Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты Жаратылыстану-математика факультеті



Pdf көрінісі
бет62/183
Дата02.01.2022
өлшемі1.59 Mb.
#452555
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   183
Оразымбетова Б. Б. Биологияға кіріспе

 
Жасуша  қосындылары.  Жасуша  қосындыларына  көмірсулар, 
ақуыз  және  майлар  жатады.  Қосындылардың  барлығы  жасушаның 
цитоплазмасында тамшы және пішіні мен мөлшері әр түрлі түйіршік-
тер  түрінде  жинақталады.  Қосындылардың  органоидтардан  айырма-
шылығы  сол  жасушаның  тұрақсыз  құрылымы  екендігі.  Май 
жасушада  тамшы  түрінде  жиналады.  Олар  әсіресе  жануарлардың 
дәнекер  ұлпаларында  май  қабатын  түзеді  және  өсімдіктердің 
тұқымдарыңда  көп  болады.  Жасушада  жиналған  май,  зат  айналым 
әрекетіңде  қор  заты  ретінде  (қысқы  үйқыға  кететін  жануарларда) 
жұмсалынады. 
 
Көмірсу  молекулаларында  полисахаридтер  шоғырланған.  Олар 
түйіршік пішінді болады да, ол жануарлардың бауыр жасушаларында 
крахмал (гликоген) түрінде жиналады. Ақуыз қосындылары түйіршік-
тер  түрінде  шоғырланады.  Омыртқалы  жануарлардың  мысалы, 
балықтар,  қосмекеңділер,  жорғалаушылар  мен  құстардың  жұмыртқа 
жасушаларында  акуыз  көп  болады.  Бұл  қосындылар  жұмыртқа 
жасушаларының  цитоплазмасын  құрайды  және  сарыуызға  жиналып, 
дамып  келе  жатқан  ұрыққа  қоректік  зат  түрінде  жұмсалады. 


53 
 
Қарапайымдарда (амебалар), т. б. өсімдіктерде жасуша қосындылары 
кристалл пішінді болады.  
 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   183




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет