ОҚУ Әдістемелік кешен “Информатика” пәні бойынша 050301 “Құқықтану” мамандығының студенттері үшін силлабу с


Терезелермен орындалатын негізгі операдциялар



бет11/29
Дата09.03.2016
өлшемі2.39 Mb.
#47391
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   29

Терезелермен орындалатын негізгі операдциялар


Б±ѓан дейін айтылѓандай, Windows ж‰йесіндегі кез келген программа терезе ішінде орындалады,сол себебті тереземен атќарылатын амалдарды (кµлемін µзгерту,экран бетінде жылжыту,терезені ‰лкейту жєне кішірейту) орындай білу ќажет.Б±л сабаќта біз Windows ж‰йесінде терезе арќылы орындалатын негізгі іс-єрекеттерді ќарастырамыз.Оларды ‰йреніп алсањыз ,”Ж±мыс столы” идеалогисы ќолданылатын барлыќ операдциялыќ ж‰йелерде µзіњізді еркін сезінесіздер.

Терезеніњ аумаѓын µзгерту


Терезеніњ аумаѓын µзгерту ‰шін тышќан курсорын терезеніњ тµрт жаќтауыныњ кез келгеніне,мысал,сол жаќ шекарасына апарыњыз.Тышќан курсоры µзњініњ сыртќы бейнесін µзгертісімен,яѓни екі жаќты кµлденењ тілсызыќќа ( ) айналысымен,терезеніњ енін µзгерте алмыз.” Тышќанныњ” сол жаќ батырмасын басып т±рып,терезеніњ тік жаќтауын солѓа не оњѓа жылжыту (“ал да6 тасы” принципі бойынша ) керек “Тышќанныњ ” батырмасын жіберсењіз,терезе енініњ µзгергенін кµресіздер .

Ал терезеніњ ±зындыѓы мен енін ќатар µзгерту ‰шін,”тышќан ” курсорын терезеніњ тµрт б±рышыныњ біріне,яѓни ќабырѓа сызыќтары ќилысќан жеріне апру керек.Б±л сєтте курсор екі жаќты кµлбеу тілсызыќ т‰ріне келеді де,ол кезегінде терзе аумаѓын алдыњѓы айтылѓан тєсілмен бірден екі баѓытта µзгерту м‰мкіндігін береді.


Терезеніњ орнын ауыстыру


Терезеніњ экран бетімен орнын ауыстыру ‰шін курсорды таќырыб жолына алып барамыз.М±ндайда курсордыњ сыртќы пішіні µзгермеуі тиіс,біраќ баѓыттауыш тілсызыќ ±шы кµк тіктµртб±рышќа т‰скенде ѓана операдцияны орындауѓа болады.Ол ‰.шін тышщќан батырмасын басып,оны сол басулы к‰йінде жібермей ±стап т±рып,”ал да, тасы” принципі бойынша курсорды жања орынѓа жылжытамыз.Курсорды жіберген сєтте терезе жылжып барѓан жања орында бекітіліп саќталып ќалады.

Трезелер мен шартбелгілер


Монитор экранда (дисплейде) бірнеше терезе ашыќ т±рса,ж±мыс столында “шашырап жатќан ќаѓаз” секілді к‰й кешесіз.Ќазіргі сєтте ќажет емес терезелерді жауып,ашыќ терезелер санын азайту керек.Ал егер сізге бірнеше праграмма ќатар ќажет болса , онда олар т±ра береді.Бір терезені кішірейтіп белгіге айналдыру Терезені кішірейту камандасымен немесе терезеніњ оњ жаќ жоѓарѓы б±рышындаѓы батырма арќылы ж‰зеге асырылады.

Терезе єдетте ыќшам шартбелгі т‰ріне дейін кішірейтілуі м‰мкін. Б±л ‰шін тышќан курсорын таќырыб жолыныњ оњ жаѓында орналасќан Ыќшамдау батырмасында(кнопка- Свернуть) єкеліп,оныњ сол жаќ шеткі пернесін шертеміз.

Сол сєтте терезе экраннан алынып,оныњ орнына жазуы бар кішкене сурет,яѓни белгі (ikon) пайда болады.

Егер шарт белгіні терезе аумаѓындай етіп ‰лкейткіњіз келсе,онда тышќан курсорын соѓан єкеліп,екі рет тышќанды шертіњіз.Сол мезтте Программа Диспетчері терезесі б±рынѓы орнында ќайта пайда болады. Ал егер де екі рет шерту орындалмаса, онда белгініњ ќасынан тік б±рышты аумаќ – Ж‰йелік меню (системное меню) пайда болады.Б±л менюде терезелермен ж±мыс істеуге арналѓан бірнеше камандалар орналасќан.Ж‰йлік меню ж±мысы тышќанменде,єрі пернелік таќтамен де ж‰зеге асырыла береді.Кµбінесе ,Ќалпына келтіру камандасын тањдау-белгі бейнесінде екі рет шертудіњ іске аспауын алмастырады жєне Программа Диспетчері терезесін б±рынѓы ќалпына келтіреді.

