146
6.1-
сурет. Тұрақты тоқ электр қозғалтқышы:
а — конструкция:
1 — коллектор;
2 — щеткалар;
3 — айналыммен якорь;
4 —
қоздыру айналымы;
5 — статор;
6 — полюстар;
б — жалпы түр
6.2-
сурет. Жұмыс принципі (а,
б ) және магнитті электр қозғалтқыштарды
қосу схемасы (в)
Қозғалтқыш полюстерінің айналымы
тұрақты магнитті алаңын
құру үшін қызмет етеді, онда якорь айнаналады.
Егер якорь
айналымында U кернеуі қосалса, онда тоқ
1
я
қолданылады (6.2-сурет,
а). Тоқ пен магнит алаңының өзара әрекет етуі электр магнитті күшті
жасайды, ол якорьды қозғалтады. Ол айнала бастаған кезде (магнит
алаңынан өткенде), оның айналымында,
тоқ құрайтын, тоқтың қоса
берілген кернеуіне қарсы бағытталған ЭДС е
я
жіберіледі. Нәтижесінде
якорьдағы тоқ тоқ көзі кернеуі мен
келтірілген ЭДС арасындағы
айырмашылықпен анықталатын болады:
1я = (U - вя)/Ля,
(6.1)
онда
Я
я
—
якорьді айналдыру кедергісі.
Тұрақты тоқ электр қозғалтқыштарындағы коллектор якорь
айналымында ауыспалы кернеуде
щеткаға жіберілетін тұрақты
кернеуді қайта түзу үшін қызмет етеді, ол
оның айналу бағытын
өзгеріссіз сақтап қалуға мүмкіндік береді (6.2-сурет,
б).