Оқулық Алматы, 014 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
б) Қорғаныс механизмдерінің дамуы
жүктеу/скачать 7.97 Mb. Pdf көрінісі
|
| б) Қорғаныс механизмдерінің дамуы
Қорғаныс механизмдері психодинамикалық күштер тепе- теңдігінің бұзылуын жəне индивидтің біртұтастылығына төнген қауіпті азайтуға немесе жоюға бағытталған əрекеттердің жиынтығын білдіреді. Олар мінез-құлықта көрініс беру ерекшеліктері, тұлғада пайда болған бұзылыстың типі, генетикалық кезеңі, қақтығыстарды өңдеу конструктивтілігі бо- йынша ажыратылады. Қорғаныс механизмдері мəселесін З. Фрейд құрастырады. Ең маңызды қорғаныс механизмдері төмендегідей: ● ығыстыру – бейсаналылыққа ығыстыру, санадан тыс сақтау жəне аластату; 46 ● регрессия – мінез-құлық пен ойдың алдыңғы формалары- на, объектілі қатынастарға, дамудың едəуір ерте кезеңдеріне қайта оралу; ● кету – физикалық қашу немесе ойша іштей кету; ● реактивті құрылыс – Супер Эгомен сыналатын тілектермен жəне ойлармен байланысты мазасыздықты бейсаналы жасыру, қалаулы мінез-құлықтың тікелей қарама-қарсы үлгісін таныту; ● проекция – адамның өзі үшін сынға ұшыраған жəне кешірілмейтін тілектер мен ойлардың өзгеге таңылуы; ● идентификация – едəуір құдіретті жəне билікке ие адамдардың бағдары мен көзқарастарын, құндылықтарын бір жүйеге келтіріп, өзіне таңуы; балалар өздерін ата-аналарымен са- лыстырады; ● изоляция – ойлардың немесе əрекеттердің уақытша ретін (мəселен, салттардың көмегімен) үзуге мүмкіндік беретін тəсілдердің жиынтығы; ● орын басу (алмастыру) – мазасыздықтың немесе жағымсыз аффектінің шынайы бастауын құдіреті жəне қауіп-қатері неғұрлым төменірек фигурамен алмастыру; ● рационализация – жалған дəлелдің көмегімен ақиқаттың бұрмалануы; ● сублимация – инстинктивті тума əуестіктердің əлеуметтік қалаулы жəне қолайлы мақсаттарға ауыстырылуы. Қорғаныс механизмдерінің генетикалық тұрғыда ерте түрлері – ығыстыру, регрессия, кету болса, неғұрлым кеш түрлері – рацио- нализация, сублимация болып табылады. жүктеу/скачать 7.97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|