Қостанай 019 ж. ӘОж 75/76 ббж 85. 15

Document Outline

• 2019 ж.
• ӘОЖ 75/76
• ББЖ 85.15
• С 28
• Сәпиев Ә.С.
• С 28 Академиялық сурет: оқу құралы / Ә.С. Сәпиев. – Қостанай: Ө.Сұлтанғазин атындағы ҚМПУ баспасы, 2019. – 91 бет.
• ӘОЖ 75/76
• ББЖ 85.15
• 4. Суреттегі қатынастар
• Суреттің реңдік (тональдық) шешімі жарық-қөлеңке күшін табумен тығыз байланысты. Біртүсті заттарды (гипс) салғанның өзінде заттың үстіндегі көлеңке мен одан жерге түсетін көлеңкелері әртүрлі болады. Заттардың ақшылтымдығы табиғат байлығының бір белгіс...
• «Рең» деген сөздің мағынасы жарық күштілігі. Табиғаттағы жарықтың (күн) күшін ақ қағазда қарындашпен беру мүмкін емес, керісінше, қара бархыттың қаралыған да қарындашпен беру мүмкін емес, сондықтан «жарық пен көлеңкенің қарым-қатынасы» деген ғылымның...
• Заттардың реңдік қатынастары алыстаған сайын өзгеруі мүмкін. Олардың ең жарық жерлері күнгірттеніп, көлеңкелері ағара береді, ғылыми тілмен айтқанда «контраст» азаяды. Бұл ауа қабатының қалыңдауымен тығыз байланысты.
• Сурет салғанда бірқалыпты жарық болғаны дұрыс. «Рең», «жарық күші» деген түсініктер заттардың өз түстеріне, бояуларына да байланысты, сондықтан олардың көленкелерін табу, заттардың бояу өзгешеліктерін де таба білу керек.
• Қарындашпен салынған суретте заттардың бояу байлығын емес, реңдік байлығын көрсету басты мақсат. Бұл жердегі қателіктерді, суреттің біртүсті фотоүлгісін түсіріп, салыстырғанда анық көруге болады. Суреттің реңдік байлығын графитті қарындаштан ғөрі көм...
• Дәрісханада өткізілген практикалық сурет сабақтарынан алған білімдерді табиғат көріністері мен тақырыптық композициялар салғанда да кеңінен қолдана білу керек. Картинаны ұйымдастыра білу дегеніміз, – реңдік қатынастарды мүмкіндігінше дәл таба білу!
• 1. Сурет салу жабдықтары
• Көз деңгейінен жоғары, төмен орналасқан, перспективалық және әр қырынан көрсетілген геометриялық денелердің жылдам суреттерін салудан бірнеше жаттығулар жасау. Негізгі сурет үшін қойылған заттар – геометриялық денелер – тегіс қабырғада, жанынан немес...
• Суретте әр заттың көлеңкелері әртүрлі болады. Мысалы: цилиндр, конус және шардың көлеңкелері аталған заттардың домалақ аумағына байланысты біртіндеп қоюлана береді, ал, қырлы заттар: тіктөртбұрыштар, призма және пирамиданың көлеңкелері олардың қырлар...
• Табиғаттағы барлық заттарының негізінде жоғарыда аталған геометриялық формалардың түрлері бар. Соларды жарық көлеңке беру арқылы дәл бейнелеу, перспективалық өзгерістерді табу, суреттің басты мақсаты болып табылады.
• Ұзақ уақыттық суретте әр заттың формасын құрылысын, толық көрсету, олардың қарым-қатынасын, кеңістікте алатын орнын, денелердің реңдік қатынастарын анық, айқын бейнелей білу мақсаттары қойылады.
• Әртүрлі формадағы тұрмыстық заттарды салғанда, олардың негізіндегі геометриялық денелерге ұқсастығын табу керек. Мысалы, сүт құятын ыдыс (бидон) цилиндрден тұрады, қақпағы – цилиндр мен шардан, тағы сол сияқты өзгеде формалардан тұруы мүмкін (сурет 9).
