Нұсқаулық: Контекстті мұқият оқып, берілген тапсырмаларға дұрыс жауап беріңіз.
Басқа сүтқоректілердегі сияқты адамда құлақ үш бӛлімнен тұрады: сыртқы құлақ, ортаңғы құлақ және ішкі құлақ. Сыртқы құлаққа құлақ қалқаны, сыртқы есту жолы және дабыл жарғағы кіреді. Ортаңғы құлақ қуысында ӛзара байланысқан үш есту сүйекшелері: балғашық, тӛстік және үзеңгі орналасқан. Ішкі құлақтағы қуыстар мен иірім ӛзекшелерден түзілген күрделі жүйені – шытырман деп атайды. Шытырманда ұлудене және вестибула аппараты болады.
5 санымен кӛрсетілген құлақ бӛлімі
балғашық
Евстахий түтігі
тӛстік
ұлудене
дабыл жарғағы
Құлық бӛлінетін бездер орналасқан құлақ бӛлімі кӛрсетілген сан
2
1
6
3
4
Eкі қапшық пен үш жартылай иірім ӛзектерден тұратын құлақ бӛлімі
дабыл жарғағы
есту жолы
вестибула аппараты
есту жүйкесі
балғашық
Сыртқы құлақтан келген дыбыс тербелісін бірінші қабылдайтын құлақ бӛлімі
балғашық
тӛстік
үзеңгі
ұлудене
шытырман
Жүйке жасушасының құрылысы
Нейрондар – жүйке ұлпасының негізгі жасушалары. Әрбір нейрон дене және ӛсінділерден тұрады. Қысқа тармақталған ӛсінділері – дендриттер. Ұзын ӛсінді – аксон. Аксон басқа жасушалармен синапстар арқылы байланысады. Байланыс жүзеге асатын жасуша түрлері бойынша синапстың үш түрі болады. Егер синапс бір нейронның басқа нейронмен түйісу орнында түзілсе, бұл – нейрон-нейрон синапсы. Егер нейрон бұлшық ет жасушасымен байланысса, бұл – нейрон-бұлшық ет синапсы. Егер нейрон безді эпителий жасушасымен байланысса, бұл – нейрон-безді синапс. Бұл синапстар жүзеге асу үшін әртүрлі нейромедиаторлар қажет.
Cуретте дендриттер кӛрсетілген сан
1
4
3
5
2
Электр оқшаулайтын қабықшасы бар нейрон бӛлімі
дендрит
синапс
нейрон денесі
аксон
нейрон ядросы
Синапс арқылы импульсті беруді жүзеге асыратын зат
родопсин
ретинол
ацетилхолин
липофуцин
меланин
Тамақ исінен сілекей бӛлінуді түсіндіретін синапс түрі
нейрон-миоцит
нейрон-нейрон
нейронаралық
секреторлық
нейрон-бұлшықет
Достарыңызбен бөлісу: |