Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
жүктеу/скачать 3.34 Mb. Pdf көрінісі
|
| 37-есеп. Жүгерінің дəнінің түсі эпситаздық генмен бақыланады.
Доминантты А гені дəннің қара қошқыл түсін, ал а гені ақ түсін анықтайды. Эпистаздық В гені қара қошқыл жəне ақ түстердің көрінуін тежейді, ал рецессивті b гені бояуға ешқандай əсер етпейді. ААВВ жəне ааbb генотипті ата-ананы будандастырып, Ғ 1 -де 116 өсімдік, Ғ 2 -де 1960 өсімдік алған. 1. Ғ 1 -де қанша өсімдіктің дəнінің түсі ақ болады? 2. Ғ 2 -де қанша фенотип кластары болуы мүмкін? 3. Ғ 2 -де қанша өсімдік қара қошқыл түсті дəнді будан береді? 4. Ғ 2 -де қанша дəнінің түсі ақ өсімдіктердің қаншасы ұрпағында ажырамайды? 5. Ғ 2 -дегі өсімдіктің қаншасы қара қошқыл дəнді өсімдік беруі мүмкін еді? 38-есеп. Асқабақтың доминантты А гені жемістің сары түсін, ал а жасыл түсін анықтайды. Эпистаздық В гені түстердің көрінуін тежейді де, жемістердің түсі ақ болады. Ал рецессивті b гені бояуға ешқандай əсер етпейді. 124 ААВВ жəне ааbb генотипті ата-ананы өздігінен будандастырып, Ғ 1 -де 120 өсімдік, Ғ 2 -де 1440 өсімдік алған. 1. Ғ 1 -де өсімдіктің генотипі қандай болады? 2. Ғ 2 -де қанша фенотип кластары болуы мүмкін? 3. Ғ 2 -де қанша асқабақтың жемісі ақ түсті өсімдіктерді береді? 4. Ғ 2 -де қанша асқабақтың жемісінің түсі жасыл болады? 5. Ғ 2 -дегі жемісі ақ өсімдіктің қаншасы гомозиготалы болады? 39-есеп. Бидай дəнінің қоңыр-қызыл бояуына екі жұп доми- нантты полимерлі гендер А 1 А 1 А 2 А 2 ал ақ түстілігіне олардың екі рецессивті гендері əсер етеді. Егер генотипте төрт доминантты А 1 А- 1 А 2 А 2 гендер болса, онда дəннің түсі қоңыр қызыл, үш доминантты гендер А 1 А 1 А 2 а 2 немесе А 1 а 1 А 2 А 2 – қызыл, екі доминантты ген А 1 А- 1 а 2 а 2 , а 1 а 1 А 2 А 2 немесе А 1 а 1 А 2 а 2 болса, қызғылт, бір доминантты ген А 1 а 1 а 2 а 2 немесе а 1 а 1 а 2 А 2 болса, ақшыл қызыл болады. Қызғылт ге- терозиготалы бидай өсімдігін ақ дəнді аталығымен тозаңдандырып, Ғ т -да 80 будан алған. 1. Осындай будандастыруда қанша түрлі генотип алынды? 2. Қанша буданның дəні қызғылт болады? 3. Қанша буданның дəні ақ болады? 4. Ғ т -да қанша фенотип бар? 5. Қанша буданның дəні ақшыл-қызыл болады? 40-есеп. Бидайдың кейбір сорттарының қысқа сабақтылығы үш жұп рецессивті полимерлі гендермен бақыланады. Ергежейліліктің үш жұп рецессивті гендері (l 1 1 1 l 2 l 2 l 3 l 3 ) бар өсімдіктің бойы 18 см, ал доминантты гендері бар өсімдіктің бойы 120 см тең. Гомозиготалы биік жəне ергежейлі өсімдіктерді будандастырып, Ғ 1 24 өсімдік, ал Ғ 2 -де 64 өсімдік алған. 1. Ғ 1 өсімдігінің биіктігі қандай? 2. Ғ 2 -де қанша фенотип класы бар? 3. Ғ 2 -де қанша өсімдіктің бойы 60 см кем болады? 4. Ғ 2 -де қанша өсімдік ұрпағында ажырамайды? 5. Ғ 2 -де L 1 L 1 L 2 L 2 l 3 l 3 генотипті өсімдіктің бойы қандай болады? Келесі түйінді сөздер мен ұғымдардың мағынасын ашыңыз: геннің көп аллельділігі, комплементарлылық, толықтырушы эпи- стаз, эпистаздық гендер, доминантты эпистаз, рецессивті эпистаз, полимерия, полимерлі гендер, бір мағыналы гендер, кумулятивтік емес полимерия, плейотропия. |