3. 2012-2013 жылдарға Өскемен қаласының әлеуметтік-экономикалық даму беталыстары
2012 жылы қол жеткізілген әлеуметтік-экономикалық дамудың екіпіні сақталды.
2012 жылға өндірісінің көлемі 608,1 млрд. теңгеге тауарлы өнім шығарылды, бұл 2011жылғы 33,2 % көп, облыстық көлемде үлесі – 64,5 % құрады. 2012 жылдың қорытындысы бойынша өнеркәсіптік өнімнің табиғи индекс көлемі 2011 жылдан көрсеткішінен артып (123,9 %) және 141,3 % құрады.
Тау-кен өнеркәсібі мен карьерлерді әзірлеуде, өнеркәсіптік өндірістің жалпы көлемінен 0,1 % алады, 2012 жылғы қаңтар-желтоқсанда табиғи индекс көлемі
2011 жылғы қаңтар-желтоқсан айларына 129,6 % құрады.
Өндірістің жалпы көлемінде өңдеуші өнеркәсіптің 93,4 % алатын 2012 жылғы қаңтар-желтоқсан айларына 568014,8 млн. теңге соммаға қолданыстағы бағада өнім өндірілді. Табиғи индекс көлемі (қолданыстағы бағада) 2011 жылғы қаңтар-желтоқсан айының деңгейіне 145,1 % құрады.
2012 жылғы қаңтар-желтоқсан айында 2011 жылғы қаңтар-желтоқсан айымен салыстырғанда 141,5 % сары майға, 66,8 % сүзбе мен ірімшікке, тазартылмаған күнбағыс майы 54,2 %, торт және кондитерлік бұйымдарға 15,6 %, дайындалған және консервіленген балық 0,4 % өсті. Сонымен шұжық бұйымдары мен ұқсас еттерден бұйымдарға 44,9 %, өңделген сүт және кілегей 32,9 %, сыра 20,9 %, ұн 14 %, ет және азық-түлік өнімдер 10,6 %,печенья мен кептірілген нан 3,5 %, йогурт, сүт және ферменттелген және ашыған кілегей немесе басқаларға 2,6 % өнімдерді шығару қысқартылды.
Тоқыма бұйымдар өндірісінде 2012 жылғы қаңтар-желтоқсанға қолданыстағы бағада 353,6 млн. теңгеге өнім өндірілді. Көлемді ұлғайту 44,1 % құрады.
Ағаш және тетік бұйымдар өндірісінде 2012 жылғы қаңтар-желтоқсан айларына 2011 жылғы сәйкес аралықпен салыстырғанда ұлғаю 10,8 % құрады.
Металлургиялық өнеркәсіпте 43,8 % көлемнің өсуі жазылды. Тазартылған күмістің шығаруы 166,7 % ұлғайтылды, сонымен тазартылмаған мырышқа 17,6 % азайтылды.
Қара металлургияда 26,7 % кесекте қоспалы кесекте, 28,4 % тазартылмаған болат, қоспалы кесекте 31,8 % көлемнің ұлғаюы жазылды.
Химия өнеркәсібі өнім өндірісінде моногидратта күкірт қышқылын 38,8 %, этил спиртін 81,0 %, ерітінді қышқылды 24,6 % шығару ұлғайтылды. Сонымен өндірісте 81,1 % бастапқы формадағы полимерлі стирол өндірісінде төмендеу жазылды.
2012 жылғы қаңтар-желтоқсанда басқа дайын бұйымдар өндірісінде өнеркәсіп өндірісі 2011 жылдың сәйкес аралығымен салыстырғанда 189,8 % өсті.
Ауыл шаруашылығында ауылшаруашылығының жеке меншік өнімінің көлемі 5,3 млрд. теңгені, ТИК 105,8 %. Өндірілгені 2692,9 тонна ет (2011 жылдың ұқсас кезеңіне 105,1 %), 6702 тонна сүт (2011 жылдың ұқсас кезеңіне 101,1 %), 1986,4 мың дана жұмыртқа (2011 жылдың ұқсас кезеңіне 100,7 %).
Негізгі капиталға инвестиция 93,9 млрд. теңгені құрады, бұл 2011 жылдың деңгейіне 79,1 % көп.