Ж‰йелік менюдегі командалардыњ бірін тањдау ‰шін , курсорды соныњ атына єкеліп, бір рет шертсе болѓаны. Осы тєсілмен кез келген менюдегі командаларды ањдауѓа болады.

Экранды толыќ ќамтыѓан терезе.

Кµптеген программалар терезелері экранды толыѓымен ќамтуы м‰мкін . Ол ‰шін курсорды таќырыптыњ оњ жаѓынды Кењейту батырмасын (кнопка – Развернуть) єкеліп тышќанды бір рет шертіњіз . Б±дан кейін терезе экранды толыѓымен алып т±рады . Егер де сіз ќазір терезеніњ орналасуы мен µлшемдерін б±дан б±рын айтылып µткен тєсілмен µзгерткіњіз келсе , онда м±ныњ м‰мкін емес екеніне кµзіњіз жетеді . Біраќ оныњ есесіне ж±мыс аумаѓы барынша ‰лкен ауданды алуы м‰мкін .

Терезені алѓашќы ќалпына келтіру ‰шін ,курсорды Ќалпына Келтіру батырмасына (Восстановить) єкеліњіз . Ол кењейту батырмасыныњ орнына пайда болады . Б±л батырманы бір рет шерту арќылы Программа Диспетчері терезесін алѓашќы ќалпына келтіруге болады .

Терезені ѓана кішірейтіп ќоймай , осы терезеге сєйкес программаны да жуыќтап , оныњ ж±мысын аяќтау ‰шін оњ жаќ жоѓарѓы б‰рыштаѓы Х т‰ріндегі Жабу батырмасын (Закрыть) басу керек немесе ж‰йелік менюді шыѓарып , соныњ Жабу командасын орындау ќажет .

Ж‰йелік менюдегі “ Жабу” командасы атыныњ оњ жаѓынан сіз Alt+F4 деген жазуды кµре аласыз. Б±л жазу осы команданы пернелер комбинацияларын ќолдану арќылы да орындауѓа болатынын білдіреді . Ењ єуелі бірінші перне (Alt) басылады , сосын оны ‰стап жіберместен екінші перне (F4) басылады . Менюдегі командаларыныњ оњ жаѓында осылай етіп жазылѓан перне немесе пернелер комбинатциясын ыстыќ пернелер (горячие клавиши) деп атайды .

Лекция 10

Тақырып: PAINT графикалыќ редакторы.
Жоспар


    1. Программа терезесі.

    2. Ќолданылатын аспаптар.

    3. Мәтінді енгізу.

    4. Суреттерді баспаға шығару.


Әдебиеттер

1.Жаңа ақпараттық технологиялар. Б.Бөрібаев, Е. Балапанов, Г. Мадьярова Р.

Дузбаева. Алматы 2001 ж “ Ғылым” ғылыми баспа орталығы.

2.Информатика М.Қ. Байжұманов Л.Қ. Жапсарбаева Алматы 2004 ж.

3.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Информатика және

компьютерлік техника. Алматы,” Мектеп”, 2002, 453 б.


Графикалыќ редактор – графикалыќ бейне т‰ріндегі суреттерді салуѓа жєне оларды µњдеуге арналѓан арнайы баѓытт программа. Ќазіргі кезде н‰ктелік (немесе растырлыќ) жєне векторлыќ деп аталатын графикалыќ редакторлардыњ екі т‰рі белгілі. Н‰ктелік Графикалыќ редакторларды кез келген сурет Пиксельдер деп аталатын н‰ктелердіњ т±ратын кішкене бейнелр (мозаика) арќылы салынады, ал н‰ктелердіњ єрќайсысы т‰рлі т‰ске бояла алдады.

Paint (Paintbrus) – Windows ж‰йесініњ стандартты программалар толбына кіретін ќарапайым н‰ктелік графикалыќ редактор. Paint µзініњ м‰мкіндіктері жаѓынан профиссионалды графикалыќ редакторлардыњ біршама тµмендеу болѓаны мен ло едєуір к‰рделі єрі тартымды, т‰рлі- т‰сті жєне аќ-ќара суреттерді, схемаларды, сызбаларды (чертеждерді) даярлауѓа м‰мкіндік береді. Б±л редакторларды игеру онша ќиын емес, оныњ ќ±рамында сурет салу, сизу жєне оларды µњдеуге арналѓан стандартты ќарапайым аспаптар жиыны бар, дайындалѓан бейнелер фаилдардыњ кењ тараѓан графикалыќ форматында саќталады.



