Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты Жаратылыстану-математика факультеті
жүктеу/скачать 1.59 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Су фотолизі. Фотосинтездің ең қызықты жері - жарық энергия- сының электрондырды электрон тасымалдайтын қатарлар арқылы бір тасымалдағыштан екіншісіне өтуді қамтамасыз етуі. Мәселен, хлорофилл пигментінің ерекше қасиетіне назар аударсақ: ол жарық энергиясының бір бөлігін сіңіргенде, оның бір электроны молеку- ладан бөлініп шығады да, бір тасымалдағыштан екіншісіне электрон тасымалдаушы қатарлар арқылы жүреді. Одан кейін электрон өзі сияқты бос электронмен және стромадағы судың сутегі ионымен Н + қосылады. (Судың кейбір молекулалары Н + және ОН - иондарына ыдыраған күйде болады). Яғни, қос электрон және сутегі ионы сутегін тасымалдаушы молекуламен қосылады да, НАДФ • Н-қа айналады. Бұл жерде сутегін тасымалдаушы қызметінің НАДФ + (никотинамидаденин ди нуклеотидфосфат) атқарады. 2е + Н + + НАДФ + → НАДФ • Н 2 Электрондар Сутегін Косылган сутегін тасмалдаушы тасымалдаушы Бұл теңдеуден жарық энергиясын сіңірген электрондар сутегін тасымалдаушыны сутегімен қосуға немесе НАДФ-тың НАДФ • Н-қа айналуына пайдаланылатындығын көруге болады. Осы әрекет фотосинтездік қабықшаның сыртқы бетінде жүреді де НАДФ • Н стромаға өтеді. НАДФ • Н, хлорофилл молекуласының жоғалтқан энергиясы мен электрондарының есебінен түзіледі. Ал, хлорофилл молекуласы жоғалтқан электроқдарын жарықтың әсерінен судың 87 ыдырап, сутегі атомдарының электрондар мен ионына дейін бөлінуі есебінен толықтырады. 2Н 2 О→4ē + 4Н + + О 2 ↑ Су Электрондар Оттегі (Фотосинтезде артық бивалінген) Бұл реакция - су электролизіне ұқсас жарық энергиясының әсері- нен ыдыраған су фотолизі. Молекула күйінде атмосфераның құрамына кіретін оттегі осы су фотолизі кезінде бөлінетіні реакция теңдеуінінкөрініптұр. Су ыдырағанда бөлініп шыққан оттегі - фотосинтездегі жанама өнім. Оның бір бөлігін өсімдіктер тыныс алғанда пайдаланып, қалға- нын атмосфераға шығарады. Сонымен бүкіл тіршілік үшін мәңгілік маңызы бар атмосферадағы оттегі осы әрекеттің кезінде бөлініп шығады. Қорыта келгеде күн сәулесі әсерінен мынадай реакциялар жүреді: а) АТФ - синтезі; ә) НАДФ •Н - тың түзілуі;б) су фотолизі. жүктеу/скачать 1.59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|