Оқу сауаттылығЫ 1022-нұсқа Нұсқау
жүктеу/скачать 2.73 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1168-нұсқа
1-мәтін Тасып жүргенім жок-.. Сырым Нұралыға наразы болып жүргенде: «Аз бен көпті, ақ пен қараны, нашар мен мықтыны теңгере алмадын, біреу біреуді шауып жеп жатыр, ОНЫ басқара алмадың», - деп өкпелепті. Нұралыға бір кез келгенде Сырым амандаспай жүре береді. Сонда Нұралы: - Батыр, қайырылып сәлем бергің келмейді, тасып жүрсің-ау! - депті. Сонда Сырым: - Хан, тасып жүргенім жоқ, алты алаштын басын қоса алмай сасып жүрмін, - депті. 1. Мәтінде қолданылмайтын қарама-қарсы ұғымдар А) Ақ пен қара В) Тату мен араз С) Тасу-сасу Д) Аз бен коп Е) Нашар мен мыкты 2. Сырым Нүралы ханның қандай әрекетіне өкпелі? А) Көпшілдігіне В) Өктемдігіне С) Қаталдығына Д) Тілінін қыршаңдығына Е) Әділетсіздігіне 2-мәтін Албанның Айжан руынан шыққан көкжал Хангелді батырдай атасынан тәлім алған Райымбектің жаужүректілігі жастайынан байқалган. Жиендерінің жанарынан от байқаған Жалайыр Орақ батыр ұрпақтарына бәсіреге жүйріктің тұқымын, қолга ұстарға шымболаттан құйылған қылыш сыйлауы содан болса керек. Әке, баба. нағашы жұрт ортасында бұлаң салған баланың бәйгеде өз атын өзі ұрандағаны жұртқа аян. Осы өр рух кейіннен жоңғарға қарсы алдаспан боп сермелді. Он жеті жасынан Көкойнағын ойнатып. қалмаққа қырғын салған Райымбек Түкеұлы ерліктерінің арасында ерекше аталатыны - қазірде Алматы- Нарынқол тасжолының 167 шақырымында тұрған Ойрантөбеде қалын қалмақгы жекпе-жекке шакырып, бөрі тиген қойдай дүрліктіруі. Бадам өзені туралы естігендер көп. Бірақ, соның Райымбек батырдан жеиілген қалмақ нояны Балам- бахадүрдің есімімен байланысты екенін көп адам біле бермейді. Кеген деген жер атауын да қалмақ 87474320427 139 тайшысы Гегенге теңейді. Кей деректерде Геген діни лауазым дейді. Райымбек батыр 1729 жылы Аңырақайдағы шайқаста Наурызбай, Өтеген, Қабанбай, Бөгенбай сынды қазақ ерлерімен үзенгі түйістіре отырып, Сары Мыңжанын әскерін талқандаған. 3. Мәтіннің екінші азат жолы бойынша түйін А)Қазақтың кейбір жер атаулары жоңғар-қалмақ шапқыншылығымен байланысты. В) Райымбек батырдың жастайынан байқалған жаужуректілігі. С) Қазақтың көптеген жер атауларына елін қорғаған батырлар есімі берілген. Д) Алматы жақта Райымбек есімімен аталатын елді мекен бар. С) Алматы-Нарынкол тасжолының бойында тарихи деректер көп. 4. Баланың бәйгеде өз атын өзі ұрандаған әрекеті нені білдіреді? А) Баланын бәйгеде озғандығын В) Баланың ерлігі мен рухының биіктігін С) Баланың атаққұмарлығын Д) Баланың өзімшілдігін Е) Баланың бәйгеге деген сүйіспеншілігін 5.Орақ батыр Райымбекке кім болады? А) Жиен В) Аға С) Бала Д) Әке Е) Нағашы 6. Райымбектің ерекше ерлігін танытқан шайқас A) Бадам-бахадүрмен шайкас B) Гегенмен шайқас С) Анырақай шайқасы Д) Ойрантебедегі шайқас Е) Сары Мыңжанмен шайқас жүктеу/скачать 2.73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|