Негізгі капиталға инвестицияның негізгі қаржыландыру көзі 2012 жылғы қаңтар-желтоқсан айында жеке қаражаттар болып қалды. Олардың инвестицияның жалпы көлемінде меншік үлесі 64,0 % құрады. Республикалық бюджеттің үлесіне – 14,2 % және жергілікті бюджетке – 5,8 % келеді.
Салалар кесіндісінде өңдеуші өнеркәсіпке – 46,8 %, көлік және қоймалауға – 5,8 %, электр мен жылумен қамту – 8,9 %, әлеуметтік сала – 5,8 %, жылжымалы мүлікпен операцияларға – 11,2 %.
Қолданысқа 91,6 мың шаршы метр тұрғын үй енгізілді, бұл 2011 жылдың ұқсас аралығына 5,4 % көп енгізілді. Жеке тұрғын үй құрылыспен 39,8 мың шаршы метр енгізілді (ЖТҚ), коммерциялық ұйымдармен 12,8 мың шаршы метр және құрылыстың мемлекеттік бағдарламалары бойынша 38,9 мың шаршы метр енгізілді.
Тұрғын-үй құрылыс бағдарламасы аясында желтоқсанда пайдалануға төрт көп қабатты тұрғын үйлер 23,2 мың шаршы метр (1а, 2а, 3а, 5а позиция) енгізілді. «Қол жетімді баспана» бағдарламасы бойынша 7,3 мың шаршы метр алаңшалы 80 пәтерлі екі жалдамалы тұрғын үйлер енгізілді. «2020-Жұмыспен қамту» бағдарламасы бойынша – 8,4 мың шаршы метрлі көп пәтерлі тұрғын үй.
2012 жылға құрылыс-монтажды жұмыстардың көлемі 39,0 млрд. теңгені, немесе 2011 жылдың ұқсас аралығына 100,2 % құрады.
2013жылдың 1 қаңтарына қала бойынша шағын бизнестің тіркелген кәсіпорындары 7463 немесе 2011 жылға 104,8 %, оның ішінде белсенділер 2011 жылдың деңгейіне – 2920 бірлікті құрайды.
2012 жылға мемлекеттік бюджетке кәсіпкерлік субъектілерден 21,7 млрд. теңге немесе 2011 жылдың деңгейіңе 118,3 %, қалалық бюджетке 3,3 млрд.. теңге немесе 2011 жылдың деңгейіне 121 % алынды.
Бір жылға кәсіпорындардың тауар, жұмыс және қызмет сатып алуда «қазақстандық қамту» үлесіне мониторингтің қорытындысында 68,55 % тен 70,02 % өсті, 2012 жылы өсім динамикасы жалғастырылуда.
2012 жылы облыста инфляцияны болжанбалы деңгейде ұсталынды. 2012 жылдың аралығында инфляция түзу және өзінің өзгерісінің маусымдық теңнденциясын сақтады. 2012 жылдың қорытындысы бойынша Шығыс Қазақстан облысына тұтыну бағаның индексі 6,1 % құрады, бұл 2011 жылы ұқсас көрсеткіштен 1 пайыздық пунктіге төмен. Инфляция деңгейіне ең көп үлесті азық-түлік топтағы бағаның өсімі (9,5 %), сонымен азық-түлік емес топтағы тауарларға бағаның артуы жазылды (5,3 %) және тұрғындар үшін қызметтер (5,9 %).
19 әлеуметтік бөлімдер жұмыс жасайды. Әлеуметтік бөлімдерді ашу кәсіпкерлердің өз қаражаттары есебінен жүзеге асырылады. Желтоқсан айында қосымша тұрақтандыру қорының өнімдерін іске асыру бойынша нүктелер қаланың 6 базарларында ашылды (көкөніс, бакалея).
Қаланың 22 наубайханаларымен келісім-шарт жасалды, онда кәсіпорындар өндіретін тұрақтандыру қорынан ұнды бөлкесін 50 теңгеден асырмай қаланың сауда орындарына іске асырумен жіберілетін баға 45 теңгеден 1 сорттағы ұнды түсіру бойынша айтылды.
«Ақсай нан» ЖШС қаланың ірі дүкендеріне нанды 40 теңгеден, олар дүкендерде 45 және 50 теңгеден асырмай іске асырады.
1 сорттағы ұнға бағаны тұрақтандыру бойынша 12 мемрандумдарға қол қойылды.
Өтінімдерге сәйкес қыркүйек-желтоқсан айларында сауда кәсіпорындарына 117,3 тонна ұнды 48 теңгеден, қала дүкендеріне 53 теңгеден асырмай жіберуге түсірілді.
«Эмиль» ЖШС, «Ұлан Багратион» ЖШС әлеуметтік бөлімдерге төмендетілген баға бойынша сүтті тасымалдау туралы келісім-шартқа қол жеткізілді.
2012 жылдың аралығында 27 демалыс күні жәрмеңкесі ШҚО Тұрақтандыру қорының өнімін сатуды ұйымдастырумен өткізілді.
Тұрақты негізде тұрақтандыру қорынан жеміс өнімдері мен бакалейлі тауарларды іске асыру 40 сауда нысандарында іске асырылады. Тұрақтандыру қорының өнімдері туралы 124 дүкен бар туралы хабарландырылды.
«Шығыс-Самғау» ЖШС 2012 жылдың қаңтар-желтоқсан айларында сауда желілеріне 943,4 тн жеміс тасымалданды, оның ішінде картоп 744,4 тн, сәбіз 67,5 тн, қырыққабат 102,0 тн, қызылша – 7,6 тн, пияз – 21,9 тн және бакалейлі тауарлар 346,8 тн, оның ішінде күріш 80,8 тн, өсімдік майы 56,8 тн, қант 209,2 тн және сиырдың еті 66,2 тн.
2012 жылға жекелей тауар айналымның көлемі 221,6 млрд. теңгені немесе 2011 жылға 118,4 % құрады.
2012 жылға барлық бюджеттерге салықтар мен жинақтардың түсімі 104,3 млрд. теңгені немесе 2011 жылдың ұқсас аралығына 104,5 %.
Қалалық бюджеттің кіріс бөлігі 102,7 % орындалды және 21,1 млрд. теңгені құрады.
Өскемен қаласының бюджетіне жеке кірістердің болжамы 104,8 % орындалды және түскені 12,0 млрд. теңге бұл жоспарланғаннан 553 млн. теңгеге артық.
Жыл басынан қосымша резервтерді іздестіру бойынша өткізілген Алгоритм шараларының қосымша кіріс көздерінің іздестіру бойынша жұмыстарды өткізудің қорытындысында 229,5 млн. теңге сома түсті.
2012 жылға бюджеттің шығыс бөлігі 99,4 % немесе 24,3 млрд. теңгеге орындалды.
2012 жылдың қаңтар-қараша айына қала бойынша орта айлық еңбекақы төлемі 2011 жылдың қаңтар-қазан айымен салыстырғанда 14,3 % өсті және 92666 теңгені құрады.
Әлеуметтік салада жұмыссыздар саны 334 адамды, 2011 жылдың ұқсас аралығына 41,2 % құрады. Тұрғындардың экономикалық белсенді санында тіркелген жұмыссыздар үлесі 0,2 % (2011 жылдың 1 қаңтары – 0,5 %).
2012 жылға 6065 жаңа жұмыс орындары құрылды (2011 жылдың ұқсас аралығына 95,7 %).
Жұмыспен қамтамасыз ету органдары арқылы 3700 адам жұмысқа орналастырылды немесе келушілердің 77,2 %.
Қоғамдық жұмыстарға 1263 жұмыссыздар бағытталды. Кәсіптік оқытуға 480 адам, жастар тәжірибесіне – 125 адам.
Тұрғын үй көмегі 13,7 млн. теңгеге 938 аз қамтылған отбасыларға көрсетілді, мемлекеттік атаулы көмек – 10,5 млн. теңге сомаға 152 отбасыларға, 18 жасқа дейінгі балаларға әлеуметтік көмек 5,8 млн. теңге сомасында 563 балаға 278 отбасыларға төленді.
Аз қамтылған азаматтарды әлеуметтік қолдау бойынша қабылданған шаралар кедейшіліктің төмен шегіннен тұратын тұлғалардың санын 1710 адамға дейін төмендетті.