• Текше моделі жасанды жарықпен жарықтандырылуы тиіс, оның көзі жоғарыдан солға қарай орналасуы керек. бұл жағдайда сіз таңдаған көзқараспен және дененің барлық көлемі, және жарықтық градациялар жақсы көрінеді. Текше суреттің бұрышына қойылады, жоғарғы ...
• Сурет 9. Геометриялық денелер
• Жұмысты бастау үшін геометриялық денелер қаңқасының натурадан сурет салу бойынша алдыңғы жаттығуларды есте сақтау керек. Рас, қазір куб сіздің алдыңызда ол шын мәнінде көлемді түрде қабылданады. қаңқасы текшені көруге мүмкіндік берді, барлық қырлары ...
• Көру салыстыру арқылы шамаларды нақтылауды бастаңыз. Алдыңғы тік қабырғаның биіктігін таңдап, қалғандарын бағындырыңыз, бірақ натураның перспективалық өзгерістерін ескере отырып. Алдын-ала белгіленген бейнедегі осы ең жақын қабырға орнын анықтаңыз. Со...
• Кубтың гипсті моделін сурет салу бойынша одан әрі жұмыс заттың конструктивтік негізін біртіндеп анықтау ретінде жүргізіледі. Ол текшенің қаңқасын салу кезінде жасалғандай көрінбейтін қабырғаларды көрсетіңіз. Сонымен қатар, барлық қалған тік қабырғалар...
• 3. Цилиндр суреті
• Цилиндрдің пішіні ерекше. Текшеден айырмашылығы цилиндрлік бет бойынша жарық көп жағдайда күрделі бөлінеді. Цилиндрдің негізі дөңгелек жазықтықтар болып табылады және егер олар қандай да бір бұрышта болса (ракурста), онда эллипс болып көрінеді.
• Тік орналасқан цилиндрді тұрғызу дененің жалпы пішінін жинақтаудан бастаңыз. Цилиндрдің жалпы пішінін (ақ пішінді) қағаз парағының тік пішімінде орналастыруда қателеспеу үшін, ортасында жеңіл вертикаль жүргізіп, бейнеленген дененің биіктігін, содан ...
• Одан әрі цилиндр формасын құру сурет салуда білім мен практикалық дағдыларды дамытудың пәрменді құралы болып табылады, өйткені заттардың болашағы мен конструктивтік құрылысының ережелерін жақсы меңгеруге көмектеседі. Осы жұмысты орындай отырып, сіз ...
• Болашақта екі негіз де дұрыс бейнеленген цилиндр қаңқасын салғаннан кейін (төменгі – сәл кеңірек, бұл табиғи көрінгеніндей), суретті натурамен салыстырыңыз және үлгіге өту нүктом. Егер текшенің тондық суретінде жарық-көлеңке қатынастарының тепе-тең на...
• Градацияларды алып тастаңыз, өйткені көлемді пішін берудің орнына салынған сурет үтіктелген немесе жапсырылған сияқты көрінуі мүмкін. Бұл болмаса, қағазға салынған цилиндрдің бетін модельдеуде мұқият болыңыз.
• Тондық суреттегі Фон кеңістіктік бейненің ажырамас бөлігі болып табылады. Сонымен қатар, ол бейтарап, затты қабылдауға белсенді әсер ететін жарықтандырудың жалпы жағдайына әсер етеді.
• 4. Шар суреті
• Осындай геометриялық денені шар сияқты құру, егер қисық сызықтың дәлдігі бойынша мінсіз сызықты алып тастаса, аса күрделі емес. дегенмен, ол тек құрылыс кезінде қажет, ал аяқталған тондық суретте мүлдем жоқ. Енді сызықтар форманың шекарасы болып табы...
• Шеңбер белгіленгеннен кейін, оның шекарасын нақтылаңыз, қосалқы құрылымдарды алып тастаңыз және шарның сфералық нысанын анықтауға кірісіңіз.
• Мұнда «Мүсіндеу» термині өте қолайлы. Шынында да, суреттегі шар тәрізді форманың (сфералық көлем) әсерінің берілуіне тек тоналды қарым-қатынастарды дұрыс анықтағанда ғана қол жеткізуге болады –пішін сияқты.
• Шардың жарығының біртіндеп өзгеруі цилиндрде де сол градациялармен көрсетілген, тек қана сипатпен, үстімен ерекшеленеді. Цилиндрде барлық көрінбейтін, жарқырайтын және көлеңкеге жақындағанда бірте-бірте өшіретін өтпелер тік тігінен бөлінген. Шар өзі...
• Сфералық бетке перпендикуляр түсетін жарық сәулелері айналасына көрінбейтін қараңғылану басталатын, ақырында, дененің дөңгелектенетін шетіне жетпейтін көрінбейтін сызбалар бойынша ай тәрізді көлеңке айналғанға дейін біртіндеп ұлғайып келе жатқан до...
• Ескеріңіз ережелерін сақтау моделировки нысанын реңіне кезінде әр түрлі ақылға қонымды шекте техника штрих түсіруді береді онсыз да оң нәтижелерге қол жеткізілді.
• Суреттегі дұрыс алынған жарық нүктелері гипстің материалдылығының елесін береді.
• 5. Тұрмыстық заттардан құрастырылған қарапайым қойылым
• Бұл қойылымға ешқандай әшекейсіз, анық геометриялық формадағы тұрмыстық заттар таңдап алынады. Оларды бейнелеуде бірнеше маңызды оқу-жаттығу мақсаттары қойылады.
• Атап айтқанда, біріншіден: заттарды қағаз бетінде толық орналастыру, екіншіден: әр заттың құрылысын табу, үшіншіден: жарық-көлеңке арқылы олардың жеке аумағын айқындау.
• Заттардың көлемдік қатынастары (үлкен, кіші), құрылымдық үлгісінің заңдылықтары басты назарда болуы керек.
• Денелерді дәл бейнелеу үшін орта сызықтарын (симметрия) пайдалану керек. Кеңестікте әртүрлі жағдайда орналасқан қырлы және домалақ заттардың құрылысын дәл бейнелеу үшін сурет салушының көз деңгейін анықтап алу және заттарды орналастыра білу аса маңы...
• Ауа кеңістігінің тереңдігін таба білу, затты қойылымдардың суреттін салудағы басты мақсат. Бұл жерде сызықтық перспектива заңдылықтарын пайдалана білу керек. Атап айтқанда: заттарды орналастыра білу жеңістің басы, осыдан нәтижелі сурет бастау алады.
• Сол заттарды тік және көлденең ұзартылған форматтарда орналастыру әртүрлі әсер береді. Заттарды орналастыруда әдейі әсірелеу, шексіз үлкейту және тағы басқа ұсқынсыздықтар жақсы нәтиже бермейді. Әр зат өз көлемі мен орнын табуы керек. Бұл суретші мәд...
• Ұлы суретшілердің картиналарын талдай отырып, өзіңдік жолдарды іздеу керек. Оларды ойсыз қайталау – шығармашылық жол емес. Нағыз суретші, барлық білімдерді сараптай отырып, өзіндік бейнелеу жолдарын, тәсілдерін, амалдарын іздеуі керек.
• Композициялық тұрғыдан қарағанда, суретте картинаның жақтауын қайталайтын көлденең сызықтар көп болса, кеңістік аумағын көрсету қиындай түседі. Ал картина тереңдігін көрсететін қиғаш сызықтар оның шексіздігін тежемейді, аумағын қеңейтеді, тереңдігін а...
• Композиция шешімінде ашық және күңгірт түстердің көлемдерін үйлестіру керек. Ұсақ бөлшектер картина тұтастығын жоймауы керек.
