Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы 2011
жүктеу/скачать 4.22 Mb. Pdf көрінісі
|
| «Адамгершілік
қарым-қатынастар» мектебі Басқару теориясындағы жаңа бағыттың негізін қалаған америкалық ғалым – Элтон Мэйо (1880-1949 ж.ж.). Ол жұмысшылардың тобымен бірлесіп он үш жылдай жүргізген тәжірибенің нәтижесінде мынадай қорытындыға келді: жұмысшылардың еңбек өнімділігі еңбек жағдайы мен әкімшіліктің әрекетіне ғана байланысты емес, ол, сондай-ақ, жұмысшылар ортасының бейресми шағын таптар деп аталатын) психологиялық және әлеуметтік климатына да тәуелді болады. Ф. Герцберг, Рл. Ликарт, Дуглас Мак Грегор, Фоллет Мэри 147 Паркер және т.б. осы мектептің көрнекті өкілдері. Бұл бағыттың негізгі ережесі – бейресми шағын таптарға қатысты рөлді анықтау және басқару іс-тәжірибесінде топтардың психологиялық және әлеуметтік ерекшеліктерін анықтап, пайдалануға мүмкіндік беретін әдістердің қажеттілігіне сендіру. Осы мектептің өкілдері басқару жүйесіндегі қызметкерлердің еңбегін жетілдіру әдістерін іздестіруге айтарлықтай маңыз береді. Әрі-беріден соң оларға ұйымның формалдық құрылымын қайта құру барысында бейформалды әлеуметтік құрылымдарды өзгертуге баса назар аударуына кеңес берілді. Жауапкершілікті жүктеу біршама деңгейде ұйымдағы мотивациямен байланысты. Осы позиция тұрғысынан Д. Мак Грегордың көзқарасы кеңінен тараған. Оның айтуы бой¬ынша, басқаруды ұйымдастырудың екі негізгі тәсілдемесі бар. Біріншісі – Х теориясы нормаланған тұжырымдар мен операцияларды пайдаланатын мәжбүрлеу және көтермелеу («қамшы және жылы-жұмсақ»), әдістерін қолдануға негізделген. Екіншісі – У теориясы қызметкерлерді ынталандыруға, септігін тигізетін олардың белсенділікпен бастамалар көтеруіне мүмкіндік беретін жағдай тудыруға айрықша көңіл бөледі. Д. Мак Грегордың пікірі бойынша, ұйымның Х теориясынан У теориясына өту шамасына қарай ұйымның құрылымы қатаң иерархиялық құрылымнан қашықтап, күрделі өзгеріске ұшырамақ. Жалпы қорытындысында «адамгершілік қарым-қатынастар» мектебі адам факторының есебіне және ұжымда тиісті психологиялық климат тудыруға баса назар аударады. жүктеу/скачать 4.22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|