«2020-Жұмыспен қамтамасыз ету Бағдарламасы» бойынша
1 бағыт бойынша әлеуметтік жұмыс орындарға 921 адам, жастар тәжірибесіне – 552 адам, арнайы дайындыққа 1520 адам, оқуларын 1274 адам аяқтады, жұмысқа орналасқаны 506 адам.
2 бағыт бойынша 128 млн. теңгеге 14 несиелік серіктестік қаржыландырылды.
Білім беру саласында мектепке дейінгі ұйымдарда балалармен қамту 98,6 % (15102 бала) ұқсас аралыққа өсіммен қамту 25,6 %.
Денсаулық сақтауда 2012 жылға сәби өлімі 26,5 % төмендеді және 1 мың тірі туылғандарға 15,8 жағдайды құру.
Туберкулезбен ауырғандар 4,5 % қысқартылды және 100 мың тұрғындарға 107,8 жағдайды құрады, туберкулезден өлім 13,8 % және 100 мың тұрғындарға 16,2 жағдайларды құрады.
Қатерлі ісік ауруымен 100 мың тұрғындарға 386,2 жағдайларды 2011 жылдың ұқсас аралығына 1,9 % өсімді құрады.
2013 жылдың 9 айына Өскемен қаласының әлеуметтік-экономикалық дамуының қорытындысы экономиканың тұрақты өсімінің тенденциясының сақталуын куәландырады.
9 айға өнеркәсіп өнім өндірісінің көлемі 458,5 млрд. теңгені құрады. Табиғи индекс көлемі – 107,9 %.
Негізгі капиталға инвестиция 2012 жылдың ұқсас аралығына 2,9 % өсіммен 56 млрд. теңгені құрады, ТИК – 97,5 %.
9 айға ауылшаруашылығының жеке меншік үлесі 3683,2 млн. теңгені, ТИК 102,6 % құрады.
9 айға 1714 тонна ет (2012 жылдың ұқсас аралығына 102,4 %), 5339,6 тонна сүт (2012 жылдың ұқсас аралығына 104,5 %), 1530,6 мың дана жұмыртқа (2012 жылдың ұқсас аралығына 102 %) өндірілді.
2013 жылғы қаңтар-қыркүйек айларына құрылыс монтаждау жұмыстардың көлемі 21,8 млрд. теңгені немесе 2012 жылдың ұқсас аралығына 90,3 % құрады.
2013 жылғы 9 айға 35 мың шаршы метр тұрғын үй 2012 жылдың ұқсас аралығына 91,9 % өсіммен енгізілді.
9 айға шағын бизнестің тіркелген кәсіпорындарының саны 7669 бірілікті, немесе 2012 жылға 104 %, оның ішінде белсенділер – 2260 немесе 2012 жылдың ұқсас аралығына 80,7 % құрады.
9 айға жекелей тауарайналымның көлемі 147,2 млрд. теңгені, 2012 жылға 109,5 % құрады.
2013 жылғы қаңтар-қыркүйек айларына облыс бойынша инфляция индексі 102,7 % қалыптасты, бұл былтырғы жылға 1,1 пайыздық пунктіге төмен.
Азық-түлік өнімдеріне бағаның өсімі 100,4 % құрады, бұл былтырғы жылға 1,9 пайыздық пунктіге төмен.
Азық-түлік емес топтағы тауарларға инфляция индексі 102,2 %, бұл 2012 жылдың ұқсас аралығына 0,8 пайыздық пунктіге жоғары.
Тарифтер мен қызметтерге бағаның өсімі 106,1 %, бұл 2012 жылдың қаңтар-қыркүйек айларына 2,3 пайыздық пунктіге төмен.
2013 жылдың 9 айына бюджетке салықтар мен түсімдердің түсімі 78 млрд. теңгені немесе 2012 жылдың ұқсас аралығына 12,6 % өсіммен құрады.
Қалалық бюджеттің кіріс бөлігі 108,1 % орындалды және 21,5 млрд. теңгені құрады. Өскемен қаласының бюджетіне жеке кірістер бойынша болжам 115,8 %, түскені 10,8 млрд. теңге, 2012 жылдың ұқсас аралығына өсім екпіні – 121,5 %.
Жыл басынан өткізілген бюджетке қосымша резервтерді іздестіру бойынша Алгоритм шараларының қорытындысында 383,6 млн. теңге сомаға салықтар түсті.
Бюджеттің шығыс бөлігі 2013 жылдың 9 айына жоспардан 98,3 % орындалады және 19,5 млрд. теңгені құрады.
2013 жылдың қаңтар-тамыз айларына барлығы қала бойынша орта айлық еңбекақы 2012 жылдың ұқсас аралығымен салыстырғанда 7,7 % өсті және 100 976 мың теңгені құрады. Еңбекақы төлемі бойынша кешіктірілген берешек жоқ.
2013 жылғы 1 қазан айына жұмыссыздар саны 860 адамды немесе 2012 жылдың ұқсас аралығына 113 % құрады. ( 99 адам).
2013 жылғы 9 айына 4215 жаңа жұмыс орындары (2012 жылдың ұқсас аралығына 83,3 %).
Жұмыспен қамтамасыз ету органдары арқылы 2449 адам, немесе келушілердің 62,1 құрады.
2020-Жұмыспен қамту органдары арқылы оқуға 407 адам, жастар іс-тәжірибесіне 231 адам, әлеуметтік жұмыс орындарға – 374 адам жіберілді. 2-ші бағыт аясында 83 млн. теңге соммаға 5 ШҚ несие алды, 60 млн. теңге қаржыландыру көлемімен 2 ШҚ несие алуға өтінімді бекітті.
Мектепке дейнгі білім берумен және оқытумен қамтылған балалар санының өсім қарқыны 2012 жылдың ұқсас аралығымен салыстырғанда 128,5 % құрады. Мектепке дейінгі ұйымдарды 17662 балалар, немесе 3 жастан 6 жасқа дейінгі балалардың жалпы санынан 99,6 % барады.
2013 жылдың 9 айына қала бойынша ана өлімі тіркелмеген.
Сәби өлімі облыстық көрсеткіш 13,0 жағдайды, 1 мың тірі туылғандарға құрады, бұл облыстық көрсеткіштен 1,5 % және былтырғы жылдың ұқсас аралығына 21,2 % құрады. (2012 жылы – 16,5 жағдай).
Туберкулезбен ауырғандар 2012 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 0,7 % - маңызссыз өсімі байқалуда, 100 мың тұрғындарға 83,1 жағдайдан 83,7 дейін.
4. Өскемен қаласының әлеуметтік-экономикалық даму басымдылықтары
4.1. Индустриалды саясаттың басымдылықтары
Болашаққа қаланың экономикалық дамуының негізгі басымдылығы олардың кешенді өңдеуді қамтамасыз етумен шикізат ресурстары бар толық пайдалану жолымен өнеркәсіптік өндірісті белсендіру болып саналады, дайындық жоғарғы деңгейімен өнімнің жоғары технологиялық және бәсеке қабілеттілікке бағдарланған негізгі саланы жаңғырту, жаңа технологиялар мен инновационалдық өндірісті енгізу.
Бұның бәрі болашақта қаланың рөлін түсті металды терең өңдеу, автомобиль құрылысы, металлургия саласында тәжірибелі технологияны әзірлеу, екпінді өңдеуші өнеркәсіпті дамыту, инновационалды экономиканың жаңа саласын дамытатын ірі орталық.
Өнеркәсіп. Өскемен қаласы диверсификациялық экономикамен облыстың өнеркәсіптік орталығы болып қалады, онда барлық өнекәсіптің салалары ірі, орта және шағын кәсіпорындар ұсынылған.
Металлургиялық саланы дамыту.
Облыста кен орындарының бар болуы өңдеуші өнеркәсіпте түсті металлургия дамуын анықтады, оның үлесіне қаланың өнеркәсіптік әлеуетінен 64 % кіреді. Шығарылатын өнімнің номенклатурасында негізгі үлесті қорғасын, мырыш, алтын, күміс, титан, магний алады.
Металлургиялық өнеркәсіптің негізін «Қазмырыш» ЖШС, «УМЗ» АҚ, «УК ТМК» АҚ құрайды. Бұл кәсіпорындардың басты міндеті өндірістік қуаттылықтың толық жүктілігі оның ішінде Индустрияландыру картасының жүзеге асырылған жобалары болады.
Қазақстанның үдемелі индустриалды-инновационалдық даму мемлекеттік бағдарламасы аясында тау-кен металлургиялық өнеркәсіпте «Титанды кесектер өндірісі бойынша жаңа зауыттың құрылысы» инвестициялық жобаны жүзеге асыру жоспарланғна. («ПОСУК Титаниум» ЖШС (POSUK Titanium) инвестицияның көлемі – 9,1 млрд. теңге 2014 жылға енгізу мерзімімен.
Жаңа өнідірісті енгізу мен жобалық қуаттылыққа шығу тауарлы өнімнің қосымша өсімін қамтамасыз етеді, ол аударылатын салық төлемдерінің өсімі мен жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді.
Қалалық Үйлестіру кеңесте Индустрияландыру картасына кіргізуді жылжыту үшін үш: «Жөндеу-электромеханикалық зауытты жаңғырту мен қайта жарақтандыру» («РЭМЗ» ЖШС), «Кар-15 АБО (ауа бөлгіш орнатулар) орнатумен ӨК МК СЦ ҚАБ (Өскемен металлургиялық кешенде сервис цехының қышқыл-аргон бөлімі», «Өнеркәсіптік вентиляторлар мен вентиляциялық жабдық өндірісі бойынша қазақстан-ресей зауытын құру» құны 600 млн. теңге. («Казвентмаш» ЖШС) жобаларды қарау жоспарлануда.
Металлды өңдеу мен машина жасау әлеуетін бекіту.
Аталған салада «Азия Авто» АҚ, «Өскемен арматура зауыты» АҚ, «Востокмашзауыт» АҚ, «Өскемен конденсатор зауыты» АҚ, «Гидросталь» ЖШС, «КЭМОНТ» АҚ жұмыс жасайды, олардың жаңа және бәсекеге қабілетті өнім құру мүмкіндіктері бар.
2012 жылы «Болат вагондарын құю өндірісі астында № 10 шойын-болат цехын жаңғырту» («Востокмашзауыт» АҚ) жобасы аяқталды, жобалық қуаттылыққа шығу 2014 жылдың аяғы деп жоспарлануда.
Облыстық үйлестіру кеңесте Өңірлік Индустрияландыру картасына кіргізу қарау үшін : «Өскемен тау-шахталы машина мен жабдық зауыттың құрылысы» («Балум Каз Сервис» ЖШС) жылына 150 бірлік жабдық қуаттылығымен өндіріс, бұл жыл сайын саладағы өндірістің көлемін 4,5-5 млрд. теңгеге ұлғайтып қоймай, тау кен металлургия саласын қажетті техникамен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Саланың даму стратегиясында 2015 жылға Қазақстанның Мемлекеттік Үдемелі индустриалды даму бағдарламасы аясында «Толық циклді авто зауыт және автокомпоненттер өндірісі бойынша техносаябақтың құрылысы» («Азия Авто» АҚ) енгізілді, инвестиция көлемі – 74,5 млрд. теңге. Бұл жаңа 2 мыңнан астам жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді. Зауыттың құрылысы 2013 жылғы тамыз айында басталды.
Аталған жобаларды жүзеге асыру шығарылатын өнімге ішкі нарықта сұраныстың оңды екпінін көрсетеді, шығарылатын өнім тұрғындардың қажеттілігі мен индустрия саласын мұқтаждықтарын, сонымен жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді.
Қала экономикасы үшін басымды сала болып құрылыс индустрия саналады.
Бүгінде сапалы және бәсекеге қабілетті өнімнің өндірісін қамтамасыз ету үшін технологиялық жабдықты ауыстыру мен жаңа технологияны қолдану бойынша өндірісті жаңғырту бойынша жұмыстар жүргізілуде. Құрылыс материалдар өндірістің жыл сайынғы өсімі ішкі нарықта біркелкі сұраныспен қамтамасыз етілген әсіресе тұрғын-үй.
Осы жылы өңірлік Индустрияландыру картасына «Үй-құрылыс комбинатын ұйымдастыру» жобасы кіргізілген («ҮҚК стройинновация» ЖШС) инвестиция көлемі – 3,5 млрд. теңге.