• Жоғарыда айтылған түсініктер - бұлжымай орындайтын заң емес. Бұл тек жас суретшіге берілетін бағыт-бағдыр ғана. Табиғат көріністері әрқашан бай, формалары әртүрлі, сондықтан болашақ суретші әр құбылысты өзінше бейнелей білуі керек.
• Үлкен суретті бастар алдында, қойылған заттарды әр қырынан байқап көру керек, бірнеше композициялық жобалар жасап, қарау нүктесін белгілеу қажет.
• Бейнелеу жұмысының негізі: жалпыдан – жекеге, үлкеннен – кішіге деген бағытты сатымен жүргізілуі керек.
• Бейнелеу жолында ең бастапқы жұмыс болып кіші форматта салынған жылдам суреттер, заттардың көлемі, орналасуын т.б. өзгешеліктерін табуға зор пайдасын тигізеді. Үлкен формаларды салып алмай, ұсақ-түйек бөлшектерден суретті бастау, заттардың көлемдік ...
• Әр сурет қойылымының мақсаты алдын-ала белгіленуі қажет. Суретке салынатын заттардың формасы мен материалдары әртүрлі, аумағы әр қилы болуы мүмкін. Заттар бір-бірімен тығыз байланысып, бірін бірі басып тұруы да ықтимал.
• Сурет қойылымының артқы жағына ілінетін мата (фон) біртүсті, тегіс болуы керек. Бірінші қойылымда мата тегіс болуы, ал келесі қойылымдарда мата үлкен қыртыстармен ілінуі мүмкін.
• Перспективалық заңдылықтарды түсіну үшін натюрморт заттарын үлкен кеңістікте (бөлменің бұрышында (интерьер)) қою керек. Бұл жерде заттардың алыстаған сайын кішірейе беретінін ұғу керек. Перспективалық сызықтар бір нүктеде түйісуі керек, кей жағдайда ...
• Нақ нұсқадан сурет салудың күрделілігі, екі өлшемді жазықтықта үш өлшемді көлемді көрсетуін талап етеді, қағаз бетіне бір заттың өзіне ұқсас көлемдік пішінін бейнелеу керек. Қағаз беті екі өлшемнен – ұзындық және биіктіктен тұрса, бейнесін түсіретін ...
• 6. Перспективалық көріністегі тұрмыстық заттардың суреттері
• Қойылатын заттар: үстел, орындық, шкаф т.б. ірі заттар.
• Басты мақсат: үлкен заттардың бөлме кеңістігінде орналасуын перспективалық заңдылықтар арқылы бейнелеу.
• Жеке үй тапсырмасы: Жоғарыда аталған суреттердің әшекейлік түрлерін жасау. Бұл жерде заттардың сұлбасын, жалпы суреттің тұтастығын сақтау аса қажет (сурет 13).
• Сурет 13. Тұрмыстық заттар
• 1 тапсырма. Қылқаламмен осы заттардың жылдам суреттерін салу. Әр заттың көркемдік сипатын таба білу. Жылдам суреттер – бейнелеу мамандығының айқын жолы деп айтуға болады.
• 2 тапсырма. Алдыңғы тапсырманы тек қана сызықтармен салу. Сызықтар мен дақтар. Гуашь техникасын толық меңгеру үшін мынадай жаттығулар беріледі. Қағаз бетіне әртүрлі тіктөртбұрыштылар мен шаршылар салынады. Оларды әртүрлі гуашь бояуларымен бояу керек...
• 2. ТАҚЫРЫП: ТҰРМЫСТЫҚ ЗАТТАРДАН ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН ҚАРАПАЙЫМ ҚОЙЫЛЫМ. НАТЮРМОРТ
• Бұл тапсырманы орындағанда жоғарыда айтылған мол кеңестерді есте сақтау керек. Заттардың тақырыптық үйлесімдігіне, материалдық түрлерінің байлығына т.б. назар аудару керек.
• Олардың формалық ерекшіліктерін табу керек. Бұл жерде белгілі натюрморт шеберлері: XVII ғасырдағы голланд суретшілері, француз шебері Шарденнің картиналарын еске түсіру жөн.
• Ол суретшілерде қойлымға әр түрлі, әр фактуралары заттар таңдап алынғаң, мысалы: қыш құмыралар, форфор ыдыстар, темір, ағаш заттар мен мата бұйымдар т.б. Композицияның діңгегі болып үлкен зат ортаға қойылады. Оған қоса кіші заттар орналастырылады (сур...
• Қойылымға қалай жарық түсіру де аса маңызды. Қойылымның ішкі мағынасын таба білу қажет. Оқу тапсырмасының шеңберінде көркемдік жолдар іздестіру қайшылық туғызбайды, керісінше мамандық шеберлігін ұштай түседі. Заттарды орналастыру жолдарын мұқият іздес...
• Суретте жарық–көлеңке арқылы заттардың реңдік қатынастарын, материалдық өзгешеліктерін тауып, суреттің тұтастығын жоғалтпау керек (сурет 19).
• Тапсырма: Қылқаламмен заттардың жылдам суреттерін салу. Әр заттың көркемдік сипатын таба білу. Жылдам суреттер – бейнелеу мамандығының айқын жолы!
• 3. ТАҚЫРЫП: КҮРДЕЛІ ЕМЕС ДЕНЕЛЕРДЕН ҚҰРАЛҒАН НАТЮРМОРТ. ТАҚЫРЫПТЫҚ НАТЮРМОРТ
• 1. Күрделі емес денелерден құралған натюрморт
• 2. Дөңгелектің перспективадағы көрініс. Заттарды қағаз бетіне орналастыру
• 3. Тақырыптық натюрморт
• Күрделі емес денелерден құралған натюрморт
• Сурет салудың алдында, суретші, бейне қандай болатынын, қағазда қалай орналасатынын, қағаздың өзін қалай – тік әлде көлденең орналастыруын, үйлестіру әдістерін анықтап алу керек.
• Үйлестіру дегеніміз – бір затты, болмаса, заттарды жазықтыққа дұрыс орналастыру.
• 4. ТАҚЫРЫП: ӘРТҮРЛІ ЗАТТАРДЫ БЕЙНЕЛЕУ
• 1. Ұста құралдарын салу
• Қойылатын заттар:сүргі, балға, балта, қысқаш, төс және т.б.
• Басты мақсат: аталған заттардың аумақтық өзгешеліктерін (формасын) геометриялық денелер арқылы зерттеп, құрылымын бейнелеу.
• Бұл тапсырмада қысқа мерзімді (15–20 мин.) жылдам суреттер мен ұзақ уақытты (1–2 сағ.) толық бейнелі суреттер салынады. Студент бұл тапсырмаға мұқият қарауы керек, өйткені ол өзінің көру жылдамдығы мен шеберлігін осындай жұмыстарымен шыңдай алады.
• Студенттің жылдам суреттермен үзбей айналысуы, оының шығармашылық қабілетін, іскерлігін дамытады. Күнделікті көрген заттарды альбомға салып отыру, жақсы әдетке айналуы қажет.
• Ұзақ уақытты суреттерден кейін, сол заттарды ойша тағы да қайталап салу, еске түсіру өте пайдалы. Бұл студенттің еске түсіру қабілетін дамытады.
• Жазушы өз өнерінде қойын дәптерін қалай пайдаланса, суретші альбомдық суреттерін солай пайдалануы керек.
• Үлкен тақыраптық картиналар кішкене альбомдық суреттерден бастау алады. Бұған мұражайда сақталған ұлы суретшілердің альбомдары дәлел. Жылдам суреттерді салуда қарындаштан басқа сангина, тушты қолдануға болады.