Программа терезесі.

Редакторды іске ќосу ‰шін (Windows 3.x) “Реквизиттр” тобындаѓы Paintbrus белгісін тањдањыздар.

Ал, Windows 95 ж‰йесінде Іске ќосу Программалар Стандартты Paint командалар тізбегін орындасаќ, экранда программаныњ терезесі пайда болады. Оныњ ќ±рамында біздіњ осыѓан дейін танс элементтермен (ж±мыс аумаѓы, менюмен таќырып жолдары) бірге бірсыпыра жања элементтер де бар.

Терезеніњ сол жаќ шеткі ќабырѓасын аспаптар таќтасы орналасќан. Одан сіздер Paint – та кездесетін барлыќ сурет салу аспаптарын кµре аласыздар (12,1 Сурет) Кез келген апаптарды тањдау ‰шін соныњ белгісіне тышќан курсорын жеткізіп, оны шерту жеткілікті. Осыдан кейінтањдап алынѓан апаптыњ бейнесі (шартбелгісі) айќын т‰спен ерекшеленеді.

Терезеніњ тµменгі жаќтауы бойымен т‰стер палитрасы орналасќан

орналасќан. Paint- та бір уаќытта екі т‰спен сурет салуѓа болады: ќалам т‰сімен (м±нан былай оны ќысќаша негізгі т‰с деп атаймыз) жєне фон т‰сімен (м±нан былай оны фондыќ деп атаймыз ) . Палитраныњ сол жаќ шетінде бірі екіншісініњ ішіне орналасќан кішкене екі тік тµртб±рыш т±р, осылардыњ ‰стіњгісі – негізгі т‰сті, ал астыњѓысы- фондыќ т‰стерді кµрсетеді. Кез келген сєтте т‰стерді µзгерту м‰мкіндігі бар, ол ‰шін курсорды палитрадаѓы жања т‰ске апарып, тышќанныњ сол жаќ батырмасын шерте отырып негізгі т‰сті, ал оњ жаќ батырмасын басу арќылы- фондыќ т‰сті µзгерту болады.



Ќолданылатын аспаптар.

Paint асапаптарын іс ж‰зінде игеруге кіріспес б±рын ескертетін бір жайт- редакторда ж±мыс істеу барысында соњѓы орындалѓан єрекетті µзгерту м‰мкіндігі бар (б±л єрекет барлыќ программаларда кездеседі). ¤згерту операциясы алѓашќы кезде жиі ќолданылады. Он іске асару ‰шін менюдіњ Т‰зету ¤згерту { ctrl+я } (Редактирование Отменить) еомандасын керек.

Аспаптар таќтасы ќарапайым суретшініњ аспаптарыныњ жиынына ұқсас болып келеді. Ең алғашқы аспапқа Қылқалам (Кисть) жатады. Ол әдеттегі қарындаш тәрізді сурет салу жұмысын атқарады. Мұндай аспапты таңдаған соң, “тышқанның” стандартты курсоры Қылқаламға айналады. Тышқанның сол жақ батырмасын басып тұрып (оны жібермей) курсорды экран бетімен жылжытсаңыз курсор артында із қалдырады, оның түсі сол мезеттегі тағайындалған түске сәйкес болады.

Мұнан төмен орналасқан ас пап-Аэрозольді баллон немесе Шашыратқы.Оны таңдап алғанан кейін тышқан курсоры косу символьна ұқсас таңбаға айналады. Енді сол жақ батырманыбасып түрып курсорды экран бетімен жүргісе, оның артында шашраған бояуға ұқсас із қалады.

Бір інші өшіргіш арқылы кейінен коректі фондықтүсті таңдап алып, экрандағы әртүрлі түстегі бейнелерді жаңа фондықтүске бояуға болады. Осы тәсілдіпаидалану кезінде тышқанды екі рет шертсек, онда курсор маңы бірден фондық түске боялады.

Екінші тұрдегі өшіргіш арқылы өзімізге қажетті негізгі және фондық түстерді тағайындаған соң, өшіру нәтижесінде негізгі түстегі фрагменттер фондық түске бояла бастайды. Осы тәсілмен тышқанды екі рет шерту суреттегі курсор маңындағы бір түсті бояуды түгелдей дерлік екіншісіне бірден өзгертуге мүмкіндік береді (яғин, дәл осы уақытқа дейін негізгі түспен боялған бейне фондық түске боялып кетеді).



Аймақтардың ішін бояу (Заливка).