Химия өнеркәсібін дамыту. Тау-кен өңдеу саласында жарылғыш заттар мен жарылғыш қаражаттарда кәсіпорындардың жоғарғы қажеттілігін ескеріп, күкірт қышқылы түрінде бар өнімнің маңызды көлеміне қатысты металлургиялық шекті алу, ерітінді қышқыл алу үшін шикізат ресурстарының бары, сонымен ядролық зерттеудің жаңа химия өнімін алу үшін ғылыми-технологиялық базаның бары, химия өнеркәсіп дамыту шарттарды құру.
Азық-түлік өнеркәсібін дамыту. Салада бүгінгі күнде «Эмиль» ЖШС, «Ұлан ет консервілеу зауыты» ЖШС, «Ақсай-нан-Өскемен» НБК филиалы, «Тамила плюс» ЖШС, «Май» АҚ, «Өскемен май зауыты» ЖШС ірі және орта кәсіпорындар жұмыс жасайды.
Аталған саланы дамытудың негізгі бағыты қайта өңдеу қайта өңдеу кәсіпорындарды жаңғырту қайта өңдеу, оларды жаңа технология, өндірісті толық автоматтандырумен толық мұздатқышты жабдық. Біртіндеп қуаттылықты ұзарту, өнім сапасын арттыру мен технологиялық үрдістерді қиындату мен қалада күнбағыс майы, субөнімдер, ет консервілері, нан-бөлке мен макарон бұйымдары, сүт және сүт өнімдерін өндірісі қайта өңдеуде, өнімді қайта өңдеудің бәсекеге қабілеттілігін арттырады өнім сапасын арттыруға мүмкіндік береді.
Ағымдағы жылдың аяғына дейін Инудстрияландыру картасының жобаларын жобалық қуаттылыққа шығуы «Әлеуметтік нан өндірісі бойынша жабдықты жаңғырту» қамтамасыз етіледі («Ақсай-нан-Өскемен» ШҚО «Ақсай» НБК ЖШС филиалы).
Энергетика. Энергетика саласын дамытуды арттыру мен өнімді шығаруды ұлғайту бойынша 2012 жылы Индустрияландыру картасында «АЕС Согралық ЖЭО» ЖШС «№ 1 турбинді ауыстырумен, генератор және қосалық жабдық жаңғырту мен қайта жарақтандыру» әрекет етеді, инвестиция көлемі – 3,6 млрд. теңге.
Инновационалдық және ғылыми-зерттеу саласы. Нақты секторда жоғары технологиялық ірі және орта кәсіпорындардың бары сәйкес басымдылық болып саналатын, сәйкес ғылыми инфрақұрылымның дамыту қажеттігі құрылады. Бүгінде салалық және өңірлік техно саябақтар, ғылыми-зерттеу мен жобалық-конструкторлық ұйымдар реті жұмыс жасайды, бизнестің дамыту аймағында жобаларды орналастыру бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Барлық инфрақұрылымның негізгі міндеті жаңа технологиялық жабдық және біздің қажеттілігімізге технологиялық үрдістерді, өндіріске ары қарайғы енгізу мен игерумен тәжірибелі-өнеркәсіптік сынау, соынмен Қазақстанның басқа өңірлеріне оларды тарату.
Әлеуетті қайта қалпына келтіру мен АӨК дамыту. Қаланың агроөнеркәсіптік кешені экономиканың профилді саласына жатпайтындығын ескеріп, оны ары қарайғы дамыту азық-түлік саласы мен индуситриалды диверсификациялаудың өңдеуші өнеркәсібі, экспортқа бағытталған өнімді шығаруды ұлғайту, қияр мен томатты өсіру бойынша жылыжай кешенін дамыту, «Шығыс-сүт» ЖШС базасында ет-сүт кешенін құру («Шұжық цехының құрылысы» («Айтас МП» ЖШС), инвестиция көлемі – 1,2 млрд. теңге, жүзеге асыру аралығы – 2013 жыл), аса ауыр ауылшаруашылық жануарларды күрес бойынша эпизоотияға қарсы іс-шараларды өткізу жатады.
Көліктік-логистикалық жүйені дамыту. Өскемен қаласының аумағында жолаушылар мен жүкті тасымалдау, сонымен жүкті автомобиль, темір жол, су, электрлік көлікпен жүзеге асырылады.
Өскеменде «Қазақстан Темір Жолы» МКК Алматы темір жолының Защиталық бөлімінің торапты станциясы және 150 орынға арналған теміржол вокзалының ғимараты орналасқан.
КЛЖ мықты жақтары:
1) тиімді геополитикалық орналасқан жері: Оңтүстік Сібір мен Алтады жетісу мен Орта Азиямен байланыстырады. Тарихи Ұлы Жібек жолы қалыптасқан ең қолайлы және салыстырмалы түрде қысқа көліктік артерия.
2) қалада жоғарғы технологияны қолданатын және жаңа логистиканың өнеркәсіп және өндірістің саласының бары;
3) қалаға шет елдік сауда компаниялардың келуі;
4) жеткілікті дамыған көліктік инфрақұрылым, ірі көліктік түйіндердің бары;
5) экспорттық-импорттық жүк тасымалдаудың маңызды көлеміне, оның ішінде контейнерліқол жетімділік әлеуеттің бары;
6) нашар бәсекелесті ортаның бары.
Сонымен қаланың өнеркәсіптік, энергетикалық, көліктік позицияны ұстауы РФ мен ҚХР расындағы өзара ынтымақтастық өсіміне мүмкіндік береді, өнеркәсіп (түсті металлургия, машина жасау, энергетика, прибор құрылысы, азық-түлік) бұл өз кезегінде таяу және шет елдерге жүзеге асырылатын өнімнің көлемін ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Туристік-рекреационалдық әлеуетті дамыту. Өскемен қаласы ішкі және көшпелі туризмді дамыту үшін қажетті ресурстары бар. Бүгінгі күнде қала экономиканың жоғарғы өсім екпіні, инвестициялық тартымдылықты, көліктік қол жетімділікті, қолайлы геосаясатты және географиялық жағдаймен, ойын-сауық индустриясының, бай тарихи-мәдени мұра, қонақ жайлылықтың ғасырлық дәстүрі бар.
Қалада туристік қызметті дамыту үшін қонақ үй, кемпингтер, қаланың Сол жағалауында демалыс аймақтарының және басқа сервистік жүйесі дамыған инфрақұрылым нысандары бар.
4.2. Бюджет саясатының басымдылығы
Орта мерзімді аралықта салықтық-бюджет саясаты мемлекеттік саясаттың шараларын тиімді жүзеге асыру мен экономика өсімін қамтамасыз етуге бағытталған.
Ары қарайғы экономика өсімі үшін салық құралдары мен бюджет саясаты арқылы қамтамасыз етілетін болады.
Экономиканың ары қарайғы өсімін қамтамасыз ету үшін орта мерзімді аралықта бюджет саясаты:
халықтың әл-ауқатын арттыру;
экономиканы жаңғырту мен диверсификациялау;
мемлекет тарапынан ішкі сұраныс деңгейін қажетті қолдау.
Шығыс саясаты мемлекеттік шығыстың тиімділігі мен нәтижелігін арттыруға бюджетті орындау мен әзірлеу жолымен бюджеттік қаражаттардың бекітілген көлемін пайдаланумен мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарымен ескерілген, тура қорытындыға жетудің қажеттігінен шыға бағытталады.
Осы мақсатта тиімділік және нәтижелік индикаторларға негізделген, сонымен жергілікті атқару органдар мен қызметінің тиімділігін жыл сайынғы бағалау жүйесі, бюджетті орындау мен жинақтау жүйесі әрекет етеді, бұл қадағаланатын аяда/салада стратегиялық мақсаттар мен міндеттерге жету деңгейін, тиімділіктің көрсеткіштері мен аяққы қорытындының тура көрсеткіштеріне жету (жетпеу) анықтауға мүмкіндік береді. Экономикада жағдайдың өзгеруде бюджет саясатын түзету бойынша жедел шаралар, оның ішінде бюджеттің параметрлерін нақтылау қолданылады.
Қазақстан халқына Ел басының жолдауы «Қазақстан-2050» Стратегиясы» Жолдауында: Қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси курсы» есебінен бюджет шығысының негізгі басымдылығы 2014-2016 жылдарға:
Достарыңызбен бөлісу: |