• Студент күнделікті жанды, табиғи көріністерді салуды әдетке айналдыруы керек. Көрген заттарды ойша салу, киялмен бейнелеу зор табыс әкеледі.
• Шынайы бейнелеу өнерінде перспективалық заңдылықтарды бұлжытпай орындау аса маңызды.
• Әртүрлі табиғи заттарды дәл бейнелеу көп ойдың, еңбектің нәтижесі. Табиғаттың әдемілігін көре білу–ұзақ еңбекпен келеді. Студенттің альбомы әртүрлі табиғат заттарының көріністеріне толы болса, оның өз мамандығына деген дайындығы, шығармашылық шеберлі...
• Сурет 23. Тұрмыстық зат
• 2. Аңдар мен құстардың тұлыптарын салу
• Аңдар мен құстардың суреттерін салу (анималистік суреттер) өте қызық бейнелеу жанры. Бұндай суреттер балалар кітаптарында көптеп пайдаланылады.
• Бұл суреттер әртүрлі сурет материалдарымен (мысалы: түрлі-түсті қарындаштар, фломастер, көмір, сангина, соус, акварель, гуашь бояулары) салынады.
• Үлкен форматқа кіріспей тұрып, бірнеше жылдам суреттер салу пайдалы. Бұл жерде әр тұлыпты жан жағынан қарап салған суреттер, затты толық түсінуге мүмкіндік береді, денелердің анатомиялық құрылысын сауатты бейнелеудің жолдарын көрсетеді.
• Аңдар үнемі қозңалыста болатындықтан, қағаз бетіне бірнеше сипаттық қималдарды белгілеп қойып, аңдардың қимыл қайталауын ұтымды пайдалана отырып, суреттерді пысықтай беру керек. Бұны сериялық сурет деп атауға болады. Суретке қоныр, сарғыш түстерге а...
• Гипсті ою-өрнек салу жаттығуында сіз көлемді формадағы бейненің негіздерін іс жүзінде зерделеуді жалғастырдыңыз және пішін жарық арқылы материалдық қасиеттеріңізді анықтайтындығына тағы бір рет көз жеткіздіңіз.
• Розетканы салу жұмыстарын бастағанда, гипс моделінің конструктивтік негізін құру нұсқасын іздеген эскиз жасаңыз. Эскизді пайдалана отырып, суретті бастаңыз.
• Розетканың жалпы пішіні ыдысқа ұқсайды. Қиылысатын қосалқы түзу – тік және горизонтқа көлбеу сызып, акантты жапырақтардың шеттерін шартты түрде шектейтін перспективалық заңдылықтарға басылатын шеңберді оңай сызыңыз. Содан кейін жапырақтар арасында тө...
• Енді сіздің көзқарасыңыз розетканың ортасында шар тәрізді ұрыққа ұмтылады. Оның көлемі бойынша диаметрі «алтын қима» пропорциясындағы розетканың сыртқы диаметріне жатады, олар розетканың пішінінде бірнеше рет кездеседі. Мүсінші осы пропорцияларды бі...
• Сурет 24. Розетканың суреті
• Форманы «кесу» кезеңінде суреттің көлемділігін алып, бұл әсерді розетканың суретінің соңына дейін сақтауға тырысыңыз. Сіз қарындаштың «іздеу» іздерінің көптеген суретін ластамай, сызықтарды оңай және еркін салу қажет. Сурет қазір оған ұзақ уақыт жұмы...
• Розетка формасының конструктивтік негізін салғаннан кейін, сіз табиғаттың тондық күйіне назар аударасыз.
• Сурет салудың соңғы кезеңінде розетканы біреуден ұзақ кідіртуге жол бермей, барлық пішіндегі бөлшектерді өңдеңіз. Мұндай біртіндеп тонмен модельдеу барлық уақытта бүкіл суретті көруге көмектеседі, яғни суретті штриховка тығыздығымен дәйекті толтыру қа...
