ ырлары, хорлору жаш жеткинчектердин с\й\п аткарган чыгармалары болуп калды. Кыргыз совет ырларынын ън\г\ш\нъ обончулар Р. Абдыкадыров, К.Тагаев, М.Рыскулбеков, А.Атамбаев, /. Сыдыков, Т.Казаков, С.Жумалиев, К. Эралиева белгил\\ салым кошту. Булардын Мекен, эмгек, махабат, тынчтык жън\ндъг\ ырлары айтылуу ырчылардын, ъзд\к къркъм чыгармачылыктын катышуучуларынын репертуарларын байытып, угуучуларды кубантты. Кийинки кездерде улуу жана орто муундагы композиторлордун, музыковеддердин катары В.Гусеев, Т.Чалапинов, А. Жээнбаев, М.Бегалиев, М. Осмонов, С.Полуэктов, К.Асанбаев, О. Турсуниязов, Ж.Касымбеков, М.Абдраимов, С.Бактыгулов, С.Айтикеев, К. Д\йшалиев, А. Пенталирейз, Т. Саламатов, С.Субаналиев, Т.Склютовская, А.Кузнецов, Е. Лузанов, Д.Назарматов ж.б. менен толукталды.
Соёку жылдары жаш композиторлор Бекболот Абдраимовдун хор жана симфониялык оркестр \ч\н жазган «Уркуя» кантатасы, симфониялык оркестр \ч\н жазган к\\с\, Совхозбек Айтикеевдин «Менин крайым» деген сюита, флейта менен эл аспаптар оркестри \ч\н жазган концерт киносу, камералык оркестр \ч\н жазган «Жетиген» аттуу партитурасы, симфониясы, Кенжегазы Асанбаевдин «Каныкей» деген симфониялык поэмасы угуучулардын татымына ээ болду. Ушундай эле Сталбек Бактыгуловдун №1, №2, №3 симфониялары, «Жаёыл Мырза», «Ажар» аттуу симфониялык поэмасы, Муратбек Бегалиевдин жазуучу Ч.Айтматовдун «Кылымга тете к\н» аттуу романы боюнча жазылган ырчылар, хор, къркъм окуучу жана симфониялык оркестр \ч\н драматориясы, Акимжан Жээнбаевдин «Аталар» деген симфониялык поэмасы. Авторлордун аталган чыгармаларында б\г\нк\ к\нд\н турмушун сезе, туя бил\\, музыканын сырдуу кайрыктары аркылуу баяндап бер\\ кеёири чагылдырылганын баамдайбыз. Камчыбек Д\йшъналиев элдик элдик ырлар, к\\лър, аткаруучулар, профессионалдык музыка жън\ндъ бир топ макалаларды жазды. Айрыкча автордун элдик ырлар туурасында жазган «Кыргыздын элдик ырлары» аттуу изилдъъъс\, «Кыргыз элдик музыксы жън\ндъ» аттуу макалалар жыйнагы окурмандар арасында кызыгуу пайда кылган. Белгил\\ комузчу Чалагыз Исабаев залкар шайырлар Ныязаалы, Токтогул, Муратаалы, Карамолдо, Ыбырай ж.б. к\\лър\н нотага т\ш\р\п, «Кыргыз тандалма к\\лър\» деген китеп чыгарышы музыкалык коомчулугубуздагы зор окуядан болду. Азыркы к\ндъ бул жыйнак кыргыз музыкасынын тарыхына кошулган зор салым болуп эсептелет. Элдик жана профессионалдык музыканы калк арасына жайылтууда филармониянын чыгармачыл коллективдери къп к\ч жумшайт. Эки залдуу (чоё-1200, кичине -300 орундуу) ажайып кооз салынган жаёы жайга киришти. Бул жаёы коллективдерди ачууга, мыктылап иштъъгъ шарт т\зд\. Эл аспаптар оркестри репертуар жактан байып, аткаруучулук чеберчиликтерин ар тараптан аткарууда башкы дирижер Эсенгул Жумабевдин салымы зор. Ал ъз\ жетектеген коллектив \ч\н элдик шайырлардын, обончулардын к\\лър\н, ырларын иштеп чыгат. Арийне, Ыбрайдын «Паровоз», Ныязаалынын «Кер толго, Муратаалынын «Кайрыктар», Асанбек Кыдырназаровдун «Кыргыз къч\н», обончулар Р.Абдыкадыровдун, С. Жумалиевдин, М.Рыскулбековдун, Т.Казаковдун, А.Керимбаевдин ж.б. ырларын оркестрге салат. Кыргыз телерадиосунун ору да к\н санап изден\\ жолунда. Элдик музыкабыздагы тъкмъч\л\к ънънрд\ ърч\т\\дъ СССРдин эл артисти Эстебес Турсуналиев баштаган республикабыздын эмгек сиёирген артистери Ашыраалы Айталиев, Тууганбай Абдиев, Замирбек /сънбаев ж.б. ъзгъчъ эмгек сиёир\\дъ. Ырчылар жергебиздеги улуу ъзгър\штърд\ даёазалап ырдоо менен элдик дастандарды, акындардын алым сабактарын, айтыштарын, терме, насыяттарын да калктын калыё катмарына къркъм чеберчиликте жеткир\\дъ. Соёку жылдарда эл чыгармачылыгынын б\тк\л союздук биринчи, экинчи, \ч\нч\ фестивалдарынын ът\ш\ ъзд\к къркъм чыгармачылыктын ар тараптан, къп жактуу ъс\ш\нъ, жаёы коллективдердин уюштурулушуна, жаёы ысымдардын, аткаруучулардын шыгынын ачылышына бирден бир демилгелерден болууда. Айрымдарына «Элдик филармония» деген ардак наам берилет. Арийне Жумгалдын «Бекбекей», Кочкордун «Наристе», Нарындан «Тоо булагы», Ыссык-Кълдун «Ак куу», Ак суунун «Боз салкын» деген ыр жана бий ансамблдери ФРГда, Чехославакияда, Монголияда гастролдо болушат.
Киргосиздат, 1959.
творчество: Учеб.пособие Под.ред.Е.В.Назайкинского.-Б.: Илим, 1939.- 344с. 22. Мукаш Абдраев «Коммунизм нуру менен», Кыргызстан басмасы Фрунзе, 1971. 23.Мукаш Абдраев «Тандалган хорлор» Ф. Кыргызстан 1979. 24.Мукаш Абдраев «Ырлар жана романстар» Ф. Кыргызтан 1980. 25.Мукаш Абдраев Б. Алагушев. Токтогул – композитор. Мектеп Ф. 1964. 26.Мукаш Абдраев Б. Алагушев. Музыка. VII кл. \ч\н окуу китеби Мектеп. Фрунзе 1986 27.Мукаш Абдраев Б. Алагушев Музыка 5-6 класстар \ч\н окуу китеби. Ф. Мектеп 1985. 28.А. Аманбаев, Н. Давлесов. Музыкалык сабат, I кл. \ч\н окуу китеби. Фрунзе, Мектеп 1986. 29.А.Аманбаев, И. Рыспаев, Н. Давлесов. Музыка. 2кл \ч\н окуу китеби. Фрунзе, Мектеп 1987 30 «Г\лдъгън Кыргызстан» т\згън Б. Алагушев. Фрунзе. Кыргызстан 1974. 31.Н. Давлесов. «Ала – Тоонун жаштары». Мектеп. Ф. 1970. 32. Н. Давлесов «Ырлар жана хорлор» жыйнагы . Фрунзе Кыргызстан 1974 33.Н. Давлесов «Кантаталар» . Фрунзе Кыргызстан 1979. 34.А. Жаныбеков. «Ырлар жана романстар» Фрунзе Кыргызстан 1978. 35. Жумаканов Ч. «Ырдайлы достор». Мектеп. Фрунзе 1970. 36.Кыргыз Эл обондору. Музыкальный редактор А. Каплан Фрунзе Кыргызстан 1967. 37.Ленин жън\ндъ ырлар. Т\згън М. Абдраев. Фрунзе Кыргызстан 1969. 38.Т\з\\ч\ Мадмаров К. «Ырдайлы достор» Фрунзе Кыргызстан 1976. 39А. Малдыбаев «Эмгегим элим \ч\н». Ырлар романстар, хорлор, редактор Владимир Григорьевич Фере. Фрунзе Кыргызстан 1958 40.Малдыбаев А. «Ырлар жыйнагы» Мектеп. 1966. 41.Малдыбаев А. «Романстар, ырлар» Фрунзе Кыргызстан 1971 42.Малдыбаев А. «Ырлар» Фрунзе Кыргызстан1976. 43.Малдыбаев А. «Мектеп ырлары» Хрестомания. Музыка. Кенже балдар \ч\н Фрунзе. Мектеп 1977. 44.Жылдыз Малдыбаева. Мурас ырлар жыйнагы Фрунзе Кыргызстан 1981. 45.Б. Малдыбаев, В. Гребенников. Музыка 4-кл. \ч\н Ф. Мектеп 1984. 46.К. Молдобасанов «Ырлар жана романстар». 47.К. Молдобасанов Кантата, хорлор Фрунзе Кыргызстан 1979 48.К. Молдобасанов «Балдар ырлары» Фрунзе Кыргызстан 1985. 49.Общая редакция. «Кыргыз обондору» Музична. Украина Киев 1971 Б. Степанюка. 50.С. Осмонова «Ильич элеси» Фрунзе Кыргызстан 1987 51.С. Осмонова «Романстар» Фрунзе Кыргызстан 1977. 52.Романсы и песни составитель Б. Бейшеналиева. Композиторов Киргизии изд. Музыка 1976. 53.И. Рыспаев Б. Исаков. Ырдоо, 3-4 класстар \ч\н окуу китеби «Мектеп» басмасы Фрунзе 1968. 54. И. Рыспаев Ъ. Абдылдаев, Музыка 3-класс \ч\н окуу китеби «Мектеп» басмасы Фрунзе 1983. 55.Союз композиторов Киргизмкой ССР. Справочник Ф. Адабият 1989. 56.О. Сатыбалдыев «Кыргыз обон-к\\лър\н аккордиондо ойноо» Фрунзе Кыргызстан 1987. 57.Ж.Шералиев. «Тандалган ырлар» Фрунзе Кыргызстан 1982 58.Ж.Шералиев «Ырлар» т\з\\ч\ М. Абдраев Фрунзе Кыргызстан 1973. 59. Аскар Т\леев, «Тандалмалар» Ырлар жыйнагы Фрунзе Кыргызстан 1976.
60.Каныкей Эралиева, Атайбек Бъдъшов «Айыл кечи» Ырлар. Фрунзе Кыргызстан 1986. 61.Т.Эрматов. «Ырлар» Кыргызстан бас. Фрунзе. 1975. 62.«Ыр менен жолугушу» жыйнак. Т\з\\ч\ А. Тыналиев Фрунзе, Кыргызстан. 1981.
А) Барпы б) Карамолдо в) Токтогул г) Муратаалы
А) Жообу жок б) Токтогул в) Муратаалы г) Барпы
А) Токтогул б) Рыспай в) Атай г) Замир
А) Ыбырай б) Атай в) Тоголок Молдо г) Карамолдо
А) чоорчу б) комузчу в) байманас г)сурнайчы
а) Издейм сени б) Бекбекей в) Ананайын г) Шырылдаё 7. «Манас» эпосун айтуучулар. а) Рысбай б) Токтогул в) Саякбай г) Сагымбай 8. «Беш каман» аттуу чыгарманын автору ким? а) Тууганбай Абдиев б) Атай Огонбоев в) Токтогул Сатылганов г) Барпы Алыкулов
а) Кък сулуу б) Чолпонум в) Жаныш Байыш г) Балам жок
А) 1910 – жылы Б) 1918 – жылы В) 1930 – жылы Г) 1940 – жылы
А) А. Аманбаев Б) К.Молдобасанов В) В.Власов, В.Фере, А. Малдыбаев Г) Н. Давлетов
А) А.Жаныбеков. Б) А.Т\леев В) А.Малдыбаев Г) Р.Абадыкадыров
А) Токтогул Б) Олжобай менен Кишимжан В) Жаш жръктър Г) Айч\рък.
А) М.Раухвергер. Б) А.Малдыбаев. В) А. Абдраев. Г) С.Медетов
А) С. Медетов Б) А.Аманбаев В) С.Осмонов. Г) А.Т\леев
А) Курманбек Б) Манас В) Саманчынын жолу Г) Токтогул.
А) А.Жаныбеков Б) С.Осмонов В) Жээнбеков Г) К.Молдобасанов
А) Жаш ж\ръктър Б) Токтогул В) Олжобай менен Кишимжан Г) Курманбек.
А) Ж.Малдыбаева. Б) Н.Давлесов В) А.Абдраев Г) А.Жаныбеков
а) XII кылымда б) IX кылымда в) XIV кылымда г) XX кылымда
а) А.Аманбаев б) С.Осмонов в) Н.Давлесов г) А.Малдыбаев
а) М.Рыскулов б) Ч.Базарбаев в) К.Чодронов г) С.Токтоналиев
а) 1918 - ж. б) 1905 – ж. в) 1942 – ж. г) 1960 – ж
а) Б.Миёжылкыев б) А.Усенбаев в) С.Кийизбаева г) А. Айталиев
а) К.Малдыбасановдуку б) Н.Давлесовдуку в) Ж.Малдыбаеваныкы г)М.Раухвергердики
а) Ипполитов – Иванов атындагы атындагы музыкалык окуу жайы б) МГУ
в) П.И. Чайковский атындагы консерваторияда г) В.И. Ленин атындагы педагогикалык институтунда
а) Ж. Малдыбаев б) С.Медетов в) А. Жаныбеков г) А.Аманбаев
а) М. Абдиев б) Т.Эрматов в) Б.Глухов г) С.Айтиев.
а) К.Молдобасанов б) А.Т\леев в) Т.Эрматов г) М.Абдраев
а) Ж.Шералиевдики б) Т.Саламатовдуку в) Н.Давлесовдуку г) В.Ференики
а) С.Юсупов б) А.Жумакматов в) Т.Томотоев г) П.Шубин 3-вариант
а) Бойдоктор лирикалык комедиясынын б) «Аста секин колукту» музыкалык комедиясында в) «Курманбек» операсында г) «Чолпон» балетинде
а) С.Юсупов б) К.Алиев в) М.Ахунбаев г) У.Сарыбагышев
а) Москва консерваториясын в) Алма-Ата консерваториясын г) Ташкент консерваториясын
а) А. Жаныбеков б) Т.Эрматов в)Э Жумабаев г) М.Бегалиев
а) К.Молдобасанов б) С.Бактыгулов в) М.Бегалиев г) С.Субаналиев
а) А.Жээнбаев б) М.Бегалиев в) М.Осмонов г) О.Турсунниязов
а) С.Субаналиев б) В.Внеградов в) П.Шубин г) М.абрдаев
а) Т.Абдиев б) А.Кутманлаиев в) Э.Турсуналиев г) А.Туткучов 9. Шакирттери КРнын Эл артисти деген наам алып, ъз\ албаган обончу-композитор ким? а) А.Алымов б) Р.Абдыкадыров в) А.Керимбаев г) Т.Эшбаев 10. Кыргыз эли жън\ндъ алгачкы маалыматтар биздин заманга чейинки канчанчы жылдары кытай жазмасында кездешет. а) 170-167-ж. б) 120-118-ж в) 203-201-ж. г) 270-263-ж. 11. Комузда чертилген алгачкы к\\ кайсы? а) Саринжы Бъкъй б) Сынган бугу в)Камбаркан г) Саадат какты. 12.Т\рк элдеринин орто кылымдагы музыкалык аспаптары жън\ндъ маалыматы тъмъндъг\ философ, ойчулдардан ким берген? а) Махмуд Кашкарий б) Омар Хайам в) Абдунасар ___ г) Али – Ибн – Сина
а) мажордук б)пентатоникалык в) минордук г) фригикалык
а) секетпайлар б) с\й\\ ырлары в)оп-майда г) кошок, керез угузуу.
а) шырылдаё б) Бекбекей в)Тон чык г) Оп майда
а) Саякбай, Сагымбай б) Боогачы, Сыртбай в) Калык, Алымкул г) Мыскал, Жумам\д\н 4-вариант 1.
а) Курманбекке б) Эр табылдыга в) Кожожашка г)Эртъшт\ккъ
а) Токтогул б) Осмонкул в) Жеёижок г) Алымкул
а) Калмурад б)Абдырахман в) Алымкул г) Токтогул
а) Бекназар б) Куйручук в) Шаршен г) Жаныбек 6. Кербездер кандай толгоодо (к\\дъ) чертилет? а) квинта толгоосунда б) кварте квинта толгоосунда в) актова секунда толгоосунда г) квинта тогоосунда
а)чоор б) сурнай в)комуз г) кыяк
а) жыгач ооз комузда б) темир комузда в)кыякта г)чоордо
а) Кара Молдонуку б) Ыбрайдыкы в) Атайдыкы г)Шекербектики
а) Эшманбеттики б) Ниязаалыныкы в) Токтогулдуку г)Коргоолдуку
а) Ниязаалыныкы б)Кара молдонуку в)Токтогулдуку г) Атайдыкы
а) Кичине шыёгырама б)Бала кербез в) Чайкама г) Таё булбул
а) Токтогулдуку б) Атайдыкы в) КараМолдонуку г) С.Шабдановдуку
а) Чалагыз б) Шекербек в)Ыбрай г) КараМолдо
а) КараМолдлнуку б) Ыбрайдыкы в) Ниязаалыныкы г) Шекербектики.
а) 1905-ж б) 1920- ж в) 1926-ж г) 1940
а) Мусаныкы б) Атайдыкы в) Коргоолдуку г) Баетовдуку.
жүктеу/скачать 1.31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||