МҰХТАР ӘУЕЗОВТІҢ
ШЫҒАРМАЛАРЫ
Патриоттық тәрбие
туралы
Ұлы Отан соғысының майдан-
дарында қазақ халқының жігіттері
мен қыздары жасаған ерлігі кез-
дейсоқ нәрсе емес, дәл партия бер-
ген тәрбиесінің заңды көрінісі еді.
Тек жауынгер еркектер ғана емес,
Мәншүк Мәметова және Әлия Мол-
дағұлова сияқты қыздар – Отан
соғысына қатынасқан қарапайым
қатардағы Совет Одағының Батыры
болды, партияның арқасында қайта
туған халықтың қыздарына лайықты
рухының ұлы ерліктерін көрсетті.
Қартайған Жамбылдың көкірегіне
туған өлең, Ленинград іргесінде бол-
ған соғыста жауға оқ болып атылған
өлең, тек осындай терең де, үлкен де
сезімнен туашақ еді.
(«М. Әуезов. 50 томдық шығар-
малар жинағы» кітабынан,
Т.37., 17-б.)
Бесік тәрбиесі
«Манасқа ат қою»
Қазақ, қырғыз, қатаған,
Бәріміз бір атадан.
Құтқарады құдайым
Қытай, қалмақ, шатадан.
Қыпшақтан Байжігіт, қырғыздан
Айламан, әндіжандық Құртқа шал,
арғыннан Қарақожа бар. Ойғырлар-
дан Ақбалта, ноғайлардан Ештек бар.
Түрік ауылдан Абдылда, өзбектен
Дамылда, Сарыбай шон, Ақкүлелі
Дубана...
Ат қоярда шалдырап,
Қайдан келді жан білмес.
Қайда болды Дубана...
Баш жағына мініп келсін.
Пайғамбардың суреті
Ортасына түн келсін.
Әулиенің суреті
Аяғына сын келсін.
Арыстандардың жорығы,
Оқып білді Манас деп.
(«М. Әуезов. 50 томдық
шығармалар жинағы»
кітабынан, Т.37., 226-б.)
Манастың алғашқы соғыстары
Шапқаны түшті шалқадан,
Ұрғаны түшті ұзындан,
Шоң атақ апты Ноғай деп,
Ноғай қайдан оңай деп.
Қараның қазақ ішіне,
215
2-тарау. Ғұлама ойшылдардың тәрбие туралы тағылымдық мұралары
Қазақ-қырғыз бір туған.
Қалмақ қамап жатқанда,
Қатын жатат үйіне,
Наймандың Бура батырға айт,
Шашкиеге қалмай алдар қайт.
Қоңырат, Байбақ қария айт,
Амрхан дегеннің Батақ
Ошағы тиіп қайт.
Түрік ұрығы барсын ба,
Барын дөңкішіп жатып алдың ба.
Байғозаұлы барсын ба,
Барын баш көтербей қалдың ба.
Ал хабарды ұққанда,
Қазақ, қырғыз, қаратүрік
Сапырылып қалыптыр.
Көлікті мініп, тыңданып,
Көре кекшіп шыңданып,
Шыңында Манас жаш бала,
Баштап кетіп бара атыр.
Қарағай намыр шүнгісін
Қалмақтардың жоңына,
Шыңдап кетіп бара атыр.
Қара жанын жаш Манас,
Қарыштап кетіп бара атыр.
Астындағы ақ сұр ат,
Аршындап кетіп бара атыр.
Алты айлық қашып ар жаққа,
Баштап кетіп бара атыр.
Аны таштап Салынғар,
Арғы түбі шон Бежін,
Андан хабар алыңдар.
Падишасы екен Есен хан,
Жаңбұдан жайын ұғыптыр,
Қалдайдан хабар ұғыптыр.
Достарыңызбен бөлісу: |