• 4. Жансыз заттарды бейнелеу кезеңдері
• Жансыз заттарды кескіндеме тәсілдерімен бейнелеу оларды қағаз бетінде орналастырудан басталады. Ол үшін (5 : 7 см) кішкентай аумақтағы жобалар жасалынып, заттардың аумағы анықталып, орналасу ырғағы (ритм) көрсетіледі.
• Ең сәтті орнастыру жобасын үлкен қағазға көшіруге болады. Заттар орналасқан үстелдің үстін және тік қабырғаны дәл табу керек. Содан соң үстелдегі заттардың, қабырғаға ілінген маталардың көлемдерін белгілеп, тек содан соң бөлшектер орналастырылады.
• Бояумен салмай тұрып, заттардың орналасу ырғағын тағы бір тексеру қажет. Бояуды үлкен көлемді заттардан, өте сұйық, жеңіл қабаттан бастау керек. Жылы-суық түстердің орны мен өзара қатынасын алдын–ала болжап салу.
• Қағаз беті толық боялғаннан соң, заттарды әрі қарай тереңдеп бейнелеу басталады. Бұл жұмыс ең қою түстерден басталып, ашық түстерге жылжу жолымен жүргізіледі. Тек, бұл бейнелеу кезінде, заттар өз түсін жоғатпауы керек. Заттар орналасқан ортаны табу а...
• Алдыңғы жақта тұратын заттардың бояуы қоюырақ болуы мүмкін. Ал алыста орналасқан заттардың түсі, ауа қабатының қалыңдауына байланысты, көгілдір бола бастайды, заттардың шекарасы жоғала береді.
• Жұмыстың соңында суреттегі бояуларды бір-бірімен үйлестіріп, сурет тұтастығын тағы бір салыстырып шығу керек.
• 1 тапсырма: осы тапсырманың әшекейлік түрлерін табу. Шығармашылық көзқарасты дамыту. Көркемдік бірлігін сақтау.
• Венера Антоний
• Апполон
• Сурет 40. Гипсті бас
• Адам тұлғасының жылдам суреттері
• Бұл тапсырмада анатомиялық білімдер аса қажет. Сондықтан адамды бейнелеу міндетті түрде анатомиялық білімдерді пысықтау сабағынан басталуы керек. Адам денесінің пропорциясы, ересектер мен балалардың, еркек пен әйелдің, жас пен кәрінің анатомиялық өзг...
• Ал, бейнелеу жолында ең бірінші қойылатын талап адам тұлғасын қағаз бетіне толық сиғызу, мысалы: тұлғаны жоғарыға тіреп, немесе, аяқтары симай қалса – бұл композициялық қате. Адам тұлғасы қағаз бетінде еркін орналасуы керек, сол үшін жоғарыдан, төмен...
• Дене пропорциясы мен қимыл өзгешеліктерін дәл бейнелеу суреттің негізгі мақсаты. Егер студент жоғары оқу орнына дейін бұл дайындақтарды өтпесе, оған қосымша жаттығулар берілуі керек.
• Жылдам суреттерде адам тұлғасының салу. Суретші мамандығын игеруде адам тұлғасын бейнелеуге басты назар аударылады. Бұл сабақтар 1 курстан басталады. Тұлғаның дәл өлшемдерін табу үшін көз өткір болмаса, қателіктерден арылмайсың. Сондықтан көп сурет с...
• Адам тұлғасын салуды үлкен формалардан бастау керек, егер бірден бөлшектерге кетіп қалсаң дұрыс нәтиже болмайды.
• Сурет 46. Адамдың бейнесі
• Тұлғаны түгел көре білу керек. Оның әр бөлшегін салыстыру арқылы айқындап отыру керек. Бөлшектерге ұрынбай, үлкен форманы ұстап қалу, оның сипаттық өзгешеліктерін таба білу көп еңбекпен келетін жұмыс. Жылдам суреттерде тұлға (натура) кішірейтіп салын...
• Адам тұлғасын салуда, осы классикалық стандарттарды пайдалана отырып, әр адамның өзгешеліктерін таба білу керек.
• Бұрынғы сурет оқуында классиктердің суреттерін қайталап салу (штудировка) кең орын алған. Бұл жолмен белгілі суретшілердің бәрі өткен. Көп білу үшін – ұлылардан көп үйрену керек. Теоретикалық білімдер – практикалық шеберліктің арқауы деген осы емес пе?
• Қарындашты алға созып өлшеу бастапқыда пайдалануға болады, бірақ кейін көзбен өлшеу шеберлігін дамыту керек. Бастапқыда тік тұрған адам тұлғасын салып, содан кейін күрделі қимылдағы тұлғаларға көшу қажет. Кейінірек студенттер жалаңаш тұлғаны салуға кө...
• Баланың өлшемі (сурет 47).
• Сурет 47. Баланың суреті
• Денемен салыстырғанда балаларда басы үлкен көрінеді.
• Бір жастағы баланың бейнесі. Оның басы – бүкіл дененің ұзындығының төртін бір бөлігі.
• Төрт жасар баланың басы дене ұзындығының бестен бір бөлігін алады, яғни бүкіл дененің ұзындығы бес басына тең.
• Сегіз жасар балада бастың өлшемі бүкіл дененің ұзындығынан алтының бір бөлігінен тұрады.
• Қолдың схемалық бейнесі.
• Көптеген адамдар қолын бейнелеуден қорқады. Қолдың бас сияқты салуы қиын. Қол салуды үйрену үшін барлық күш салу керек.
• Қолдың құрылымы (сурет 48)
• Сурет 48. Қолдың бейнесі
• Сүйектен саусақтың бірінші буыны – ең үлкен. Ортасында орналасқан екінші буын біріншіден қысқа, бірақ үшіншіден ұзын.
• Аяқты салу
• Аяқтың бүйірінде ұзын s–тәрізді иілу болып табылады (сурет 49).
• Сурет 49. Аяқтың бейнесі
• Тізе шыныаяқ үлкен бұрышынан төмен кіші бұрыш сүйегіне жалғанатын берік байламдармен орнында ұсталады. Аяғы ұзындығы тең екі цилиндрден тұрады: біреуі – сан басынан бастап санға дейін тізе тостағандары, және басқалары – тізе тостағандардан ішкі тостағ...
• 5. Адамның суреті
• Алдымен оншақты жылдам суреттер салу керек. Сурет материалы студенттің өз таңдауымен болады. Сонымен қатар жоғарыда жазылған нұсқауларды естен шығармау керек. Адам тұлғасын салуда композициялық шешімге басты назар аудару керек. Адамның пропорциялық ө...
• Сурет дене мүшелерінің өлшемдерінен басталып, тұлғаны түгел салып отырумен жалғасады. Бірінші мөлшерлі сызықтардан бастап, адамның әр мүшесін біркелкі салып отыру, суреттің тұтастығын сақтайды, сурет әр кезеңде толық мағлұмат беруі тиіс. Адамның бір...
• Ол үшін жұтқыншақтан басталған тік сызық табанның ортасына дәл түсуі керек, өйткені тік түрегеліп тұрған адамның салмақ ортасы дәл сол табанының ортасына келеді.
• Сызықтар техникалық сызбалардағыдай біркелкі болмау керек, тұлғаның аумақтарын белгілейтін қалыңдықтағы «тірі сызықтар» болуы керек. Жарық түскен жақ жеңіл сызықтармен, ал көлеңке жақ ауыр, қатты сызықтармен белгіленеді. Бейнелеудің алғашқы кезеңінен ...
• Бұл форманың болашақ туындайтын көлемін айқындаудың бірден бір жолы. Біркелкі жүргізіліп отырған жұмыс суреттің тұтастығын сақтайды.