Жіктелуі. Гастроэнтерологтардың VIII - Жержүзілік Конгресінде (1977) мальабсорбцияның 3 типін ажырату ұсынылды .
I. Қуысішілік, негізінен ұйқы безі ферменттері, аздап — запыран кемістігінен болатын куысішілік корытылу бұзылысы.
Себептері: сәбилерде-муковисцидоз, іштен болатын ұйқы безі гипоплазиясы; энтерокиназа кемістігі, сирек-ауыр холепатиялар; ересек балаларда — созылмалы панкреатит, бауыр циррозы.
II. Энтероцеллюлярлық, энтероциттің ферменттік жүйе кемістігінен болатын
мембраналық корыту мен сіңірілу бұзылыстары. Туа біліне алатындарының тетіктері:
а) тамак ингредиенттері ыдырауы бұзылысымен (дисахаридаза кемістігі)
б) мембраналық тасымал бұзылысымен (глюкоза-галактоза М, іштен болатын
хлоридтік не натрийлік диарея),
в) ішек эпителийінің аномалиялары (микробүрлер ауруы, эпителиалдык дисплазия),
г) синдромалдық диареямен, басқа аномалиялармен тіркес.
Ересек балаларда мальабсорбциянын бұл тапі кабыну не атрофия негізді энтерощптердің жаракаты мен өліміне байланысты, сирек бұл целиакия, тағамдық аллергия, инфекциялык не паразитарлык энтерит, иммундытапшылық, сирек-аутоиммундық энтеропатия, Уиппл, Крон аурулары, туберкулез, ісікке байланысты.
III. Постцемктрлық; процесс шырыш асты, лимфа және тамыр жүйесінде орналасып,
ішекке плазма белоктарының экссудациясын күшейтеді (экссудативті энтеропатия).
Құрсақішілік мальабсорбция.
Мальабсорбцияның бұл түрінде бүзылыс негізінен майлар қорытылуына катысты, себебі олардың гидролизі толық дерлік панкреатикалық липазаға қатысты, оны белсендіретін — запыран. Сондықтан негізгі копрограммалық белгісі — стеаторея (панкреатикалык типті бейтарап май). Іштен болатын рапсгеаз дертінде (муковисцидоз, гипоплазиялар) ең айкыны — стеаторея, бірақ созылмалы панкреатит, запыран жолдары мен бауыр ауруларында стеаторея айқын емес.
Үйқы безінің іштен болатын гипоплазиялары
Бұлардың варианттары (Е.М.Витебский ж.б., 1990):
I. Тоталды гипоплазия:
II. Сырткы секреторлық аппараттьщ парішалдык гипоплазиясы:
талғамды трипсиноген кемістігі
талғамды панкреатикалық липаза кемістігі (Шелдон-Рей синдромы).
талғамды панкреатикалық амилаза кемістігі
панкреас ферменттерінің бірлескен кемістігі
III. Іштен болатын липоматозды гипоплазия:
1) гематологиялық бузылыстармен (Швахман-Даймонд, Бурке, Пирсон-Штоддарт
сшдромдары),
2) көптеген ақаулар, керендік, нанюмдер бірлестігі {Йохансон-Бицарель синдромы).
Достарыңызбен бөлісу: |