Paint редакторы тұйық сызықтар ішін негізгі түспен бояуға мүмкіндік береді. Бұл үшін Білік (валик) аспабын таңдап белгілеп алып, курсор кішкенен білік түріне айналғанда, оны тұйықталған аймақтың кез келген ішкі нүктесіне алып барып, тышқанды шертсе болғаны. Сонда тұйық аймақ түгелдей негізгі түске бояла бастайды.

Тұйық аймақты бояу барысында оның қабырғаларының үзік жері болмауын қадағалап отырыңыз. Тіпті бір нүкте (пиксель) сиятын ұзілген жердің болуы бояудың аймақтан тыс таралып кетуіне себепші болады.

Мәтінді енгізу.

Әріптер мен цифрларды, сондай-ақ арнайы символдар бейнесін Paint ортасында Қылқалам мен Біліктің көмегімен әркім өзі-ақ қолмен салуы мүмкін. Бірақ бұл біраз еңбектенуді талап ететін іс, сондықтан редакторда суреттік бейнелер көрінісіне мәтіндік фрагменттер қосу тәсілі енгізілген. Ол үшін Мәтін аспабы қолданылады.

Мәтін теру кезінде курсор пішіні қарапайым редакторлардағы сияқты енгізу курсорына ұқсас түрге айналады. Енгізу курсорын сіздер кездестірдіңіздер. Мәтін енгізуді бастау курсорды суреттің белгілі бір нүктесіне апарып, тышқанды шерту арқылы іске қосады. Сол сәтте экранға жыпылықтап тұратын енгізу курсоры шығады да, ол мәтін фрагментін енгізуді бастауға болатындығын білдіреді. Мәтін негізгі түспен енгізіледі, енгізу барысында әдеттегідей BaskSpase, Delete пернелерінің көмегімен символдарды жоюға болады. Жаңа жолға өту үшінEnter пернесін басу керек. Мәтіндік информацияны енгізуді тоқтату кез келген сәтте тышқанды сырт еткізу арқылы орындалады.


Лекция 11

Тақырыбы: МS WORD редакторы туралы негізгі мағлұматтар.

Жоспар


    1. Жалпы мағлұматтар

    2. WORD редакторын тағайындау.

    3. WORD редакторын танысу.

    4. WORD редакторының жұмыс істеуін аяқтау.


Әдебиеттер

1.Жаңа ақпараттық технологиялар. Б.Бөрібаев, Е. Балапанов, Г. Мадьярова Р.

Дузбаева. Алматы 2001 ж “ Ғылым” ғылыми баспа орталығы.

2.Информатика М.Қ. Байжұманов Л.Қ. Жапсарбаева Алматы 2004 ж.

3.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Информатика және

компьютерлік техника. Алматы,” Мектеп”, 2002, 453 б.


МS WORD – мәтіндік құжаттарды дайындауға, түзетуге және қағаз басып шығаруға арналған WINDOWS жүйесінің қосымша программасы. Ол мәтіндік және графикалық информацияларды өңдеу барысында жүзден аса операцияларды орындай алатын ең кең тараған мәтін редакторының бірі.

Қазіріг компьтерлік технологияда орындауға болатын кез-келген операція бұл ортада жүзеге асырыла береді.

Жалпы WORD редакторында типография жұмысына коректі баспа материалдарын теруден бастап, олардың оригінал макетін толық жасауға дейінгі барлық жұмыс орындалады.

Мунда құжаттармен кестелердікөрікті етіп безендіруге қажет көптеген дайн шаблон дар, стильдер, қарапайым графиктік бейнелерді салатын аспаптар жеткілікті.


WORD редакторын тағайындау, іске қосу және онымен жұмыс істеуді аяқтау.

WORD-пен жұмыс істеуді бастау үшін WINDOWS жүйесінің басқа программалары сияқты он бастапқы нұсқалық дискеттерден немесе компакт-дискіден компьтерге жазып орналастыру қажет.

Орналастырылған WORD редакторын іске қосу бірнеше тәсілмен жүзеге асырылады:

1.Басқару тақтасындағы іске қосу (Пуск) менюінің, Орындау (Выполнить) командасының көмегімен, бұл тәсіл редактордың қосымша параметрін іске қосуға арналған.

2.Программалардың Microsoft Office тобындағы WORD шартбелгісінде тышқанды екі рет шерту арқылы.

3.WORD редакторына дайындалған құжаттың шарт белгісіне тышқан курсорын жеткізіп, он екі рет шерту арқылы.

Редактормен жұмысты аяқтау кез-келген стандартты тәсілдермен жүргізіледі.

-Файл→Шығу меню командасын таңдау арқылы.



  • WORDнегізгі терезесінің жүйелік менюдегі Жабу командасын таңдау.

  • Тікелей Alt+F4 пернелерін басу.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   29




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет